Ωστόσο, πέρα από το ότι είναι η βάση για τη σύμπραξη μας σε ευρείες κλίμακες και μεγάλους αριθμούς, υπάρχει μια προνοητική σοφία στον περιοριστικό πειθαναγκασμό της σκέψης σε μια κοινή πρόσληψη της πραγματικότητας. Η ίδια η ζωή δείχνει ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων και να ήθελε δεν θα μπορούσε να χειριστεί την ελευθερία.
Ακόμα κι έτσι η πλάνη και η διχογνωμία δεν αποφεύγονται. Η χειραγώγηση γίνεται μπούμεραγκ. Και αν η αμφισβήτηση είναι ο σπόρος, η αντίδραση στην επιβολή της μονοδιάστατης πρόσληψης της πραγματικότητας είναι η μήτρα της συνωμοσιολογίας. Συνωμοσιολογία είναι η συνέχιση της δεισιδαιμονίας με φολκλορικά μέσα. Φολκλόρ σημαίνει να παίρνεις τα επιφανειακά φαινόμενα για πραγματικότητα και τις συνέπειες για αιτίες.
Η χειραγώγηση δημιουργεί φραγμούς και θέτει παρωπίδες στη σκέψη και τη φαντασία. Οι θεωρίες συνωμοσίας επιχειρούν να τα ανατρέψουν με την κοινωνική παράνοια. Ο κοινωνικά παρανοϊκός, που είναι πιο επικίνδυνος από τον ψυχιατρικά παρανοϊκό και πολιτικά ιδιαίτερα χρήσιμος, πιστεύει ότι η δίωξη των αποκρυφιστικών δυνάμεων στοχεύει στη δική του ομάδα, στο δικό του έθνος, στη δική του θρησκεία.
Σε ταραγμένες και κρίσιμες περιόδους, όταν οι βεβαιότητες που καθόριζαν το φανερό παρόν διασαλεύονται και οι δύο κατηγορίες βλέπουν στο μέλλον, κοιτάζοντας στο παρελθόν. Ψάχνουν την ιστορία επειδή ξέρουν ότι από εποχή σε εποχή οι κανόνες μπορεί να αλλάζουν, αλλά οι αρχές παραμένουν οι ίδιες.
Ποιος όμως μπορεί να προετοιμάζεται για τα αναπάντεχα που φέρνει το μέλλον και να αντιμετωπίζει τις εκπλήξεις που κρύβει το παρελθόν χωρίς να τρελαθεί;
Εκείνος δεν έκανε ποτέ προφητείες για το μέλλον, αλλά για πράγματα του παρελθόντος που έμεναν ακόμη άδηλα. Στο απόσπασμα ο Αριστοτέλης εννοεί τον Επιμενίδη.
Ο Επιμενίδης ο Κρητικός, 7ος – 6ος π.Χ., από την Κνωσσό (Διογένης ο Λαέρτιος) ή τη Φαιστό (Πλούταρχος), ένας από τους Επτά Σοφούς της Αρχαιότητας, που αποκαλούνταν Αγαπημένος των Θεών, υπήρξε μια μυθική μορφή περιβεβλημένη με θρύλους.
Σαμάνας, συνιδρυτής του Ορφισμού με τους Μελάμποδα και Ονομάκριτο, μάντης και εξορκιστής λέγονταν ότι έπεσε σε ύπνο για 57 χρόνια σε μια σπηλιά στην Κρήτη. Το πιθανότερο είναι ότι όλο αυτό το διάστημα είχε φύγει μακριά από τους ανθρώπους και είχε ασχοληθεί με τη μελέτη και τη συλλογή φαρμακευτικών βοτάνων. Οι Έλληνες της εποχής του είχαν υπόψη τους το μακροχρόνιο “αναχωρητήριο”, που αποτελούσε τη μαθητεία του σαμάνα, μεγάλο μέρος του οποίου το περνούσαν σε κατάσταση ύπνου ή καταληψίας. Στο σαμανισμό μπορούσαν να μυηθούν εξίσου και γυναίκες.
