Η απουσία ηγετών που θα μπορούσαν να χειριστούν τη συγκεκριμένη τάση, χωρίς να καταστούν υποχείριά της, είναι κραυγαλέα. Η τραγική ειρωνεία βρίσκεται στο ότι ένα σημαντικό μέρος πολιτών, που τώρα αηδιασμένοι απέχουν απαξιωτικά από τις πολιτικές διεργασίες, θα υποστήριζε μια τέτοια προσπάθεια. Η θεμελιώδης προϋπόθεση για την κινητοποίηση αυτών των ανθρώπων, που σε μεγάλο βαθμό βρίσκονται στην πρωτοπορία κυρίως της μη κρατικοδίαιτης ελληνικής κοινωνίας, δεν θα ήταν άλλη από την αποκατάσταση του κοινού περί δικαίου αισθήματος. Από την άλλη πλευρά ακόμη και τώρα, ακόμη και ύστερα απ’ όλ’ αυτά, ένας σημαντικός αριθμός πολιτών επενδύει εκλογικά την υπαρκτή, αλλά και ανερμάτιστη σε αρκετές περιπτώσεις, απόγνωσή του στην ανεύθυνη υποσχεσιολογία, παρασυρόμενος αβίαστα από τις καιροσκοπικές Σειρήνες διάφορων κομματικών επιτελείων. Τα στελέχη των συγκεκριμένων οργανισμών γνωρίζοντας άριστα ότι η απελπισία αποτελεί το βασικό ιδεολογικό τους καύσιμο, θα ενθυλακώσουν τις αναγκαίες ψήφους, διασφαλίζοντας σε πρώτη φάση τη σίτισή τους από το πρυτανείο. Ύστερα θα προβάλλουν την αποτυχία τους να διαγράψουν ή και να αντιμετωπίσουν το επονείδιστο, απεχθές και μη βιώσιμο χρέος, που και οι ίδιοι δημιούργησαν, στους ανάλγητους θεσμούς. Θα ακολουθήσει κατά την προσφιλή και ευτελή τακτική τους η δαιμονοποίηση των άλλων. Η παραπειστική επιχειρηματολογία των πιο υπερφίαλων από αυτούς προτείνει συνειδητά την ηρωική έξοδο και τη μοναχική πορεία με το αμάχητο περίβλημα της δήθεν αυτοδιάθεσης. Τα δεινά, που θα ακολουθήσουν και τα οποία δεν αρνούνται, παρουσιάζονται ως το ακριβό μεν, αλλά και αναπόδραστο τίμημα της ελευθερίας. Έπειτα η διαχείριση της καταστροφής και τα διαχειριστικά πλεονεκτήματα του κρατισμού με ένα νέο νόμισμα θα εξασφαλίζουν μια άνετη μακροημέρευση. Οι όψιμοι δήθεν ευρωπαϊστές της αριστεράς και της προόδου συνεχίζουν να προκαλούν αναίσχυντα και να προσβάλουν σκαιώς τόσο την ελληνική κοινωνία, όσο και τις ευρωπαϊκές ηγεσίες, όταν υποτίθεται ότι καταρτίζουν ένα παράλληλο πρόγραμμα με σκοπό την άμβλυνση των επιπτώσεων του τρίτου μνημονίου. Είναι φανερό ότι η υπευθυνότητα και οι ευαισθησίες τους εξαντλήθηκαν κυρίως στην αποκατάσταση των καθαριστριών, των φυλάκων και της ΕΡΤ. Για τις 17 χιλιάδες θέσεις εργασίας, που χάθηκαν ως τώρα μετά την επιβολή των περιορισμών στην κίνηση των κεφαλαίων, όπως καταγγέλλει η ΓΣΕΒΕΕ, και για τις επιπλέον 68 χιλιάδες που πρόκειται να χαθούν μέχρι το τέλος του χρόνου οι ινστρούχτορες1 της απελθούσας συγκυβέρνησης δεν έχουν λόγια να χάσουν. Πρόκειται για καθαρή περίπτωση κατ’ επίφαση πολιτικών που ούτε θέλουν, ούτε μπορούν να σχεδιάσουν και να συντονίσουν έργα ευρείας κλίμακας. Τα λεγόμενα αστικά κόμματα όμως θα μπορούσαν, αν ήθελαν. Δέσμια ωστόσο της ειλωτείας τους προς την εντόπια ολιγαρχία και με το γνωστό ανακυκλωμένο προσωπικό τους είναι αμφίβολο αν διαθέτουν το σθένος να διαρρήξουν τους δεσμούς εξάρτησης και τη βούληση που απαιτείται για να οδηγήσουν το παρωχημένο πελατειακό σύστημα της ευνοιοκρατίας στο επόμενο στάδιο ενός ουσιαστικού εκδημοκρατισμού με βάση την οικονομική δικαιοσύνη. Μετά από αυτόν τον αναπόφευκτο λίβελο και πριν την παρουσίαση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (European Stability Mechanism – ESM) ας θυμηθούμε εν συντομία πως φτάσαμε εδώ. Ο πρώτος πίνακας δείχνει το πραγματικό μέγεθος του δημόσιου χρέους. Στον δεύτερο απεικονίζεται χρονικά η εξέλιξη του εφιάλτη μέχρι το αδιέξοδο του 2010. Τότε όπως είν
αι γνωστό η κυβέρνηση Γ Παπανδρέου υπέγραψε το πρώτο Μνημόνιο, ύψους 73 δισεκατομμυρίων. Ακολούθησε το δεύτερο, ύψους 142,9 δισεκατομμυρίων ευρώ, της κυβέρνησης Λ Παπαδήμου και το τρίτο, ύψους 86 δισεκατομμυρίων ευρώ, της κυβέρνησης Α Τσίπρα. Στο πρώτο και στο δεύτερο Μνημόνιο συμμετείχε το ΔΝΤ με 20,1 και 12 δισεκατομμύρια ευρώ αντίστοιχα. Στο τρίτο Μνημόνιο το ΔΝΤ δεν μετέχει προς το παρόν και θα καθορίσει τη στάση του από το αποτέλεσμα των διαβουλεύσεων σε σχέση με τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους. Για να συνειδητοποιηθούν τα προηγούμενα πρέπει να σημειωθεί ότι και με την πρόταση της Γερμανίδας Καγκελαρίου για οροφή στις καταβολές, ύψους 15% του ΑΕΠ της χώρας μετά το 2022, οι ετήσιες υποχρεώσεις για την εξυπηρέτηση του χρέους θα ανέρχονται στα 27 δισεκατομμύρια ευρώ.
