Αλέκος Φασιανός.
"Όμως δεν είχα την μυστικοπάθεια. Άρχισα να ζωγραφίζω πάλι ανθρώπους με στολή και παράσημα μέσα σε κήπους. Δεν είχαν καμία κίνηση. Ήταν ανέκφραστοι και κρατάγανε λουλούδια. Αργότερα οι μικρές αυτές φιγούρες των ανθρώπων με τις στολές που έκανα άρχισαν να διαλύονται, να γίνονται τα όντα τα χρωματιστά με τα λουλούδια γύρω γύρω, άλλοτε καλά, άλλοτε τρομερά...Είναι όμως πλάσματα απόκοσμα, της δικιάς μου φαντασίας, όπως προήλθαν μέσα από τις σκοτεινές εκκλησίες. Μου αρέσει η κόκκινη μάζα η η μπλέ, όχι όμως αφηρημένη. Θέλω όμως να συμβολίζει κάτι το χρώμα η οι γραμμές. Για αυτό πάντα οι φιγούρες που ζωγραφίζω είναι διαλυμένες και ζουν στα λουλούδια. Ίσως είναι πεθαμένες." Αλέκος Φασιανός, Αθήνα 1964.
Στους ποικίλους συμβολισμούς του έργου του Αλέκου Φασιανού βρήκε την εφαρμογή και μια ακόμη αναίρεσή της η περιφρονητική αποστροφή των σχολαστικών* του 12 αιώνα πως: pictura est laicorum literatura (η ζωγραφική είναι η λογοτεχνία των λαϊκών ανθρώπων.)
Ωστόσο ήταν ο Πάπας Γρηγόριος ο Μέγας που από τον 6ο αιώνα προώθησε την εικονογραφία: για να μπορούν να διαβάζουν και όσοι δεν ξέρουν γράμματα. Ακόμη και μια απλή ματιά και μόνο στα έργα του Μιχαήλ Αγγέλου στην Καπέλα Σιξτίνα είναι αρκετή για να αποκαλύψει στον καθένα τα εκλπλκτικά αποτελέσματα της διορατικής παρότρυνσης του Πάπα Γρηγόριου του Μέγα.
Comfortably Numb
Feeling so faithless, lost under the surface
Don't know what you're expecting of me
Put under the pressure of walking in your shoes
(Caught in the undertow, just caught in the undertow)
I can't feel you there
Become so tired
So much more aware
All I want to do
Is be more like me
And be less like you
Holding too tightly, afraid to lose control? (video)
"FreeSpeech - Sleepless nights for autocrats"
Το μήνυμα της DW στο video που ακολουθεί μπορεί να είναι πολύ φιλόδοξο*. Η μουσική επένδυση όμως είναι εξαίρετη. Απολαύστε την:
(*Ωστόσο για κάποιους ακροατές οι στίχοι μπορεί να έχουν - σίγουρα έχουν - και άλλες αναγνώσεις που αναταράζουν τις αναμνήσεις στο σιωπηλό λυκόφως της βαθιάς μνήμης.)
Η Φθινοπωρινή Φωταύγεια & Η Λατρεία του Μεσαίωνα στο Εσωτερικό Φως.
Videmus nunc per speculum et in aenigmate1.
Το φθινόπωρο είναι η εποχή των ποιητών, των ερημιτών και των ονειροπόλων.
Το γαλήνιο ημίφως των σύντομων και γλυκών ημερών και οι μακριές ήσυχες νύχτες αναδεικνύουν τη φωταύγεια2 του σιωπηλού αθέατου κόσμου.
Τα μάτια στρέφονται στο υπεραισθητό. Ένα κατάλληλο πρόγραμμα3 μπορεί να εξασκήσει τις ψυχές στον μετεωρισμό4.
Στη συνέχεια θα παρουσιαστεί ένα τέτοιο ωρολόγιο πρόγραμμα. Ωστόσο πριν από αυτό η οικονομία της συζήτησης επιβάλλει μια αποσαφήνιση. Το κεντρικό θέμα της ανάρτησης αφορά τη μεσαιωνική λατρεία στο φως. Και ειδικότερα στο εσωτερικό φως. Η ταύτιση του Μεσαίωνα με τον σκοταδισμό είναι μια ακόμα ανιστορική πλάνη.
Η Απλή Ομορφιά του Σύμπαντος & Εμείς.
