Αν όλη αυτή η συμπεριφορά θα έπρεπε να περιγραφεί μονολεκτικά, ο πιο αρμόδιος όρος θα ήταν ο δονκιχοτισμός2. Ο ήρωας μας, ένας απόκληρος και λιπόσαρκος μεσήλικας, έχει διαποτιστεί πλήρως από τη μανιώδη ανάγνωση ιπποτικών μυθιστορημάτων. Έχοντας φτάσει σε σημείο που να συγχέει την πραγματικότητα με τη φαντασία, αρχίζει ένα μεγαλειώδη αγώνα προς αποκατάστασιν της αδικίας στον κόσμο. Με τον ευγενή σκοπό θα αποκτήσει δόξα και τιμή στο όνομα της επινοημένης αγάπης μιας κοπέλας, την οποία έχει δει όλο κι όλο μια φορά στη ζωή του, όταν ήταν νέος και έκτοτε τη θεωρεί αρχόντισσα της καρδιάς του. Εξοπλίζεται με μια σκουριασμένη πανοπλία, κληρονομιά των προγόνων του, κατασκευάζει μια περικεφαλαία από χαρτόνι και τενεκέ. Το λιπόσαρκο ψωράλογό του μετονομάζεται σε πολεμικό άτι. Εκείνη, η Δουλτσινέα, (Dulcinea del Toboso, dulce = γλυκιά) μια απλή χωριατοπούλα, ήδη δεσμευμένη αλλού, αγνοεί τον Δον Κιχώτη και τα αισθήματά του, όπως και τις απίστευτες πρωτοβουλίες του στο όνομά της και για λογαριασμό της. Ένα πανδοχείο φαντάζει στα μάτια του σαν κάστρο, τα κορίτσια του μαγαζιού ως δεσποσύνες και ο πανδοχέας ως κόμης, από τον οποίο ζητάει και παίρνει το χρίσμα του ιππότη. Από κει και ύστερα όλες οι ενέργειές του καταλήγουν σε εξευτελιστικούς ξυλοδαρμούς. Τον μεταφέρουν στο σπίτι του, όπου ένας κουρέας και ένας παπάς αποφασίζουν να τον συνεφέρουν καίγοντας σχεδόν όλα τα ιπποτικά μυθιστορήματα, που είχε στην κατοχή του. Μετά από αυτά τα γεγονότα ο ήρωάς μας επανακάμπτει δριμύτερος. Αυτή τη φορά οργανώνεται πιο προσεκτικά. Ακολουθείται από ένα λαϊκό χωρικό τύπο, τον Σάντσο Πάντσα (Sancho Panza, panza=κοιλιά) στον οποίο έχει απονείμει τον τίτλο του Ιπποκόμου και τον έχει δελεάσει με την υπόσχεση να τον ονομάσει Κυβερνήτη ενός νησιού. Είναι ο μοναδικός τύπος της ιστορίας που ζει και στους δύο κόσμους. Στον κόσμο του Don Quixote, ο οποίος ζει μόνιμα στην ουτοπία και στον δικό του, τον πραγματικό κόσμο, όπου αποβλέπει στο καλό και πολύ φαΐ, στο κρασί και ψεύδεται μόνο όταν πρόκειται να αποκομίσει κάποιο προσωπικό όφελος. Στους επικούς αγώνες του αλλοπαρμένου ήρωα, που μάχεται εναντίον ανεμόμυλων, τους οποίους θεωρεί γίγαντες και επιτίθεται σε κοπάδια προβάτων, τα οποία θεωρεί εχθρικούς στρατούς, προσπαθεί να συνεφέρει τον άρχοντά του από τη σύγχυση. Η τραγική διαπίστωση συνίσταται στο γεγονός ότι ακόμη και ευφυή, με ευγενικές προθέσεις άτομα μπορούν να πέσουν θύματα της φαντασιοπληξίας τους. Ο Δον Κιχότης είναι σίγουρος ότι αλλότριες εχθρικές δυνάμεις αποκρύπτουν την πραγματική φύση των αντιπάλων από τον συνοδό του. Μετά από πολλές ανατροπές και αφού υπομείνει διάφορες ταπεινώσεις και εξευτελισμούς δέχεται την ονομασία του Ιππότη της Θλιβερής Όψης. Στον πυρετό των τελευταίων ημερών του αναγνωρίζει την ανοησία και την αχρειότητα των μεθόδων, που