Το κόστος εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους το 2016 θα κινηθεί περίπου στο 10% του ΑΕΠ και το 2017 και 2018 πολύ χαμηλότερα. Ωστόσο μετά το 2020, οπότε λήγει η δεκαετής περίοδος χάριτος για τα διμερή δάνεια της ευρωζώνης ύψους 52,9 δισεκατομμυρίων ευρώ και ειδικά μετά το 2022, όταν και θα λήξει η περίοδος χάριτος για τα δάνεια του EFSF, αυτό θα εκτοξευθεί σε διπλάσια επίπεδα. Η πρόταση της Angela Merkel για την επιμήκυνση της περιόδου χάριτος και της ωρίμανσης των δανείων του πρώτου και δεύτερου προγράμματος θα οδηγούσε σε ελάφρυνση του χρέους κατά 23,5 δισ. ευρώ ή 12,6% του ΑΕΠ, μέγεθος που δεν φαίνεται να είναι αρκετό για το ΔΝΤ. Στις εν λόγω διαβουλεύσεις, εν πολλοίς ερήμην των αναξιόπιστων ελληνικών κυβερνήσεων, έχει απομακρυνθεί πλέον η περίπτωση της διαγραφής. Η στάση και οι δηλώσεις της Christine Lagarde και της υπόλοιπης ηγεσίας του IWF το τελευταίο διάστημα και μετά τις ηρωικές κορόνες του τύπου: διαγραφή ή αποχή, δείχνουν ότι συμφιλιώνεται με τη νέα πραγματικότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην Washington, στην έδρα του IWF, αναφέρονται με ένα ανάμικτο αίσθημα αναγνώρισης και ενόχλησης για την Αρχή Ρέγκλινγκ (Regling ‘s Principle). Η οιονεί συνθηκολόγηση του ΔΝΤ έναντι του ESM δίνει και το μέτρο της παράφρονος, όσο και γελοίας, απόπειρας των συνελλήνων της πρώην συγκυβέρνησης να εκβιάσουν την ΕΕ, όπως παραδέχτηκαν οι ίδιοι (Ι Δραγασάκης). Μονολεκτικά η νέα αυτή πραγματικότητα ακούει στο όνομα ESM. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, διάδοχος οργανισμός του EFSF, εδρεύει στο Λουξεμβούργο υπό την εποπτεία του 65χρονου Γερμανού Οικονομολόγου Klaus Regling με 150 άτομα προσωπικό.
