Την προπερασμένη Πέμπτη, 11 Σεπτεμβρίου, 42 από τους 44 δημοκρατικούς γερουσιαστές εμπόδισαν τη διαδικασία συζήτησης (Filibuster²) και κατάθεσης σε ψηφοφορία της σχετικής Συμφωνίας, μέσω της οποίας η ρεπουμπλικανική πλειοψηφία του οργάνου σκόπευε να την ακυρώσει. Το γεγονός καταγράφεται ως η σπουδαιότερη επιτυχία του Προέδρου Barack Hussein Obama στο πεδίο της Εξωτερικής Πολιτικής και πρόκειται να αλλάξει εκ βάθρων τους συσχετισμούς δυνάμεων στη Μέση Ανατολή. Ως εξίσου σημαντική εκτιμάται η επιτυχία και για την ιρανική διπλωματία του Προέδρου Hassan Rouhani, η οποία με την ιστορική της υπέρβασή επαναφέρει τη χώρα στη διεθνή σκηνή και της επιτρέπει σταδιακά πρόσβαση στα παγωμένα περιουσιακά της στοιχεία στη Δύση, που εκτιμώνται σε τουλάχιστον 23 δισεκατομμύρια δολάρια. Όπως είναι γνωστό η χώρα τελούσε σε καθεστώς απομόνωσης από το 1979, μετά την επικράτηση της ισλαμικής επανάστασης υπό τον Ayatollah Ruhollah Khomeini. Για το επίπεδο των σχέσεων Ιράν-ΗΠΑ αρκεί να θυμηθούμε ότι ο προηγούμενος Αμερικανός Πρόεδρος George W Bush αποκαλούσε το Ιράν, όπως το Ιράκ και τη Βόρεια Κορέα, κράτη-αλήτες και άξονα του κακού. Από τη δική της πλευρά η ιρανική ηγεσία δεν σταματούσε να χαρακτηρίζει την Αμερική ως μεγάλο σατανά, το Ισραήλ ως μικρό σατανά, διακηρύττοντας μέχρι πρότινος ότι δεν αναγνώριζε στο εβραϊκό κράτος δικαίωμα ύπαρξης. Ακόμη και κατά τη διάρκεια της τελευταίας φάσης των συζητήσεων για τη Συμφωνία των Πυρηνικών, ο τωρινός Ανώτατος Θρησκευτικός Ηγέτης της σιιτικής χώρας, ο 76χρονος Ayatollah Ali Khamenei δήλωνε δύσθυμα ότι θα έπινε το πικρό ποτήρι του συμβιβασμού. Η διάθεση προσέγγισης του Αμερικανού Προέδρου είχε εκδηλωθεί ήδη από τον Ιούνιο του 2009, όταν σε ομιλία του στο Πανεπιστήμιο Azhar στο Κάϊρο, είχε δηλώσει ότι κάθε κράτος, συμπεριλαμβανομένου και του Ιράν, θα έπρεπε να έχει το δικαίωμα στη χρήση της ατομικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς. Από την άνοιξη του 2011 είχε ζητήσει από τον Σουλτάνο του Oman να μεσολαβήσει ανάμεσα στις δύο χώρες. Ακολούθησαν διμερείς επαφές στη διάρκεια του 2012 και η διαβεβαίωση του Αμερικανού Προέδρου προς τον Ιρανό ομόλογό του τον Μάρτιο του 2013 σε συνάντηση στον ΟΗΕ ότι η Κυβέρνησή του δεν αποσκοπούσε σε καθεστωτική αλλαγή και ακόμη ότι θα δεχόταν ένα περιορισμένο ιρανικό πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου για ενεργειακούς λόγους. Η αναμφίβολα ειλικρινής διάθεση του B H Obama κατά κοινή ομολογία ενισχύθηκε από την σχεδόν ενεργειακή αυτάρκεια που εξασφαλίζει στη χώρα του η εφεύρεση ενός, κατά κάποιο τρόπο, δικού μας. Του ελληνικής καταγωγής George Mitchell³. Το γνωστό πλέον fracking ή επί το ελληνικότερον η υδρορρηγμάτωση πετρωμάτων. Οι πρώτοι που διέβλεψαν τις επιπτώσεις της