Οι λόγοι της ανησυχίας της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας θα μπορούσαν να συνοψιστούν στο εξής συμβάν. Όταν μετά την εκλογή του ο Πρόεδρος ρωτήθηκε από την Bild, αν είχε μιλήσει με κάποιον από τους φορείς των ευρωπαϊκών θεσμών δήλωσε ότι του είχε τηλεφωνήσει ο Επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην επόμενη ερώτηση, αν αυτός ήταν ο Jean-Claude Juncker, απάντησε με αφοπλιστική ειλικρίνεια: Ναι! Μου τηλεφώνησε για να με συγχαρεί. Ένας ευγενικός κύριος. Μόνο που ο ευγενικός κύριος ήταν ο Donald Tusk, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και όχι ο Jean-Claude Juncker ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το προηγούμενο επιβεβαιώνει τη θρυλική και επίκαιρη απορία του Henry Kissinger: Σε ποιόν να τηλεφωνήσω, αν θέλω να μιλήσω με την Ευρώπη1. Ο συγκεκριμένος αφορισμός που στηλιτεύει την ασάφεια των λειτουργιών και των ρόλων παίρνει απειλητικές διαστάσεις, με δεδομένες τις θέσεις του εκρηκτικού Donald Trump. Τέτοιες είναι η διακηρυγμένη άποψή του για τις συνεργασίες, όταν υποστηρίζει ότι το Win-Win is for Pussies και η αποστροφή του για τις συλλογικότητες, όπως το ΝΑΤΟ, το οποίο χαρακτηρίζει ως παρωχημένο. Στη διαμόρφωση των γεωπολιτικών ισορροπιών η οικονομία κατέχει την πλέον βαρύνουσα θέση και εκεί οι απειλές γίνονται συγκεκριμένες και απευθύνονται κυρίως στην ατμομηχανή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μιας ΕΕ την οποία ο Donald Trump, όπως και διάφοροι άλλοι απ’ όλο το εύρος του πολιτικού φάσματος, αντιλαμβάνεται ως means for the purpose of Germany. Όπως είναι γνωστό η γερμανική οικονομία εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από τις εξαγωγές. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Bundesbank και του Statistisches Bundesamt σε ένα ΑΕΠ ύψους 3.027 τρισεκατομμυρίων ευρώ το 2015, ήτοι του 29% της ευρωζώνης των 10.380 τρισεκατομμυρίων ευρώ κατά την ίδια περίοδο, το εντυπωσιακό ποσό των 2,603 τρισεκατομμυρίων προήλθε από εξαγωγές. Το 56% των εξαγωγών αυτών επιτεύχθηκε εντός ΕΕ. Το αντίστοιχο μέγεθος όσον αφορά τις ΗΠΑ φτάνει στο 9%. Μεταξύ του συνόλου των εξαγωγών και εισαγωγών υπάρχει μια θετική διαφορά υπέρ της Γερμανίας, ύψους 260 δισεκατομμυρίων ευρώ, από τα οποία τα 54 προήλθαν από το εμπόριο με τις ΗΠΑ. Η κατάσταση αυτή, που προκαλούσε τη δυσφορία και της Κυβέρνησης του Barack Obama, θεωρείται εντελώς απαράδεκτη από τη νέα ηγεσία. Με δεδομένο ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος διαθέτει εργαλεία, όπως τα Trade Promotion Authority και Trade Act of 1974, με τα οποία μπορεί να επιβάλλει δασμολογικές ρυθμίσεις και να επιβάλει όρους χωρίς να ρωτάει και πολλά, εύκολα γίνεται κατανοητή η πρόβλεψη της Angela Merkel ότι, αν ο Donald Trump επιμείνει στις απόψεις του, προοιωνίζονται κακά για την Ευρώπη. Θα πρέπει να εστιάσει κανείς στο ότι η αναφορά γίνεται για την Ευρώπη και όχι για τη χώρα της. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερο διορατικό χάρισμα για να φανταστεί κάποιος τις επιπτώσεις των προηγούμενων στις σχέσεις Γερμανίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως φερειπείν τις βιώνουμε εμείς με τη δεύτερη αξιολόγηση. Και σε συνδυασμό πάντα με την Βρετανία, η οποία ύστερα από την πρόσφατη ενθάρρυνση των ΗΠΑ, εγκαταλείπει τη διστακτικότητα στο θέμα της απαγκίστρωσής της από τη Γερμανική Ευρώπη.
Και κάτι άσχετο τώρα. Οι επισκέπτες της ιστοσελίδας ίσως να αναρωριούνται για την επιμονή μου στο έργο και τις απόψεις του Henry Kissinger. Στην ένθετη φωτογραφία βλέπετε έναν απο τους λόγους. Ο εικονιζόμενος Sergey Karaganov είναι ο Επικεφαλής του Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής και Άμυνας της Ρωσίας και συνεπώς ένας απο τους σημαντικότερους Συμβούλους του Προέδρου Vladimir Putin.
Πάνω στο γραφείο του S Karaganov διακριτικά, αλλά σε περίοπτη θέση, είναι τοποθετημένο το μνημειώδες βιβλίο Diplomacy του H Kissinger.
Παραπομπές:
1. Who do I call if I want to speak to Europe? (Torbjørn Næs Bertelsen,gbtimes.com, 2013/05/27)
Κύριες Πηγές:
Der Spiegel, Time, The Economist.