Οι λειτουργίες της νοήμονος ζωής έχουν ως αναγκαία προϋπόθεση την ύπαρξη ενός ισχυρού θερμοδυναμικού βέλους του χρόνου. Για να επιβιώσουν οι άνθρωποι πρέπει να καταναλώνουν τροφή που είναι μορφή ενέργειας σε τάξη και να τη μετατρέπουν σε θερμότητα που είναι μορφή ενέργειας σε κατάσταση αταξίας. Αυτό και μόνο είναι αρκετό για να κατανοήσουμε γιατί δεν μπορεί να υπάρξει νοήμων ζωή στη φάση συστολής του Σύμπαντος.

Έτσι εξηγείται και το γεγονός ότι το κοσμολογικό και το θερμοδυναμικό βέλος του χρόνου στρέφονται πάντα προς την ίδια κατεύθυνση: όχι γιατί η διαστολή του Σύμπαντος αναγκάζει την αταξία να αυξάνεται, αλλά γιατί η συνθήκη έλλειψης ορίου αναγκάζει την αταξία να αυξάνεται. Και ο λόγος για τον οποίο παρατηρούμε ότι το θερμοδυναμικό βέλος προσανατολίζεται προς την κατεύθυνση του κοσμολογικού είναι γιατί μόνο στη φάση διαστολής μπορούν να υπάρχουν νοήμονα όντα. Η φάση συστολής είναι ακατάλληλη, γιατί δεν διαθέτει ισχυρό θερμοδυναμικό βέλος του χρόνου.

Κλείνοντας αυτήν την παράγραφο να προσθέσω και κάτι ακόμα. Οι νόμοι της φυσικής δεν κάνουν καμία διάκριση μεταξύ της κατεύθυνσης του χρόνου προς τα εμπρός, προς το μέλλον, και προς τα πίσω προς το παρελθόν. Υπάρχουν όμως τρία τουλάχιστον βέλη που διακρίνουν το μέλλον από το παρελθόν. Τα δύο αναφέρθηκαν ήδη. Το τρίτο βέλος του χρόνου είναι το ψυχολογικό. Κινείται στην κατεύθυνση του χρόνου που θυμόμαστε το παρελθόν αντί για το μέλλον και ουσιαστικά είναι το ίδιο με το θερμοδυναμικό.

Όλα τα προηγούμενα βέβαια υπό τους θεμελιώδεις περιορισμούς της ικανότητάς μας να κατανοούμε και να προβλέπουμε όσα συμβαίνουν στο Σύμπαν, μέρος του οποίου είναι και οι ζωές μας, που θέτουν η αρχή της απροσδιοριστίας και το θεώρημα της μη πληρότητας.

Και επανερχόμαστε σ’ αυτό που κατανοούμε ως πραγματικότητα με το εξατομικευμένο θερμοδυναμικό βέλος του χρόνου. Για κάποιους από μας η αταξία αυξάνεται ταχύτερα από τις προσδοκίες μας. Είναι αυτό που περιγράφουμε λέγοντας ότι κάποιος ή κάποια και ακόμη χειρότερα κάποιο έφυγε πρόωρα. Ας δούμε λοιπόν τον πιο πιστό ακόλουθό μας: τον θάνατο.

Ο θάνατος είναι ο μόνος σοφός σύμβουλος που διαθέτουμε. Ο θάνατος δεν είναι ο εχθρός, αν και έτσι μοιάζει και δεν είναι η καταστροφή μας, αν και έτσι νομίζουμε. Ο θάνατος είναι η πρόκλησή μας. Γεννιόμαστε για να αντιμετωπίσουμε αυτήν την πρόκληση. Μας δίνει το κουράγιο να είμαστε δημιουργικοί χωρίς να γινόμαστε ξιπασμένοι και μας δίνει τη δύναμη να είμαστε αδυσώπητοι χωρίς να είμαστε εγωκεντρικοί. Χωρίς τη σαφή άποψη του θανάτου δεν υπάρχει ούτε τάξη ούτε σύνεση ούτε ομορφιά. Αυτή η συνειδητοποίηση μας δίνει την ενέργεια να είμαστε υπομονετικοί και παράλληλα ενεργητικοί και να είμαστε υποχωρητικοί χωρίς να γινόμαστε ανόητοι.  

Όταν νιώθουμε, όπως συχνά συμβαίνει, πως όλα πάνε στραβά και μας οδηγούν στην καταστροφή, μπορούμε να γυρίσουμε προς το θάνατό μας και να τον ρωτήσουμε αν είναι έτσι. Ο θάνατός μας θα μας πει πως κάνουμε λάθος και πως τίποτα άλλο δεν μετράει έξω από το άγγιγμά του. Και θα προσθέσει: Εγώ δεν σ’ άγγιξα ακόμα.

Κι όταν μας αγγίξει θα μας τραβήξει πίσω η χώρα των απαρχών. Θα γυρίσουμε πίσω απαρηγόρητοι για όλη την αγάπη που αφήσαμε πίσω μας, για όλο τον πόνο που δεν βρίσκει λύτρωση, για όλα αυτά που δεν είχαμε καταλάβει και όλα όσα είχαμε αρχίσει να μαθαίνουμε.

Θα είμαστε απαρηγόρητοι γιατί δεν καταλάβαμε ότι η κινητήρια δύναμη κάθε μελαγχολίας είναι ο εγωισμός. Που δεν καταλάβαμε ότι η πλήρης συνειδητοποίηση έρχεται όταν πια δεν έχει μείνει εγωισμός μέσα μας. Μόνο όταν δεν είσαι τίποτα μπορείς να γίνεις τα πάντα. Σ’ αυτή τη βάση θεμελιώνεται η συγκρότηση του άψογου πολεμιστή. Γι αυτό το λόγο οι πραγματικοί πολεμιστές είναι σπάνιοι, ακατανόητοι και δυσπρόσιτοι.

Βιβλιογραφία: Stephen Hawking, Carlos Castañeda και Ben Okri.

#spacetime #arrowoftime #life #universe #Φωφη_Γεννηματα