Η σημασία του οικοδομήματος καταδεικνύεται από την παραδοχή της ίδιας της υπηρεσίας που εδρεύει στο Βερολίνο, στις οδούς Wilhelmstrasse 97 & Leipzigerstrasse 5-7. Ο επισκέπτης της επίσημης ιστοσελίδας του Υπουργείου διαβάζει: Allein die Weiternutzung des Gebäudes bot die Chance, die eigene Geschichte als Mahnung und Erinnerung für die nächsten Generationen lebendig zu halten2, ὅ ἐστιν μεθερμηνευόμενον: και μόνη η συνέχιση της χρήσης του κτηρίου προσέφερε την ευκαιρία να κρατήσουμε την ιστορία μας ζωντανή ως προειδοποίηση και ανάμνηση για τις επόμενες γενεές.
Η πρώτη εγκατάσταση στην περιοχή έγινε το 1819, οπότε και εγκαινιάστηκε το αρχικό κτήριο που στέγασε το Πρωσικό Υπουργείο Πολέμου. Εκεί οργάνωσε και εκτέλεσε ο Μεγάλος Σιωπηλός, Στρατάρχης Helmuth von Moltke d. Ä, τους τρείς νικηφόρους πολέμους, του 1864 με τους Δανούς, του 1866 με τους Γερμανούς και του 1870-71με τους Γάλλους, οι οποίοι οδήγησαν στην ενοποίηση των γερμανικών φύλων υπό την πρωτοκαθεδρία των Πρώσων και τη δημιουργία του Deutsches Kaiserreich. Τα μεγαλεπήβολα σχέδια τα είχε εκπονήσει ο Σιδηρούς Καγκελάριος, Otto von Bismarck, κατά το διάστημα της πρωθυπουργίας του από το 1862 έως το 1890. Μετά από ακριβώς έναν αιώνα, το 1919, και το τέλος της Μοναρχίας το Υπουργείο Πολέμου διαλύθηκε.
Ύστερα από την άνοδο των εθνικοσοσιαλιστών στην εξουσία τον Ιανουάριο του 1933 και από τον Μάιο του ίδιου έτους η οικοδομή περιήλθε στη διαχείριση του Ανώτατου Στρατιωτικού και Πολιτικού Διοικητή, του Reichsmarschall Hermann Göring, του δεύτερου στην ιεραρχία των Nazi μετά τον Adolf Hitler. Αυτός ανασκεύασε και επέκτεινε το κτήριο το 1935-36, ακολουθώντας ένα νεοκλασικό ρυθμό και δίνοντας του ένα μέγεθος περίπου 112 χιλ τετραγωνικών μέτρων, στα 2 χιλιάδες γραφεία του οποίου εγκαταστάθηκαν οι υπηρεσίες του Reichsluftfahrtministerium. Ως κύρια αποστολή του Υπουργείου Αεροπορίας καθορίστηκε η ανάπτυξη και υποστήριξη της Luftwaffe και του έργου της στην εγκαθίδρυση του χιλιόχρονου Reich, όπως το ονειρεύονταν οι εθνικοσοσιαλιστές. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο συγκεκριμένο προπύργιο του ναζισμού δρούσε μυστικά η αντιστασιακή οργάνωση Rote Kapelle (Κόκκινη Ορχήστρα) υπό τον Αξιωματικό της Αεροπορίας Harro Schulze-Boysen. Η ομάδα συνεργαζόταν από τις αρχές του 1941 με τη Σοβιετική NKGB, μια προδρομική οργάνωση της μετέπειτα KGB, διατηρώντας παράλληλα και επαφές με την Αμερικανική Πρεσβεία στο Βερολίνο μέσω του αντιστασιακού δικηγόρου Arvid Harnack. Η δράση τους αποκαλύφθηκε το καλοκαίρι του 1942 και τα μέλη της καταδικάστηκαν για εσχάτη προδοσία και απαγχονίστηκαν τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους. Ύστερα από 63 χρόνια, τον Φεβρουάριο του 2006, και τις επίπονες προσπάθειες του αδελφού του, η Εισαγγελία του Βερολίνου αναίρεσε την καταδικαστική απόφαση και αποκατέστησε τον H Schulze-Boysen. Τον Σεπτέμβριο του 2013 τοποθετήθηκε προς τιμήν του A Harnack αναμνηστική πλάκα στην περιοχή Berlin-Tiergarten παρουσία του Αμερικανού Πρέσβη John Emerson. Η Σοβιετική Ένωση τους είχε τιμήσει και τους δύο από το 1969 με το Παράσημο της Κόκκινης Σημαίας (Орден Красного Знамени)3
Μετά την ήττα του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, κυρίως εξαιτίας των προσπαθειών και του ηρωισμού της Ρωσίας, χωρίς την οποία ο A Hitler είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα κατόρθωνε να ιδρύσει μια οικουμενική αυτοκρατορία4, στο σύμπλεγμα, που είχε υποστεί περιορισμένες ζημιές από τους βομβαρδισμούς, εγκαταστάθηκε η Σοβιετική Στρατιωτική Διοίκηση της Γερμανίας (Sowjetische Militäradministration in Deutschland ή Советская военная администрация в Германии). Πρώτος Διοικητής της υπήρξε ο Στρατάρχης Georgij Žukov, ο υπερασπιστής της Μόσχας και ο νικητής του Στάλινγκραντ, στον οποίο είχε παραδοθεί άνευ όρων η Wehrmacht στις 9 Μαΐου 1945. Από τις 7 Οκτωβρίου 1949, ημερομηνία ίδρυσης της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας στο χώρο εγκαταστάθηκε η Γερμανική Οικονομική Επιτροπή (Deutsche Wirtschaftskommission) και ακολούθως η πανίσχυρη Κρατική Επιτροπή Προγράμματος (Staatliche Plankommission) και το Οικονομικό Συμβούλιο (Volkswirtschaftsrat) της DDR.