είχε αντιγράψει από την ιπποτική μυθιστοριογραφία και παραδέχεται ότι κατά ένα μέρος υποκρίνονταν τον τρελό. Νομίζω ότι οι συμβολισμοί είναι αρκετά ευδιάκριτοι και περιγράφουν, κατά τη γνώμη μου, με ακρίβεια τον εξωπραγματικό ιδεαλισμό της συγκεκριμένης κατηγορίας προοδευτικών. Αυτή όμως είναι η μία ανάγνωση των φαινομένων. Η άλλη, πεζή και αηδής, συνιστά τη συνέχεια ενός γνωστού τακτικισμού, που δεν προσθέτει τίποτε στην πολιτική εμπειρία, εκτός από μια δόση παραλογισμού. Τι άλλο μπορεί να σημαίνει το υποστηρίζω-καταψηφίζω-παραμένω. Εκτιμώ ότι σε ένα σχετικά σύντομο διάστημα θα είμαστε σίγουροι για το εάν στην περίπτωση του Α Τσίπρα παρακολουθούμε έναν ηγέτη εν τη γενέσει του ή έχουμε να κάνουμε με μια περίπτωση accidental hero, ο οποίος απλώς βρέθηκε την κατάλληλη στιγμή στο σωστό μέρος. Ήδη πριν από τις εκλογές του Ιανουαρίου είχα επισημάνει σε ανάρτηση σ’ αυτήν την ιστοσελίδα, ότι ο κομματικός μηχανισμός του 4% μη μπορώντας και μη θέλοντας να διαχειριστεί την ευρεία εκλογική απήχηση, θα κόστιζε στην ηγεσία την αυτοδυναμία, που μπορεί και να ήταν εφικτή. Επίσης μόνιμα υποστήριζα ότι συμφωνία με τους Θεσμούς θα επιτυγχάνονταν και ακόμη ότι το δύσκολο μέρος της δουλειάς βρίσκεται εντός. Ο Έλληνας Πρωθυπουργός διακινδυνεύοντας τη διάσπαση του κόμματος από την εθνική περιπέτεια, αν όχι τραγωδία, ακολούθησε τις επιταγές της συντριπτικής (82%) πλειοψηφίας των πολιτών. Παρόλα αυτά μια μερίδα του μηχανισμού του κόμματος απεργάζονταν εν κρυπτώ σχέδια για επιστροφή στη δραχμή. Άλλωστε είναι γνωστή η μαρξιστική-λενινιστική θέση3 ότι η άποψη του κάθε προλετάριου ή και όλου του προλεταριάτου δεν δεσμεύει την ηγεσία του κινήματος. Η κυνική αυτή άποψη, όπως όλοι γνωρίζομαι, εφαρμόζεται ευρέως από το σύνολο σχεδόν του ιδεολογικού φάσματος και εννοείται όχι μόνο της αριστεράς. Κατ’ επέκτασιν και οι 7 στους 10, που επιθυμούν την ψήφιση των όρων της συμφωνίας δεν χρειάζεται να λαμβάνονται υπ’ όψιν. Αν στην περίπτωση των κυβερνητικών διαφωνιών δεν έχουμε να κάνουμε με ένα φαινόμενο ομαδικής παράκρουσης4, τότε δεν αποκλείεται οι άνθρωποι αυτοί, τρόπον τινά, να εξαπατήθηκαν από την ηγεσία του κόμματος, η οποία χάριν της ενότητας, κυρίως στην προεκλογική περίοδο, σιωπηρά έστω να μην απέκλεισε το ενδεχόμενο της πλήρους ρήξης και της εξόδου. Ίσως έτσι να ερμηνεύεται και η εξωτική ποικιλία στο πολύχρωμο κυβερνητικό και κυρίως στο αντιπροσωπευτικό casting5. Οι επιλογές της ηγεσίας του κυβερνητικού κόμματος είναι προφανείς. Είτε θα επιλέξει να ανεχτεί τους αντιρρησίες και να συμπορευτεί μαζί τους, οπότε και θα αποξενωθεί από τον κύριο όγκο των ψηφοφόρων του. Αυτοί ούτως ή άλλως και για τους εσωκομματικούς συσχετισμούς του Α Τσίπρα αδιαφορούν και, αν επέλεγαν τη ρήξη με την ΕΕ ως προοπτική, θα μπορούσαν να στραφούν σε αυθεντικότερους εκφραστές