Η σαμανιστική άποψη για την προφητική μανία υποστηρίζει ότι αυτή προέρχεται από την έμφυτη ικανότητα της ίδιας της ψυχής. Η ψυχή μπορούσε να την ασκήσει, όταν απελευθερώνονταν με τη βοήθεια του ύπνου, της καταληψίας, της θρησκευτικής τελετουργίας και την απαλλαγή από την παρεμβολή του σώματος και του λογικού3. Στη μαθητεία τους στο σαμανισμό, όπου το θρησκευτικό βίωμα είναι ατομικό και όχι συλλογικό και περιλάμβανε εκτεταμένες περιόδους αυστηρής νηστείας, αποκτούσαν τις δυνάμεις της προφητείας, της μαγικής θεραπείας και της διπαρουσίας. Η ψυχή του Αριστέα από τη θάλασσα του Μαρμαρά, που είχε μυηθεί στο σαμανισμό από τον υπερβόρειο Απόλλωνα, με τη μορφή πουλιού μπορούσε όποτε ήθελε να εγκαταλείπει το σώμα του. Είχε πεθάνει ή είχε πέσει σε καταληψία κι όμως παρουσιάστηκε στην Κύζικο της Φρυγίας και ύστερα από πολλά χρόνια στο Μεταπόντιο της Κάτω Ιταλίας. Παρόμοιες δοξασίες ακολουθούσαν και έναν άλλον ασιάτη Έλληνα, τον Ερμότιμο τον Κλαζομένιο. Η ψυχή του ταξίδευε από το ένα μέρος στο άλλο και παρατηρούσε γεγονότα σε μακρινούς τόπους, ενόσω το σώμα του κείτονταν άψυχο στο σπίτι του. Τέτοιες ιστορίες για εξαφανισμένους και επανεμφανιζόμενους σαμάνες ήταν αρκετά γνωστές στην Αθήνα, έτσι που ο Σοφοκλής (Ηλέκτρα, 62) να αναφέρεται σ’ αυτές χωρίς να χρειάζεται να μνημονεύει ονόματα.
Ένα πείραμα ψυχικού περιπάτου στο διάλογο Περί Ύπνου του Κλεάρχου είχε πείσει τον Αριστοτέλη πως η ψυχή μπορούσε να χωριστεί από το σώμα.
Το 596 π.Χ. εξάγνισε την Αθήνα από το Κυλώνειο Άγος και εξάλειψε τον λοιμό που μάστιζε την πόλη4. Σύμφωνα με τον Διογένη τον Λαέρτιο, που είναι η αυθεντία για το βίο και την πολιτεία του Επιμενίδη, αρνήθηκε να δεχτεί την υψηλή και τιμητική αμοιβή που του προσφέρθηκε. (Ένα ασημένιο τάλαντο που ισοδυναμούσε με 25,80 κιλά ασημιού, σημερινής αξίας € 19.556, και ένα καράβι που θα τον μετέφερε στην Κρήτη).
Υποστήριξε το μεταρρυθμιστικό έργο του Σόλωνα (594 - 592 π.Χ.) και προέβλεψε την ήττα των Σπαρτιατών από τους Αρκάδες στον Τεγεατικό Πόλεμο (~ 560 – 550 π.Χ.)
Είχε επισκεφτεί το Ιδαίο Άντρο με τον Πυθαγόρα και ήταν από τους πρώτους που εφάρμοσαν τους τελετουργικούς καθαρμούς.
Ο Φλέγων στο έργο του Για τους Μακρόβιους αναφέρει ότι πέθανε σε ηλικία 157 ετών ή όπως έλεγε ότι άκουσε ο Ξενοφάνης ο Κολοφώνιος πέθανε στην ηλικία των 154 ετών.
Αρκετά από αυτά που αφορούν τη ζωή και τη δράση του Επιμενίδη ακούγονται ως ακατανόητα και εξωπραγματικά. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι θα πρέπει αναγκαστικά να είναι ακατανόητα και εξωπραγματικά. Τουλάχιστον όχι όσον αφορά την παράδοση για την ηλικία του.
Σύμφωνα με σχετικές έρευνες που δημοσιεύθηκαν στο εξειδικευμένο περιοδικό Nature Communications υπό προϋποθέσεις η ανθρώπινη ζωή μπορεί να παραταθεί έως τα 150 έτη ή τις 54000 ημέρες. Σήμερα το ρεκόρ το κατέχει η Γαλλίδα Jeanne Calment, η οποία έφτασε τα 122 χρόνια.
Αυτό δείχνει και το μέτρο της πεισματικής άγνοιάς μας. Στον απελπιστικά στενό μικρόκοσμο της εμπειρικής αντίληψής μας που ονομάζουμε καταχρηστικά ορθολογισμό θεωρούμε αληθινό μόνο ότι απευθύνεται με τρόπο πειστικό στις προκαταλήψεις μας. Κι όπως προανέφερα η κατηγορηματική άρνηση δεν περιορίζεται μόνο σε μας τους απλούς ανθρώπους.