Εφόσον πιστεύουμε ότι το Σύμπαν δεν αναπτύσσεται τυχαία, αλλά εξελίσσεται σύμφωνα με κάποιους νόμους, είμαστε τελικά υποχρεωμένοι να συνδυάσουμε τις επιμέρους θεωρίες σε μια πλήρη ενιαία θεωρία που θα καθορίζει τα πάντα μέσα σ' αυτό. Υπάρχει όμως κάποιο θεμελιώδες παράδοξο στην αναζήτηση μιας τέτοιας πλήρους ενιαίας θεωρίας. Οι ιδέες για τις επιστημονικές θεωρίες προϋποθέτουν ότι οι άνθρωποι είμαστε όντα νοήμονα, ελεύθερα να παρατηρούν το Σύμπαν και ικανά να εξάγουν σωστά συμπεράσματα από τις παρατηρήσεις τους. Είναι λογικό λοιπόν να υποθέτουμε ότι θα προοδεύμουμε συνεχώς προς τους νόμους που κυβερνούν το Σύμπαν μας. Αν όμως υπάρχει πράγματι μια πλήρης ενιαία θεωρία, αφού αυτή θα καθορίζει τα πάντα μέσα στο Σύμπαν, θα καθορίζει επίσης και τις πράξεις μας. Κατά συνέπεια, η ίδια η θεωρία θα καθορίζει και την έκβαση της αναζήτησής μας γι αυτήν! Και γιατί θα πρέπει να καθορίζει ότι θα εξάγουμε σωστά συμπεράσματα από τις παρατηρήσεις; Δεν θα μπορούσε εξίσου καλά να καθορίσει ότι θα εξάγουμε λανθασμένα συμπεράσματα; Ή και καθόλου συμπεράσματα;
Αυτά τα αισιόδοξα, όσον αφορά το ενδιαφέρον των ανθρώπων για την παρατήρηση και τη διάθεση για κατανόηση της αληθινής και αιώνιας αρμονίας του Σύμπαντος, τα λέει ο Stephen Hawking*.
Ο Τελευταίος Μεγάλος Ανατολικός.
Σαν σήμερα πριν 20 χρόνια, στις 14 Σεπτεμβρίου 2001, σιωπούσε για πάντα ο Στέλιος Καζαντζίδης.
Στην καθαρότητα της φωνής του αντιλαλούσαν οι καμπάνες των βυζαντινών εσπερινών τα ξάστερα απογεύματα. Στη μελωδικότητά του αναδύονταν ο πλούτος των μουσικών χρωμάτων της δημοτικής και της ρεμπέτικης παράδοσης. Ο όγκος του συνόψιζε τις ελπίδες και τους καημούς μια ολόκληρης εποχής που τη στιγμάτιζε η στέρηση, ο χαφιεδισμός, τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων και οι δρόμοι της ξενιτιάς.
Ήταν 13 χρονών όταν το 1944 βγήκε στη βιοπάλη για να συντηρήσει την μάνα και τον αδερφό του. Ο οικοδόμος πατέρας του ήταν ενταγμένος στον ΕΛΑΣ. Δούλευε για την Επιμελητεία του Αντάρτη. Στα χρόνια του εμφυλίου τον δολοφόνησαν παρακρατικοί αντικομμουνιστές. Φτώχια, ορφάνια και γονιδιακά προδιαγεγραμμένη άκαμπτη αντιστασιακή συνείδηση. Όπως συμβαίνει σε κάθε αυτοδημιούργητο μεγάλο δεν του έλειπαν οι αντιφάσεις, οι ιδιοτροπίες οι εμμονές, που τα προκαλούσε η πάλη με τους εσωτερικούς δαίμονες και με τη σειρά τους ήταν επιπτώσεις και συμπτώματα των βιωμένων κοινωνικών τραυμάτων.
Μα Αυτός είναι Κομμουνιστής!
Όπως συμβαίνει και με τη θρησκεία, για τους περισσότερους η τέχνη είναι μαγεία. Για τους λιγότερους είναι ορθολογισμός. Οι περισσότεροι μένουν στην προσωρινή ψυχαγωγία που προσφέρει το αισθητικό αποτέλεσμα. Οι λιγότεροι βλέπουν ένα στάδιο στη διαδικασία της αποκάλυψης της αλήθειας. Παρακολουθείστε στό σύντομο video - απόσπασμα από τη συνέντευξη στη ΝΕΤ το 2010 τον Μίκη Θεοδωράκη να περιγράφει με τον χειμαρρώδη λόγο του την ακαριαία μεταστροφή των βασανιστών της Gestapo σε γενναιόδωρους λάτρεις της μουσικής.
Ο Κόσμος που Βλέπουμε & Ο Κόσμος που Υπάρχει.
Όταν βρεθούν μπροστά στην καταστροφή και τους εγκαταλείψουν οι εύλογες ελπίδες, καταφεύγουν σε φανταστικά σχήματα,
στη μαντική και τους χρησμούς και όσα άλλα τέτοια τρέφουν τις προσδοκίες που οδηγούν στην καταστροφή1.