εφαρμογής σε ευρεία κλίμακα του εν λόγω τρόπου εξόρυξης πετρελαίου πριν λίγα χρόνια ήταν οι Σαουδάραβες, που διαπίστωναν ότι σταδιακά υποβαθμίζονται. Είχαν δηλώσει τότε ότι θα έπρεπε να διευρύνουν τον κύκλο των στενών συνεργατών και των σταθερών συμμάχων τους. Εκεί όμως που οι αντιδράσεις, δικαιολογημένα ως ένα βαθμό, υπήρξαν εντονότερες ήταν στο Ισραήλ. Η Συμφωνία χαρακτηρίστηκε από πολιτικούς παράγοντες της χώρας ως το ανάλογο της Διεθνούς Συνδιάσκεψης του Μονάχου⁴ του 1938. Ο Πρωθυπουργός Benjamin Netanyahu επισκέφτηκε την Αμερική τον περασμένο Μάρτιο ύστερα από πρόσκληση των ρεπουμπλικάνων και παρά τις περί του αντιθέτου συστάσεις μέρους της ισραηλινής και αμερικανικής πολιτικής ηγεσίας, χωρίς να μπορέσει να αποτρέψει τις εξελίξεις. Ο Επικεφαλής της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και Αρχηγός του Εργατικού Κόμματος, Isaac Herzog, σαφώς διαλλακτικότερος, είχε δηλώσει ότι, παρά τις αμφιβολίες του για την προσέγγιση, ο τρόπος του ισραηλινού Πρωθυπουργού τελικά έβλαψε τις σχέσεις της χώρας με τον σημαντικότερο σύμμαχό της. Παρόμοια ήταν και η εκτίμηση συνεργατών του Brookings Institute, οι οποίοι χαρακτήρισαν την επίσκεψη αντιπαραγωγική. Παρά τις αντιδράσεις είναι κοινά αποδεκτό ότι το Ιράν μπορεί να επιτελέσει μια σημαντική σταθεροποιητική λειτουργία στην πλέον ταραγμένη περιοχή της υφηλίου, ειδικά όταν δείχνει ότι μπορεί να απαλλαγεί από τις ακραίες θέσεις του έναντι του εβραϊκού κράτους. Τουλάχιστον στον πόλεμο κατά των Taliban και εναντίον του IS οι επιδιώξεις του ταυτίζονται με αυτές της Δύσης. Ήδη στην επαρχία Anbar του Ιράκ, που πολιορκείται από τους τζιχαντιστές, Αμερικανοί και Ιρανοί μοιράζονται μια κοινή στρατιωτική βάση. Η Σαουδική Αραβία, που χαρακτηρίζει την ιρανική ηγεσία ως κεφάλι του φιδιού, αποκτά πλέον έναν σοβαρό ανταγωνιστή στην πρωτοκαθεδρία της περιοχής και των αμερικανικών προτιμήσεων, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει την ηγεσία της σε επανεκτίμηση της πολιτικής της στην ευρύτερη περιοχή, ειδικά όσον αφορά την εξαγωγή και υποστήριξη των αντιλήψεων του ακραίου ουαχαμπιτισμού και των γνωστών επιθετικών παρεπόμενών του. Ο αντιπρόεδρος Joe Biden είχε δηλώσει πέρυσι στο Kennedy School of Government του Harvard ότι ‘οι σύμμαχοί μας στην περιοχή ήταν το πιο μεγάλο μας πρόβλημα στη Συρία’. Το Ισραήλ, που στο παρελθόν είχε κατορθώσει να επιβραδύνει τις ιρανικές έρευνες για μερικούς μήνες με το βλαπτικό λογισμικό stuxnet και σκέπτονταν τον προληπτικό βομβαρδισμό των ατομικών εγκαταστάσεων της χώρας, θα ικανοποιηθεί με την ενίσχυση και τον εκσυγχρονισμό του συστήματος αντιπυραυλικής προστασίας και θα αποκτήσει από τη νέα χρονιά μερικά υπερσύγχρονα F-35 για την ενίσχυση της άμυνάς του.                

