"Ωστόσο δεν είναι καμία αμφιβολία πως ο Πλάτων, με τη θεωρία του των αγαθών την καθορισμένη από τον αντιελληνικό μεταφυσικό δυϊσμό, βρέθηκε συνειδητά σε απότομη αντίθεση με τις ουσιαστικές και θεμελιακές αξίες του ελληνικού πολιτισμού3.
Ο Πλάτων είναι από τους σπάνιους ανθρώπους, που παίρνουν στα σοβαρά την πίστη στην αιωνιότητα της ψυχής, κ' είναι αναπόφευχτο γι' αυτό τ' αγαθά αυτού του κόσμου να θαμπώνονται εμπρός του από τη λάμψη του αιωνίου.
Αντιελληνική είναι προπάντων η υποτίμηση της επίγειας ζωής και της σωματικότητας. Ούτε πρέπει να μας γελάσει η εισαγωγή της γυμναστικής στην Πολιτεία. Γιατί αυτή χρησιμεύει πρώτα απ' όλα για την αρμονική διάπλαση της ψυχής και για τη σκληραγωγία κι αντοχή της στις σωματικές ορμές. (III 441 E, 403 D.)
Αντιελληνική είναι επίσης η απόκρουση κάθε πολιτικής στην καθιερωμένη έννοια, που έχει συνέπεια την καταδίκη ανδρών* της Αθήνας και των μέσων που εκείνοι μεταχειρίστηκαν για την άμυνα της πατρίδας. (* Μιλτιάδη, Θεμιστοκλή, Κίμωνα, Περικλή.)
Όχι λιγότερο αντιελληνική είναι η απόκρουση της ποίησης, όσο αυτή δεν επιδιώκει άμεσα θρησκευτικοηθικούς4 σκοπούς, του Ομηρικού έπους, όσο και της τραγωδίας και της κωμωδίας ύστερα από σκληρή χωρίς άλλο εσωτερική πάλη, καθώς επίσης σημαντικού μέρους της μουσικής, σύντομα κάθε μιμητικής τέχνης, γιατί αυτή αποβλέπει στη διασκέδαση, δηλαδή στην ηδονή, αντί να παιδαγωγήσει στο αγαθό. Κι η εικαστική τέχνη επίσης πέφτει κάτω απ' αυτή την καταδικαστική απόφαση: αποτελεί σκιά της σκιάς κ' είναι γι' αυτό τόσο μακριά από την αλήθεια όσο κ' η ποίηση.
Τα ελαττώματα που βρίσκει ο Πλάτων σ' αυτές τις μιμητικές τέχνες είναι πρώτα η μικρή αξία του αντικειμένου τους, του αισθητού δηλαδή κόσμου, κ' 'επειτα η ιδιότητά τους να ξυπνούν ορμές, συναισθήματα, πάθη, που είναι ίσα ίσα έργο του λογικού να τα συγκρατεί5."
Παραπομπές :
1. Μίλαν Κούντερα, Το Βαλς του Αποχαιρετισμού, Σελ.110.
2,3,5: Γοργίας, 481 C, 515 C και 501 E και Πολιτεία, X 605 A - 608 B. Στο Τσέλλερ - Νέστλε, Ιστορία της Ελληνικής Φιλοσοφίας, Σελ. 191, 175 - 176.
4. Η ηθική του Πλάτωνα είναι ριζωμένη στη θρησκεία, εννοείται στη δική του θρησκεία που, κατά το παράδειγμα του Ξενοφάνη και του Ηράκλειτου, οι παραστάσεις των θεών είναι ξεκαθαρισμένες από τα θολά ανθρώπινα συστατικά τους.
Η θρησκεία του Πλάτωνα είναι ένας φιλοσοφικός μονοθεϊσμός, που ταυτίζει τη θεότητα με την ιδέα του αγαθού, την πίστη στην πρόνοια, με την πεποίθηση πως ο κόσμος είναι έργο του λογικού κι αντίγραφο του κόσμου των ιδεών, τη λατρεία του θεού όμως με την αρετή και τη γνώση.
Το αγαθό για τον Πλάτωνα είναι κάτι απεριόριστο, και μ' αυτή την έννοια αντιθέτει στο λόγο του Πρωταγόρα, πως ο άνθρωπος είναι μέτρο για όλα, τον άλλο: ο θεός είναι μέτρο για όλα. Και σ' αυτόν, στον τέλειο να μοιάζει κατά δύναμη είναι το ανώτατο χρέος του ανθρώπου. (Επίσης στο Τσέλλερ - Νέστλε, Ιστορία της Ελληνικής Φιλοσοφίας, Σελ. 177-178.)
#Philosophy #Philosophie #idealism #Plato #Θαναση #Παπακωνσταντινου