To καταβεβλημένο κεφάλαιο ανέρχεται στα 80,5 δισεκατομμύρια ευρώ και τα διαθέσιμά του σε επιπλέον 624,3 δισεκατομμύρια. Με μία συνολική ρευστότητα 704,8 δισεκατομμύρια και χρηματοδοτικά προγράμματα προσαρμοσμένα στην ευρωπαϊκή οικονομική πραγματικότητα εκτιμάται ότι μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά οποιαδήποτε παρόμοια μελλοντική κρίση στους κόλπους της ΕΕ. Η επιμονή κυρίως του Jean-Claude Juncker, που δεν ανεχόταν την αλαζονική συμπεριφορά των εκπροσώπων του Ταμείου, οδήγησε στην αναβάθμιση της λειτουργίας του Μηχανισμού, ο επικεφαλής του οποίου σταδιακά απέκτησε θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το ζήτημα της κρίσης του ελληνικού χρέους. Ο K Regling, έχοντας αποκτήσει εμπειρίες στη διαχείριση κρίσεων στη μακρόχρονη συνεργασία του με το Ταμείο, αμφισβήτησε τις προτάσεις τους υποστηρίζοντας ότι αυτές μπορεί να είναι σωστές όταν αναφέρονται σε χώρες της Αφρικής και της Ασίας, όχι όμως όταν αφορούν μέλη της ΕΕ και ειδικότερα της ΕυρωΖώνης. Η διευρυμένη επιρροή του Μηχανισμού προέκυψε βέβαια από το γεγονός ότι είναι ο μεγαλύτερος πιστωτής της χώρας μας. Ο ESM κατέχει ήδη το 40% του ελληνικού δημόσιου χρέους και με το τρίτο πρόγραμμα θα υπερβεί αρκετά το 50%. Στις τελευταίες συζητήσεις και πριν την αλλαγή της στάσης του Ταμείου έναντι του ελληνικού προβλήματος η C Lagarde είχε άφησει να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να συμμετάσχει με 16 δισεκατομμύρια, υπό την προϋπόθεση της διαγραφής μέρους του χρέους και την επιβολή των γνωστών μεσαιωνικών ρυθμίσεων στα εργασιακά και στο ασφαλιστικό. Ο K Regling τα απέκρουσε με το επιχείρημα ότι η σύμπραξη του Μηχανισμού Σταθερότητας, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Κεντρικής Τράπεζας διαθέτει την τεχνογνωσία και τα κεφάλαια για να μπορέσει να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου. Επιπρόσθετα η Ευρωπαϊκή Ηγεσία διατηρεί σχετικά πιο ήπιες θέσεις απέναντι στα ζητήματα κοινωνικής πολιτικής. Όσον αφορά το ζήτημα της διαγραφής ο Επικεφαλής του ESM, που στο τρέχον πρόγραμμα θα μετάσχει με 50 δισεκατομμύρια ευρώ, αντιπρότεινε την παράταση. Σε αντίθεση με το Ταμείο, που δανείζει για περιόδους έως δέκα έτη, συνήθως χωρίς ή με σύντομες περιόδους χάριτος, ο Μηχανισμός μπορεί να δανείσει για διαστήματα που, όπως στην περίπτωσή μας, μπορούν να φτάσουν και τα 32 έτη και μάλιστα με δεκαετή περίοδο χάριτος, χωρίς την ανάγκη καταβολής των τόκων, οι οποίοι επίσης μπορούν να κεφαλαιοποιούνται. Τα κεφάλαια που αντλεί ο ESM από την αγορά με επιτόκιο 1% επιτρέπουν τη χώρα μας να δανείζεται μακράν φτηνότερα από ότι από το ΔΝΤ (το μέσο επιτόκιο δανεισμού της Ελλάδας από το ΔΝΤ ανέρχεται στο 3,8%) φτηνότερα ακόμη και από τον EFSF (1,8%). Στην ομάδα των χωρών της ΕΕ φτηνότερα δανείζεται μόνο η Γερμανία. Το σκεπτικό αυτό συνιστά το λεγόμενο Regling ‘s Principle.
Το ΔΝΤ αναγκάστηκε να συμφωνήσει, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο παρόλα αυτά να μετάσχει στο χρηματοδοτικό σχήμα, χωρίς να επιμείνει στους αρχικούς του όρους. Οψόμεθα2. Σίγουρα πάντως ότι συμβεί με το δημόσιο χρέος δεν θα προκύψει κατόπιν ενεργειών κάποιας ένδοξης ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας της προηγούμενης ή της επόμενης συγκυβέρνησης με την Quadriga3. Το πραγματικά απεχθές, επονείδιστο και μη βιώσιμο είναι να συνεχίσουν να μας κυβερνούν τέτοια και παρόμοια άτομα και ομάδες. Τελικά οι εκλογές μπορεί να μην είναι και τόσο περιττές, αν όση λαϊκή βούληση εκφραστεί, αρκέσει για να προσγειώσει την προκλητική αυταρέσκεια της υπερφίαλης ελληνικής ηγεσίας.
Παραπομπές:
1.Ινστρούχτορας ο: καθοδηγητής, συμβουλάτορας. Ιδίως για στέλεχος κομμουνιστικής οργάνωσης ή κόμματος. Συχνά χρησιμοποιείται με ειρωνική διάθεση. ( < ρωσ. instrouctor < γαλ. instructeur < λατ. instructor)
2. ὀψόμεθα: θα δούμε.Από το ὄψομαι, μέλλοντα του ρήματος ὁράω-ὁρῶ, που σημαίνει βλέπω.
3. Quadriga: Κυριολεκτικά η λατινική αυτή λέξη σημαίνει το τέθριππο άρμα. Η Quadriga συμβόλιζε τη Νίκη και τη Δόξα. Ήταν το άρμα των Θεών. Ο Απόλλωνας απεικονίζεται να διατρέχει τους Ουρανούς με τέθριππο. Οι Ρωμαίοι Αυτοκράτορες εποχούνταν με τέθριππα, όταν τελούσαν θρίαμβο. Στα καθ’ ημάς η Quadriga (ΔΝΤ, ΕΜΣ, ΕΚΤ, ΕΕ) αντικατέστησε την Troika (ΔΝΤ,ΕΚΤ,ΕΕ)