Η Τύχη Κοινή και Το Μέλλον Αόρατο.
Σε μια εριστική και σχετικά σύντομη ομιλία στη Βαρσοβία ο Πρόεδρος Joe Biden επιβεβαίωσε τη συνεχή υποστήριξη της Αμερικής και του ΝΑΤΟ προς την Ουκρανία μετά από σχεδόν ένα χρόνο πολέμου εναντίον των δυνάμεων της Ρωσίας. Ο κ. Biden δήλωσε ότι "η Ουκρανία δεν θα αποτελέσει ποτέ νίκη για τη Ρωσία", καθώς υποσχέθηκε "περισσότερες κυρώσεις κατά του καθεστώτος του κ. Βλαντιμίρ Πούτιν".
Νωρίτερα ο Πρόεδρος Vladimir Putin σε μια εκτενή και ασυνήθιστη ομιλία του για την κατάσταση του ρωσικού κράτους στο κοινοβούλιο της χώρας του, ανακοίνωσε ότι η Ρωσία θα αναστείλει τη συμμετοχή της σε νέα START, την τελευταία συνθήκη μείωσης πυρηνικών όπλων με την Αμερική.
Ο Ray Dalio της Bridgewater Associates σε συνέντευξή του στο Der Spiegel* στις αρχές του περασμένου καλοκαιριού είχε επισημάνει: Οι ΗΠΑ βρίσκονται λίγο πριν από έναν πόλεμο με την Κίνα και τη Ρωσία. (*Der Spiegel Nr. 24/11.6.2022, s. 62-63.) Το φόβο αυτόν τον εκφράζουν πλέον και άλλοι Αμερικανοί, όπως φαίνεται στο video που επισυνάπτεται.
1848.
Τέτοιες μέρες, από τις 22 έως τις 24 Φεβρουαρίου, πριν 175 χρόνια οι Γάλλοι πήραν τα όπλα, ανέτρεψαν τον βασιλιά Λουδοβίκο Φίλιππο και εγκατέστησαν τη Δεύτερη Γαλλική Δημοκρατία.
Τις ίδιες εκείνες ημέρες, στις 21 Φεβρουαρίου, εκδίδονταν το Κομμουνιστικό Μανιφέστο1 των Καρλ Μαρξ και Φρίντριχ Ένγκελς.
Επρόκειτο για ένα βιβλιαράκι 23 σελίδων, που άρχιζε με τη μνημειώδη φράση: Ένα φάντασμα πλανιέται στην Ευρώπη: το φάντασμα του κομμουνισμού και τελείωνε με τη γνωστή προτροπή: Προλετάριοι όλων των χωρών, ενωθείτε!
Ένα μήνα αργότερα η επανάσταση είχε μεταδοθεί στη Γερμανία. Κυρίως στα Νοτιοδυτικά και στο Βερολίνο. Με την κραυγή: Auf die Barrikaden! (Στα Οδοφράγματα!) οι Γερμανοί, που στην πλειονότητά τους ζούσαν μέσα στην εξαθλίωση, ξεσηκώθηκαν για να αποτινάξουν τη μοναρχία και επιτέλους να ενωθούν.
Παρακμιακοί & Δανδήδες.
Το μαγαζί δεν άρεσε στην Αμπάρο, που συχνά από υπεροψία ήθελε να παριστάνει την κενόδοξη. Το ηθικό και πολιτικό της σφρίγος - αντίστοιχο με την ομορφιά και την υπέροχη περηφάνια της - την έκανε να νιώθει ότι το Πυλάδης ήταν λέσχη δημοκρατικών δανδήδων, και κατά τη γνώμη της ο δημοκρατικός δανδισμός ήταν η πιο ύπουλη μηχανορραφία της καπιταλιστικής συνωμοσίας.
"Παράξενη προσωπικότητα" σχολίασα. "Ώριμος ευγενής, λίγο σιτεμένος, με λεφτά για ξόδεμα, ελεύθερο χρόνο για ταξίδια και τάση προς το υπερφυσικό".
"Ένας συγκροτημένος αντιδραστικός που έχει το θάρρος να είναι παρακμιακός. Κατά βάθος τον προτιμώ από τους δημοκράτες αστούς", είπε η Αμπάρο.
Ουμπέρτο Έκο, Το Εκκρεμές του Φουκώ, Σελ. 156 & 232.
Η Δημοκρατία, Οι Έλληνες & Ο ρωμαϊκός Terminus.
Τίποτα δεν είναι πιο βαθιά ριζωμένο στην ελληνική ιδιοσυγκρασία από την έννοια της δημοκρατίας. Κι αυτό, όπως θα δούμε στη συνέχεια, όχι μόνο στην πολιτική συμπεριφορά των Ελλήνων, αλλά και στις θρησκευτικές αντιλήψεις τους. Ακόμα και οι θεοί των Ελλήνων υπήρξαν δημοκρατικοί.