Θουκυδίδης, Διάλογος των Μηλίων.
Η κοινωνική βάση της αντίληψης είναι η σωματική βεβαιότητα πως ο κόσμος είναι φτιαγμένος από απτά αντικείμενα. Ονομάζεται κοινωνική βάση γιατί όλοι καταβάλλουν μια σθεναρή και λυσσαλέα προσπάθεια να μας καθοδηγήσουν να αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο έτσι όπως τον αντιλαμβανόμαστε. Η συνειδησιακή προσοχή μας είναι προσηλωμένη αταλάντευτα σε μια διάσταση της πραγματικότητας2.
Έτσι καταλήγουμε να τη θεωρούμε ως τη μοναδική. Αυτός είναι ο σημαντικότερος φραγμός στην απεραντοσύνη της σκέψης. Αυτή είναι η βασική αιτία για τα σκοτάδια και τη νοσηρότητα του νου. Δέσμιοι αυτής πνευματικής χειραγώγησης δεν είμαστε μόνο εμείς οι απλοί και καθημερινοί άνθρωποι. Θύματά της υπήρξαν και κορυφαίες επιστημονικές προσωπικότητες. Ο κόσμος που βλέπουμε και ο κόσμος που υπάρχει είναι δύο διαφορετικά πράγματα.
Η Φευγαλέα Παλινδρόμηση του Χρόνου
Η οδυνηρή σύνοψη των δεκαετιών της ζωής σε μερικά δευτερόλεπτα. Το αποτύπωμα των βιωμάτων μιας ανθρώπινης ιστορίας στις πτυχές του προσώπου που το χάραξαν οι εμπειρίες. Η ήρεμη συναίσθηση στο βλέμμα που κοιτάει από το βάθος του χρόνου το αδιάφορο ρεύμα του καιρού στη διέλευση του φευγαλέου κόσμου.
Το βάθος του χρόνου είναι το ημίφως στο βυθό της λίμνης που ονομάζουμε μνήμη. Βυθός είναι οι άρρητες αναμνήσεις μας. Η κατάδυση σ’ αυτές είναι η παλινδρόμηση του χρόνου.
Silence is so accurate
Όταν κανείς μιλά, είναι για να κρύψει τα θεϊκά μυστήρια
από εκείνους που δεν μπορούν να τα συλλάβουν.
Ψευδο-Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, 5ος αιώνας. Επιστολή Θ΄,1,452.
Οι άνθρωποι άρχισαν να μας βλέπουν σαν προάγγελους καταστροφών, φορείς δυστυχίας. Απογοητεύτηκαν κι άρχισαν να κάνουν σχέδια να μας θυσιάσουν σε χρυσούς βωμούς πάνω στους οποίους τιμούσαν εκείνους τους εξαιρετικά σεβαστούς προφήτες που οι ίδιοι τους παρερμήνευαν μόνιμα.
- Είναι καιρός να φύγουμε, είπε το πνεύμα.
Η μαμά έκλαιγε από πάνω μου, με ικέτευε με απλά λόγια αγάπης και με συγκίνησε κάπως. Έβρεχε τόσο δυνατά ώστε πλημμύρισαν τα σπίτια της κοιλάδας. Ένας βρυχώμενος ποταμός, ενθουσιασμένος με την προοπτική της νέας καταστροφής, εισέβαλε στη χώρα, γκρέμισε τα σπίτια, ξερίζωσε τα δέντρα, που αμέσως ξαναρίζωσαν, κι κατέστρεψε τμήματα του μαγεμένου δρόμου. Το πνεύμα μ’ άρπαξε και με οδήγησε πάνω από τα ερείπια. Η ακρόπολη είχε καταστραφεί. Ο χρόνος είχε επιταχυνθεί πάνω από τη χώρα. Ηλιοτρόπια και ιβίσκοι, άγριες βιολέτες και κρίνοι έπνιγαν τους άλλοτε περιποιημένους χώρους όπου εκείνοι οι άνθρωποι τελούσαν τα μυστήριά τους. Η πόλη τους μύριζε νεκρά χωράφια. Ο κόσμος είχε βυθιστεί στο πένθος, όχι για τα παιδιά και τους συγγενείς που είχαν χάσει τη ζωή τους στην πλημμύρα, αλλά για την καταστροφή κομματιών του δρόμου. Οι θρήνοι τους αντηχούσαν παντού. Ο ήλιος ήταν τώρα κάτασπρος. Ο ουρανός ήταν μαύρος. Τ’ αστέρια είχαν μεθύσει από τη λαμπρότητα των ίδιων τους των απερίγραπτων χρωμάτων. Ο δρόμος των δύο χιλιάδων χρόνων είχε καταστραφεί κι οι άνθρωποι έκλαιγαν τη μοίρα τους.