Ο Αντιπρόεδρος της Γερμανικής Βουλής Wolfgang Kubicki και Αντιπρόεδρος του κόμματος των Φιλελεύθερων Δημοκρατών (FDP), που μετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό με τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Πράσινους, είπε το αυτονόητο: Να λειτουργήσει ο αγωγός Nord Stream 2 το ταχύτερο δυνατό.

Η Γερμανία διαθέτει πάνω από 2 τρισεκατομμύρια κ.μ. αερίου, αρκετά να καλύψουν ενεργειακά τη χώρα για 25 - 30 χρόνια. Λόγω κόστους - φαινομενικά - το οποίο κρύβει πίσω από οικολογικές ανησυχίες (fracking) - τα αφήνει ανεκμετάλλευτα.

Ωστόσο οι πραγματικοί λόγοι είναι διπλωματικοί. Πάντα, ακόμα κι όταν πολεμούσαν μεταξύ τους, οι Γερμανοί και οι Ρώσοι γνώριζαν ότι η κάθε μια από τις δύο χώρες εξασφάλιζε το στρατηγικό βάθος της άλλης. Άλλωστε μια τέτοια σχέση ισορροπίας - με τη δυναμική που χαρακτηρίζει τις ισορροπίες - υπήρξε μια από τις πλέον βασικές διπλωματικές παρακαταθήκες του Μπίσμαρκ.

Η συνολική εικόνα έχει ως εξής: Το Παγκόσμιο Χρέος έχει πλέον φτάσει στο 355% του Παγκόσμιου ΑΕΠ. Ο πληθωρισμός έχει εκτιναχτεί στο 6%. Ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή σκαρφάλωσε στο 7%. Κάθε προσπάθεια αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού σε επίπεδα κάτω του 5% τα τελευταία 70 χρόνια συνοδεύτηκε από ύφεση¹.

Επιπλέον, ο Παγκόσμιος Πληθυσμός γερνάει. Το σημερινό ποσοστό των ατόμων που βρίσκονται στην Τρίτη Ηλικία κυμαίνεται στο 25%. Τις επόμενες δεκαετίες προβλέπεται να φτάσει στο 40%. Οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας ξοδεύουν λιγότερα και αποταμιεύουν περισσότερα².

Τα προηγούμενα συνιστούν έναν ιδανικό βιότοπο για την ανάπτυξη της παραοικονομίας. Ένας - υποτίθεται – υποσχόμενος κλάδος στη συγκεκριμένη ζούγκλα είναι τα κρυπτονομίσματα.

Crypto companies have enlisted more celebrities, influencers and athletes to help sell their services. But some stars have found themselves in hot water over their recent endorsements, as regulators try to get to grips with the sector pic.twitter.com/pRb9tanxbu

— Reuters (@Reuters) February 10, 2022

Περιγράφοντας στις 3 Αυγούστου 2021 στο Aspen Security Forum τις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά των κρυπτονομισμάτων (cryptocurrencies) και των σταθερών κρυπτονομισμάτων (stablecoins) ο Gary Gensler, επικεφαλής της αμερικανικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (Securities and Exchange Commission - SEC) τις χαρακτήρισε λέγοντας: rife with fraud, scams and abuse (γεμάτες από απάτες, κοροϊδία και καταχρήσεις). Συνόψισε αποκαλώντας την αγορά των κρυπτονομισμάτων Wild West (Άγρια Δύση). Άλλοι πολιτικοί παρομοίασαν τα κρυπτονομίσματα με αυτό που στην αμερικανική οικονομία του 19^ου αιώνα ονομάζονταν free banking. Την περίοδο εκείνη κυκλοφορούσαν στις ΗΠΑ ιδιωτικά νομίσματα αβέβαιης κάλυψης και αξίας.