Οι απαρχές της, που ανιχνεύονται στον 13ο π.Χ. αιώνα, περιγράφονται από τα ομηρικά έπη. Ο Όμηρος συνέθεσε την αριστουργηματική του ποίηση περί το 800 π.Χ. Αναφέρεται δηλαδή σε γεγονότα που συνέβησαν τουλάχιστον επτά αιώνες πριν τη συμβατική εγκαθίδρυση της δημοκρατίας από τους Σόλωνα και Κλεισθένη.
Παρά τις συγκυριακές παραχαράξεις της ποιότητάς της που αλλοίωσαν πρόσκαιρα την αναλογικότητα της κοινωνικής συμμετρίας στην πολιτική εκπροσώπηση, η δημοκρατία επιζεί.
Η αναλογικότητα των τάξεων και των ατόμων στην εκπροσώπηση με βάση την προσφορά1 στην ευημερία και την υπεράσπιση της πόλης και η διάκριση των εξουσιών με το δικαίωμα των πολιτών να εκφράζονται ελεύθερα, κρίνοντας και την εξουσία, και να απευθύνονται στις αρχές αποτελούν την πεμπτουσία του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Το Ξυράφι του Όκαμ και Ο Nordstream.
Το Ξυράφι του Όκαμ (Occam's Razor) είναι επιστημονική αρχή, την οποία είχαν διατυπώσει πρώτοι οι πυθαγόρειοι τον 6ο αιώνα π.Χ. Στο Μεσαίωνα, τον 14ο αιώνα, είχε επαναδιατυπωθεί από τον Άγγλο σχολαστικό φιλόσοφο και φραγκισκανό μοναχό Γουλιέλμο του Όκαμ.
Η αρχή αυτή, που αποτελεί τη βάση της μεθοδολογικής απαγωγής και αποκαλείται επίσης αρχή της οικονομίας, λέει στην απλούστερη διατύπωσή της: Κανείς δεν θα πρέπει να προβαίνει σε περισσότερες εικασίες από όσες είναι απαραίτητες.
Μια άλλη αρχή, που μαζί με την έννοια του δίκαιου του ισχυρότερου, αποτελούν την πεμπτουσία της Real Politik, και αν δεν θέλουμε να κοροϊδευόμαστε δεν υπάρχει άλλη πολιτική εκτός της Real Politik, λέει πως: Δεν υπάρχουν φίλοι και εχθροί. Υπάρχουν συμφέροντα.
Έναν εφαρμοσμένο συνδυασμό των προηγούμενων σε σχέση με τις καταστροφές στους αγωγούς Νορντ Στριμ, μπορείτε να παρακολουθήσετε στο σύντομο video που επισυνάπτεται.
Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, 1931 - 2022.
Η φιλοδοξία μου ήταν να εξαλείψω τον κομμουνισμό, τη δικτατορία πάνω σ' όλο το λαό. Με υποστήριξε και με παρότρυνε να συνεχίσω σε αυτή την αποστολή η σύζυγός μου, που είχε αυτή τη γνώμη πολύ πριν από μένα. Ήξερα πως θα μπορούσα να το κάνω αυτό μόνο αν ήμουν επικεφαλής. Η γυναίκα μου με προέτρεψε να αναρριχηθώ την κορυφή.
Όταν σχημάτισα εικόνα για τη Δύση, οι απόψεις μου άλλαξαν ριζικά. Αποφάσισα ότι πρέπει να καταστρέψω ολόκληρο τον μηχανισμό του ΚΚΣΕ και της ΕΣΣΔ. Αποφάσισα επίσης ότι αυτό θα έπρεπε να το κατορθώσω και σε όλες τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες.
Το ιδανικό μου ήταν ο δρόμος της σοσιαλδημοκρατίας. Μόνο αυτό το σύστημα θα ωφελούσε όλους τους ανθρώπους. Έπρεπε να εκπληρώσω αυτόν το σκοπό.
Στον Yakovlev, στον Shevernadze και σε άλλους βρήκα φίλους που έκαναν τις ίδιες σκέψεις με εμένα και όλοι τους αξίζουν να τους ευχαριστήσουμε για τη διάλυση της ΕΣΣΔ και την ήττα του κομμουνισμού.
Η Γοητεία της Παράνοιας.
Σε ένα σημείο του τρίτου μέρους του κινηματογραφικού έπους Ο Νονός ο Don Lucchesi σχολιάζει: όποιος πιστεύει στο λαό χτίζει στην άμμο.
Η άποψη αυτή, που λέγεται από τον επικεφαλής του τραπεζικού ιδρύματος του Βατικανού που θέλει να δικαιολογήσει τις ατασθαλίες του, είναι ωμή και υποτιμητική. Ωστόσο η κυνικότητα δεν αφαιρεί τίποτα από την αλήθεια.