Τα ευρήματα της πρόσφατης έρευνας του ιστορικού Scott Krause επιβάλλουν στο σημείο αυτό μια παρέκβαση. Κρίνεται αναγκαία για την κατανόηση των πολιτικών εξελίξεων κατά την έναρξη του Ψυχρού Πολέμου, δηλαδή συμβατικά της περιόδου από το 1947 έως το 1991, βασικό θέατρο του οποίου υπήρξε η κατεχόμενη Γερμανία. Στις εκλογές του 1949 ο πρώτος Καγκελάριος των δυτικών γερμανικών ζωνών κατοχής, χριστιανοδημοκράτης Konrad Adenauer, είχε επικρατήσει με ελάχιστη διαφορά έναντι του σοσιαλδημοκράτη Kurt Schumacher. Είχε λάβει 31% και 139 έδρες έναντι 29,2%, και 131 εδρών του κύριου αντιπάλου του. Παρ’ όλ’ αυτά, και με δεδομένη την αμφίθυμη στάση της τότε SPD στο θέμα του επανεξοπλισμού και των συμμαχικών δεσμεύσεων της χώρας, αντιτάσσονταν σθεναρά στις σοβιετικές προτάσεις για μια ενδεχόμενη επανένωση της Γερμανίας, στην περίπτωση που θα επέλεγε την ουδετερότητα. Η πρότασή του μάλιστα στις μυστικές συζητήσεις που διεξήγε με τον Αμερικανό Ύπατο Αρμοστή John McCloy για το σταδιακό επανεξοπλισμό της Γερμανίας, ενώ η χώρα κείτονταν κατεστραμμένη και διαιρεμένη, και επιπρόσθετα οι απειλές του για διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με όποιο κράτος θα την αναγνώριζε, προκαλούσε δυσαρμονία και στο ίδιο του το κόμμα. Ο Υπουργός Εσωτερικών Gustav Heinemann και μετέπειτα τρίτος Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας, ένας ακέραιος και συγκαταβατικός δημοκράτης, είχε παραιτηθεί τον Οκτώβρη του 1950. Η αμερικανική πλευρά σύστηνε την τήρηση προσηνούς στάσης έναντι της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας, μέχρι του σημείου ωστόσο που αυτή δεν θα απειλούσε τον τελικό προσανατολισμό της χώρας. Τα προηγούμενα σε συνδυασμό με την ισχνή πλειοψηφία της CDU και τις επαμφοτερίζουσες θέσεις στην SPD, ειδικά στην κρίσιμη περιοχή του δυτικού Βερολίνου, προκάλεσαν τη μυστική εξωθεσμική παρέμβαση των ΗΠΑ στις πολιτικές διεργασίες στο χώρο της σοσιαλδημοκρατίας κατά την επίμαχη περίοδο. Αυτά 
είναι τα προαναφερθέντα ευρήματα του S Krause που είδαν το φως της δημοσιότητας5. Συγκεκριμένα ήδη από τον Ιούλιο του 1950 ο 36χρονος Willy Brandt, άσημος ακόμη βουλευτής στο Βερολίνο, ήρθε σε επαφή με τους Αμερικανούς Αξιωματούχους, υπό την καθοδήγηση και μεσολάβηση του τότε Κυβερνητικού Εκπροσώπου του Κρατιδίου του Δυτικού Βερολίνου και συνεργάτη του OSS Hans Hirschfeld. Υπενθυμίζεται ότι το Office of Strategic Services υπήρξε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η προδρομική οργάνωση της μετέπειτα Central Intelligence Agency. Με την επίνευση λοιπόν του Ύπατου Αρμοστή John McCloy οι αμερικανικές υπηρεσίες υποστήριξαν την ανέλιξη τον Herbert Frahm, όπως ήταν το πραγματικό όνομα του μετέπειτα Καγκελαρίου της Ostpolitik, αρχικά με ένα ποσό της τάξης των 200 χιλ μάρκων. Το ύψος του ποσού αντιστοιχούσε στο 1/3 των ετήσιων συνδρομών που συγκέντρωνε το κόμμα της SPD στο Βερολίνο. Η χρηματοδότηση συγκαλύφθηκε με την υπερτιμημένη αγορά δύο ένθετων της εφημερίδας Berliner Stadtblatt, στην οποία ο Willy Brandt διατηρούσε τη θέση του αρχισυντάκτη. Η πράξη διενεργήθηκε στο όνομα του Αμερικανού Shepard Stone με σκοπό την προώθηση του Σχεδίου Marshall. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του προαναφερθέντα ιστορικού το ποσό που έμεινε στη διαχειριστική ευχέρεια του φέρελπι και χαρισματικού πολιτικού έφτανε στις 170 χιλ μάρκα. Δύο χρόνια αργότερα το 1952-3 υπήρξε και δεύτερη ενίσχυση του κομματικού μηχανισμού, ύψους 106 χιλ μάρκων, μέσω του H Hirschfeld. Παράλληλα αφιερώνονταν ιδιαίτερα εκτεταμένος διαφημιστικός χρόνος στο πρόσωπο του W Brandt από τον δημοφιλή ραδιοφωνικό σταθμό του Αμερικανικού Τομέα RIAS. Σε αντάλλαγμα ο ανερχόμενος πολιτικός θα έπρεπε να απαγκιστρώσει την SPD από τις μαρξιστικές θέσεις που διατηρούσε και να τη μετακινήσει στο πολιτικό κέντρο. Η εσωκομματική διαπάλη τελείωσε το 1957-8 με την επικράτηση της γραμμής που εκπροσωπούσε η ομάδα περί τον W Brandt, ο οποίος ακολούθως θριάμβευσε εκλογικά Βερολίνο. Κλείνω την παρέκβαση. Τα υπόλοιπα είναι πιο γνωστά. (Στην ένθετη φωρογραφία ο W Brandt στη Νέα Υόρκη τον Φεβρουάριο του 1959)
Αμέσως μετά την επανένωση της Γερμανίας, στις 3 Οκτωβρίου 1990, στο περί ου ο λόγος κτήριο, που κρίθηκε διατηρητέο, εγκαταστάθηκαν οι υπηρεσίες του Γερμανικού Υπουργείου Οικονομικών. Ως γνωστόν των υπηρεσιών του προΐσταται από το 2009 ο Dr Wolfgang Schäuble, συνεχίζοντας επάξια και σταθερά στις αρχές της Realpolitik τις προσπάθειες της εδραίωσης της γερμανικής κυριαρχίας στην Ευρώπη με οικονομικά μέσα. Μεταξύ των ετών 1991 και 1994 στο χώρο στεγάζονταν και το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων (Treuhandanstalt) με αντικείμενο την ιδιωτικοποίηση της περιουσίας της DDR. Μετά τη δολοφονία του πρώτου Προέδρου του Ταμείου Detlev Rohwedder από τον Wolfgang Grams, μέλους της τρομοκρατικής οργάνωσης RAF, το οικοδομικό συγκρότημα φέρει τιμητικά το όνομά του. Όπως είναι γνωστό από τον γερμανικό τύπο και έχει παρουσιαστεί και από αυτή τη σελίδα, 26 χρόνια μετά την επανένωση της χώρας το βιοτικό επίπεδο των πολιτών της πρώην Ανατολικής Γερμανίας βρίσκεται στο 65% του αντίστοιχου επιπέδου των δυτικών συμπατριωτών τους.
Παραπομπές:
1&5. Der Spiegel, Nr 34/20 08 2016, s 20 και Nr 24/11 06 2016, s 50
2 & 3 www.bundesfinanzministerium.de/.../DE/.../Geschichte/ και Detlev-Rohwedder-Haus, de.wikipedia.org
4. Henry Kissinger, Διπλωματία, Εκδοτικός Οργανισμός Λιβάνη, Αθήνα 1995, Σελ 161, και από τον ίδιο συγγραφέα Παγκόσμια Τάξη, Εκδοτικός Οίκος ΑΑ Λιβάνη, Αθήνα 2014, Σελ 129-130.