Στην αξιολόγησή του το περιοδικό The Economist (August 7^th-13^th 2021, p. 12), που εκτιμάει ότι είναι και η πλησιέστερη στη σύγχρονη πραγματικότητα, συγκρίνει τη βιομηχανία των κρυπτονομισμάτων με τα αμοιβαία κεφάλαια των χρηματαγορών που δημιουργήθηκαν τη δεκαετία του 1970. Τα fund, όπως επικράτησε να λέγονται διεθνώς, είχαν συσταθεί για να παρακάμψουν τους κανόνες που περιόριζαν τα επιτόκια με βάση τα οποία οι τράπεζες πλήρωναν τόκους στους καταθέτες τους. Με την υπόσχεση ότι θα κρατούσαν σταθερή την αξία των μεριδίων τους σε σχέση με το δολάριο, κατέρρευσαν το 2008, προκαλώντας την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Οι αμερικανοί φορολογούμενοι υποχρεώθηκαν να παρέμβουν για να εμποδίσουν τις μαζικές ρευστοποιήσεις και να περισώσουν τις καταθέσεις και την αγορά ομολόγων από τις οποίες εξαρτάται η πραγματική οικονομία. Μια κατάρρευση στην αγορά των stablecoins θα μπορούσε να έχει παρόμοιες συνέπειες.

Ενώ στον δυτικό κόσμο πλανιέται ακόμη το φάντασμα της Margaret Thatcher* απ’ τη μια μεριά και απ’ την άλλη τα φορολογικά μέτρα του Konrad Adenauer* για την αντιμετώπιση του δημόσιου χρέους προβάλλονται ως το απαύγασμα των σημερινών προοδευτικών προτάσεων, σ’ ένα τεύχος του αφιερωμένο στην κινεζική οικονομία στα μέσα του περασμένου καλοκαιριού ο Economist εξηγούσε γιατί οι αντιλήψεις των δυτικών για την Κίνα είναι λανθασμένες και οι προσδοκίες τους για τα αδιέξοδα της οικονομίας της χώρας καταδικασμένες να αποτύχουν. Στο τέλος μάλιστα του άρθρου ο Economist επισημαίνει: The strength of Chinas $ 14, 3 trn [2019] state-capitalist economy cannot be wished away. Time to shed that illusion. (Η ισχύς της κινεζικής κρατικής καπιταλιστικής οικονομίας των 14,3 τρις δεν μπορεί να αγνοηθεί. Είναι ώρα να εγκαταλειφθεί αυτή η ψευδαίσθηση.)

(*Για τις εκ διαμέτρου αντίθετες οικονομικές πολιτικές, δηλαδή του νεοφιλελευθερισμού και της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς, των δύο αυτών εμβληματικών προσωπικοτήτων θα ακολουθήσει ξεχωριστή ανάρτηση σύντομα)

Η κοινωνική ανισότητα δεν είναι ούτε τεχνολογικό, ούτε οικονομικό φαινόμενο. Είναι πολιτικό και ιδεολογικό.

Thomas Piketty, Capital and Ideology.

Οι εισοδηματικές διαφορές ανάμεσα στις βόρειες και τις νότιες χώρες της ζώνης του ευρώ, υπολογισμένες με την Ισοδυναμία της Αγοραστικής Δύναμης (purchasing power parity), έχουν διευρυνθεί σημαντικά κατά την περασμένη εικοσαετία. Η έκταση της απόκλισης τα τελευταία 10 χρόνια είναι δραματική.

Ισοδυναμία της αγοραστικής δύναμης είναι μια θεωρία συναλλαγματικών ισοτιμιών, που βασίζεται στο νόμο της μίας τιμής, σύμφωνα με την οποία μια μονάδα οποιουδήποτε νομίσματος θα πρέπει να αγοράζει την ίδια ποσότητα αγαθών σε κάθε χώρα.

Η σχετική ισοδυναμία αγοραστικής δύναμης ορίζει ότι ο ρυθμός μεταβολής στις τιμές των προϊόντων πρέπει να είναι παρόμοιος όταν μετριέται σε ένα κοινό νόμισμα, με την προϋπόθεση ότι το κόστος μεταφορικών και τα διάφορα εμπόδια στο εμπόριο παραμένουν αμετάβλητα.