Η υπερβατική γοητεία της παράνοιας κινείται ανάμεσα στα άκρα που οριοθετούν απ’ τη μια μεριά η αποστροφή του Peppino De Filippo: Δεν είναι αλήθεια, μα το πιστεύω, κι από την άλλη ο διαδεδομένος παραλογισμός του: Δεν το πιστεύω, μα είναι αλήθεια.
Νομίζω ότι σ’ αυτό το έδαφος της εύφορης αντιφατικότητας αναπτύσσεται η διεστραμμένη ή έστω ιδιότυπη προτίμηση μιας κρίσιμης μερίδας – αφού μιλάμε για επιλογή δεν μπορούμε να αναφερόμαστε σε μάζα – προς τους πρωταγωνιστές της συγκροτημένης αντίδρασης, που έχει το θάρρος να είναι παρακμιακή,
Dilettanten-Verein.
Η διεθνής επικοινωνιακή κατακραυγή που πήρε το ζήτημα των υποκλοπών δείχνει πως όσο προβληματική είναι η δυτική εκδοχή της δημοκρατίας στην ουσία της, τόσο πιο ευαίσθητη θέλει να παρουσιάζεται στους τύπους της.
Δεν υποβαθμίζω την ιδιοτελή κατάχρηση του δικαιώματος του κράτους στην αυτοπροστασία. Και εδώ ισχύει ο νόμος του Παράκελσου: η δόση κάνει το δηλητήριο. Ωστόσο οι ευαισθησίες διάφορων μέσων, όπως των NYT, του Guardian ή της La Repubblica, που κατά περίσταση κάποια από αυτά λειτουργούν ως κυβερνητικά φερέφωνα, θα πρέπει να αξιολογούνται με περίσκεψη.
Από την άλλη έχουμε την αξιοθρήνητη κυβερνητική διαχείριση του ζητήματος με τις κραυγαλέες αντιφάσεις και την απελπιστική ρελάνς που επιχειρείται από χτες.
Μέσα στην τοξική πολιτική ατμόσφαιρα, που δεν περιορίζεται στο σύνηθες μίγμα θλίψης και γελοιότητας, ξεχωρίζει πέρα από κομματικές ταυτίσεις η αξιοπρόσεκτα ουσιαστική και εύστοχη δήλωση του Νίκου Ανδρουλάκη.
Πρακτικά Μαθήματα Διπλωματίας.
Ο Otto Von Bismarck,1815 - 1898, έλεγε: Προτιμώ να μαθαίνω από τα λάθη των άλλων για να αποφεύγω τα δικά μου1.
Οι Φινλανδοί φαίνεται ότι ακολουθούν την προτροπή του. Αυτό τουλάχιστον δείχνει ο επαναπροσδιορισμός της πρόθεσής τους να εγκαταλείψουν την ουδετερότητα και να ενταχτούν στο ΝΑΤΟ.
Ο ρεαλιστικός διπλωματικός ελιγμός αποδεικνύει ότι η Φινλανδία δεν βρίσκεται τυχαία στην πρώτη θέση2 της κατάταξης σε θέματα διακυβέρνησης.
Οι εξελίξεις στην Ουκρανία σηματοδοτούν μια καθοριστική ήττα της Δύσης. Η διαφαινόμενη έκβαση θα επηρεάσει καίρια και για μεγάλο διάστημα τις διεθνείς σχέσεις.
Η επόμενη μέρα θα βρει μειωμένα σοβαρά και ίσως αμετάκλητα το κύρος και τη θέση των ΗΠΑ και της ΕΕ.
Το Αναπόφευκτο.
Lightning rules all.
Heraclitus.
Με το απόφθεγμα του: Τὰ δε πάντα οἰακίζει κεραυνός (Όλα τα κατευθύνει η δύναμη) ο Ηράκλειτος, 535 – 475 π. Χ., περιγράφει ψυχρά και συνοπτικά την αντικειμενική πραγματικότητα πέρα από ρομαντικές ψευδαισθήσεις και ιδεαλιστικές αυταπάτες.
Τη συγκεκριμένη άποψη την επανέλαβαν αρκετοί διανοητές πολλές φορές. Επέλεξα την αλληγορική εκδοχή του Σκοτεινού Προσωκρατικού γιατί, αν κρίνω σωστά, ο Henry Kissinger φαίνεται να του δείχνει μια αξιοπρόσεκτη προτίμηση. Στο τέλος του βιβλίου του World Order, που το εξέδωσε το 2014 στην ηλικία των 91 ετών, τον επικαλείται συχνά.
Η προχωρημένη ηλικία του συγγραφέα είναι ενδεικτική και αποκαλυπτική για μια σειρά σοβαρά πράγματα: Έχει συμφιλιωθεί με τον εαυτό του, έχει κάνει ειρήνη με τον κόσμο, βρίσκεται πλέον πέρα από την τετριμμένη καθημερινότητα και μπορεί άνετα να αδιαφορεί για τους τύπους της πολιτικής ορθότητας.