της συγκεκριμένης πολιτικής. Είτε θα ομογενοποιήσει το κόμμα του. Οι διαγραφές μπορεί να μην είναι στην κουλτούρα του κυβερνώντος κόμματος, στην κουλτούρα όμως της αριστεράς είναι, όπως είναι και οι διασπάσεις πολύ περισσότερο. Από την άλλη πλευρά δεν μπορεί να σταθεί και πολύ η δαφνοστεφανωμένη αίγλη των λαϊκών ηρώων της αδιαπραγμάτευτης και εργαστηριακής ιδεολογικής καθαρότητας, στην πλάτη των αχθοφόρων της μείζονος αντιπολίτευσης, που συντεταγμένα, αλλά και ιδιοτελώς, παρέχει τη στήριξή της. Μέχρι στιγμής οι κυβερνητικοί αντιρρησίες προσέφεραν στα κόμματα της πρώην συγκυβέρνησης την ανέλπιστη ευκαιρία της πολιτικής νεκρανάστασης και της αναβάπτισης στα νάματα της εθνικής σωτηρίας. Αν και δεν αμφιβάλλω για τον πατριωτισμό των αντιπολιτευομένων, εκτιμώ ότι τη στήριξή τους, τουλάχιστον ορισμένοι από αυτούς, θα προσπαθήσουν να την εξαργυρώσουν δεόντως με την προστασία των ευεργετών τους και την ασυλία τη δική τους. Η αφοριστκή δήλωση του Κωνσταντίνου Καραμανλή του πρεσβύτερου, το 1989, ότι η χώρα είχε μεταβληθεί σε ένα απέραντο φρενοκομείο, δεν ίσχυε τότε, όπως δεν ισχύει και τώρα. Αν αναφερόταν όμως σήμερα στον ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν ιδιαιτέρως εύστοχη. Άλλωστε το επιβεβαιώνει και ο ίδιος ο Α Τσίπρας, αν όντως δήλωσε ότι έχει μπλέξει με τρελούς.
Παραπομπές:
1.Miguel de Cervantes Saavedra, 1547-1616, El ingenioso hidalgo Don Quixote de la Mancha, 1605 & 1615. Ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες ήταν Ισπανός λογοτέχνης, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας. Το έργο του ανήκει χρονικά στη χρυσή εποχή (1492-1648) της Ισπανίας, κατά την οποία παρατηρήθηκε μία εξαιρετική άνθιση στις τέχνες, ενώ ο ίδιος αποτελεί έναν από τους μείζονες λογοτέχνες παγκοσμίως. Το διασημότερο μυθιστόρημά του, ο Δον Κιχώτης, συγκαταλέγεται στα κλασικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, μεταφρασμένο σε περισσότερες από εξήντα γλώσσες και υποβάλλεται σε συστηματική ανάλυση και κριτικό σχολιασμό από τον 18ο αιώνα. Μια διεθνής έρευνα πριν μερικά χρόνια κατέταξε το Ισπανό δημιουργό στην πρώτη τριάδα των λογοτεχνών, που το έργο τους γνωρίζει τη μεγαλύτερη απήχηση. Οι άλλοι δύο ήταν ο Όμηρος και ο William Shakespeare.
2.Δονκιχοτισμός: (donquichotisme < Don Quichotte) Συμπεριφορά που χαρακτηρίζει ένα άτομο του τύπου του δον Kιχότη. Σημαίνει ακόμη τις ενέργειες που τις υπαγορεύει ένας εξωπραγματικός ιδεαλισμός και που είναι καταδικασμένες σε αποτυχία.
3.ΛΕΝΙΝ Β. Ι., Tι να κάνουμε;Το βιβλίο γράφτηκε μεταξύ 1901-1902, ISBN: 978-960-224-488-3.
4.Παράκρουση, η :Παροδική ψυχική διαταραχή με απώλεια του λογικού. Ψυχικό φαινόμενο ακουστικής παραίσθησης που χαρακτηρίζεται από εσφαλμένη ερμηνεία του πραγματικού εξωτερικού αιτίου.
5.Casting (choice of actors) διανομή ρόλων.