Παραπομπές:

1. Σύμφωνα με μια αρχαία πεποίθηση των γκέτο ο λόγος που ο Θεός δεν καταστρέφει το σύμπαν, όποτε εξοργίζεται κατά των ανθρώπων, ήταν η ύπαρξη των δώδεκα δικαίων ανθρώπων Του. Κανένας απο τους δώδεκα είχε ιδέα ότι ήταν μοναδικός, αλλά η φυσική καλοσύνη του καθένα απο αυτούς τους σπάνιους ανθρώπους ήταν τόσο ευχάριστη στο Θεό, ώστε ανεχόταν τους υπόλοιπους. Νόρμαν Μέιλερ, Το φάντασμα της πόρνης, Σελ 167.  

2. Filibuster: US delay legislation. Μακρηγορία που αποσκοπεί στην κωλυσιεργία.

3. George Phydias Mitchell. Galveston, Texas, US 1919 – 2013. Σύμφωνα με το περιοδικό The Economist (03 08 2013 και 30 04 2015) ‘Λίγοι επιχειρηματίες έπραξαν τόσα, όσα ο George Mitchell, ώστε να αλλάξουν τον κόσμο’ (few business people have done as much to change the world as George Mitchell). Ο George Mitchell υπήρξε γιός του Σάββα Παρασκευόπουλου, γιδοβοσκού από το χωριό Νεστάνη, της επαρχίας Μαντινείας του Νομού Αρκαδίας. Στην ηλικία των 20 ετών, το 1901, μετανάστευσε στις ΗΠΑ. Εργάστηκε αρχικά στους σιδηροδρόμους, μετακινούμενος ολοένα και πιο δυτικά, καταλήγοντας τελικά στο Texas. Ο Σάββας Παρασκευόπουλος είχε πάρει στο μεταξύ το ονοματεπώνυμο του Ταμία, Mike Mitchell, της εταιρίας που εργαζόταν, καθώς εκείνος τον απειλούσε να τον απολύσει, αν δεν το άλλαζε, επειδή είχε κουραστεί να το γράφει κάθε φορά που τον πλήρωνε. Στο Galveston του Texas ο Mike Mitchell ίδρυσε τη δική του επιχείρηση: Στιλβωτήριο και Καθαριστήριο. Εκεί γεννήθηκε το 1919 ο μετέπειτα επιχειρηματίας και φιλάνθρωπος George Mitchell. Το 1940 απέκτησε το δίπλωμα του Μηχανικού Πετρελαίων από το Texas A&M University. Το 2013 ο αυτοδημιούργητος George Mitchell έφυγε πλήρης ημερών, στα 94 του χρόνια, στην ίδια περιοχή που είχε γεννηθεί. Σύμφωνα με το Forbes άφησε πίσω του μια περιουσία δύο δισεκατομμυρίων δολαρίων και φιλανθρωπικό έργο αξίας πάνω από 400 εκατομμύρια. Κληροδότησε επίσης την καταξιωμένη αγωνιστική παρακαταθήκη ενός ανθρώπου στον οποίο τίποτε δεν χαρίστηκε. Στις φιλανθρωπικές δράσεις του γιού του λούστρου, όπως χαρακτηρίζονταν συχνά από μερίδα του διεθνούς τύπου, διαπιστώνεται η ανωτερότητα ενός επιτυχημένου ατόμου, που δε λησμόνησε τις κοινωνικές του καταβολές.

4. Διεθνής Συνδιάσκεψη του Μονάχου & Συμφωνία Τσάμπερλεν-Χίτλερ, 29-30 Σεπτεμβρίου 1938. Οι Πρωθυπουργοί του Ηνωμένου Βασιλείου, Άρθουρ Νέβιλ Τσάμπερλεν και της Γαλλίας, Εντουάρ Νταλαντιέ, ακολουθώντας πολιτική κατευνασμού απέβλεπαν σε μία έντιμη ειρήνη με τον Αδόλφο Χίτλερ. Ο Γερμανός Καγκελάριος είχε ανταποκριθεί στο ραδιοφωνικό μήνυμα του Βρετανού Πρωθυπουργού της 27 Σεπτεμβρίου για μια ύστατη προσπάθεια αποφυγής του πολέμου, προτείνοντας την άμεση σύγκληση τετραμερούς Διεθνούς Διασκέψεως προκειμένου να εκτονωθεί η κρίση και να επιλυθεί η διαφορά. Ο Α Χίτλερ είχε δηλώσει την επομένη ημέρα ότι δεχόταν την εισήγηση και θα ανέβαλε την εισβολή στη Τσεχοσλοβακία, αλλά μόνο για 24 ώρες. Όταν ο Ε Νταλαντιέ επέτρεψε στο Παρίσι και είδε τον κόσμο που τον επευφημούσε φέρεται να δήλωσε: Οι ανόητοι, αν ήξεραν τι επευφημούν! Ο Α Χίτλερ επιστρέφοντας στο Βερολίνο, όπου επίσης πλήθη κόσμου τον ζητωκραύγαζαν στην αυτοκινητοπομπή του, έδειχνε αηδιασμένος για την ειρήνη. Η Τσεχοσλοβακία, που δεν είχε κληθεί στη Συνδιάσκεψη, είχε ήδη προχωρήσει σε επιστράτευση. Την επόμενη ημέρα τα γερμανικά στρατεύματα εισήλθαν στην τσεχοσλοβάκικη επαρχία της Σουδητίας, όπου κατοικούσαν γερμανικοί πληθυσμοί, σύμφωνα με την αρχή του κατευνασμού της Συμφωνίας. Το επόμενο έτος τα υπόλοιπα εδάφη της Τσεχίας γίνονταν το γερμανικό προτεκτοράτο Βοημίας και Μοραβίας.