Με το ίδιο αυτό σκεπτικό, προσαρμοσμένο στις πολιτικές σκοπιμότητες του εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος, οι Philipp Lenard και Johannes Stark, οι οποίοι είχαν μάλιστα τιμηθεί και με το Βραβείο Nobel Φυσικής το 1905 και το 1919, χαρακτήριζαν τη Θεωρία της Σχετικότητας ως εβραϊκή απάτη (Judenbetrug) και την Κβαντομηχανική ως εβραϊκή φυσική (Jüdische Physik)
Στο έργο του Το Χρονικό του Χρόνου ο Stephen Hawking σημείωνε: Η κβαντική μηχανική, λοιπόν, εισάγει στην επιστήμη ένα αναπόφευκτο στοιχείο αδυναμίας πρόβλεψης και τυχαιότητας. Ο Αϊνστάιν αντιτάχθηκε σθεναρά σ’ αυτό, παρά τον σημαντικό ρόλο που είχε διαδραματίσει ως τότε στην ανάπτυξη αυτών των ιδεών. Τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ για τη συνδρομή του στην κβαντική θεωρία, αλλά δεν δέχτηκε ποτέ ότι η τύχη κυβερνά το Σύμπαν: οι απόψεις του συνοψίζονται στην περίφημη φράση του “ο Θεός δεν παίζει ζάρια”.
Και συνεχίζει ο Stephen Hawking: Σήμερα αποτελεί το υπόβαθρο όλης σχεδόν της σύγχρονης φυσικής και τεχνολογίας. Σ’ αυτήν στηρίζεται η ερμηνεία της λειτουργίας των ημιαγωγών και των ολοκληρωμένων κυκλωμάτων, που είναι βασικά συστατικά των ηλεκτρονικών συσκευών, όπως των τηλεοράσεων και των υπολογιστών· είναι επίσης η βάση της σύγχρονης χημείας και βιολογίας. Οι μόνες περιοχές των φυσικών επιστημών όπου η κβαντική μηχανική δεν έχει συμπεριληφθεί ακόμη με κατάλληλο τρόπο είναι η βαρύτητα και η μακροσκοπική δομή του Σύμπαντος. (Το Χρονικό του Χρόνου, Εκδόσεις Κάτοπτρο, 1996, Σελ. 73)
#parallelreality #ParallelReality
Παραπομπές:
1.᾿Επειδὰν πιεζομένους αὐτοὺς ἐπιλίπωσιν αἱ φανεραὶ ἐλπίδες, ἐπὶ τὰς ἀφανεῖς καθίστανται μαντικήν τε καὶ χρησμοὺς καὶ ὅσα τοιαῦτα μετ᾽ ἐλπίδων λυμαίνεται. 5.103.2
2. Σε στιγμές ακραίου άγχους, όπως είναι η επιθανάτια αγωνία, η συνειδησιακή προσοχή διευρύνεται. Σε τέτοιες καταστάσεις οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται κι άλλες παρουσίες γύρω τους. Αυτήν την εκστατική ικανότητα και την πρόσβαση στην ερμητική γνώση την αξιώνονται ύστερα από επίπονη, μακριά και αυστηρή άσκηση οι μύστες.
3. ᾿Εκεῖνος γὰρ περὶ τῶν ἐσομένων οὐκ ἐμαντεύετο, ἀλλὰ περὶ τῶν γεγονότων μὲν ἀδήλων δε. Ρητορική, 1418 α 24.
4. Αντίθετα η Πυθία, η Κασσάνδρα, η Βακίδα και η Σίβυλλα γινόντουσαν ένθεες, δηλαδή πλήρεις θεού. Κατέχονταν δηλαδή από κάποια θεότητα. Αυτός είναι και ο λόγος που οι χρησμοδοτήσεις του Απόλλωνα ανακοινώνονταν πάντα σε πρώτο πρόσωπο και ποτέ στο τρίτο. Στους μεταγενέστερους χρόνους υποστηρίχτηκε ότι δεν ταίριαζε στην αξιοπρέπεια ενός θεού να εισέλθει σ’ ένα θνητό κορμί.
4. Το κύρος των Κρητών καθαρτών μαρτυρείται κι από άλλες περιπτώσεις. Σύμφωνα με τον Πρατίνα (8 Β) ο Κρητικός Θάλητας είχε σώσει τη Σπάρτη από μια επιδημία πανούκλας τον 7ο π.Χ. αιώνα.