Ο ακήρυκτος ψηφιακός πόλεμος, τον οποίο ιστορικοί και διπλωμάτες τον χαρακτηρίζουν υβριδικό είναι εδώ. Η υβριδική του υπόσταση απορρέει από το γεγονός ότι δεν εκδηλώνεται στη στεριά, στη θάλασσα ή στον αέρα, Δεν γνωρίζει αρχή και τέλος, δεν διακρίνει πολιτικούς και στρατιωτικούς στόχους, αναιρεί τις συμβατικές κατηγοριοποιήσεις σε μικρούς και μεγάλους και παραμένει ασύμμετρος και ανώνυμος όσον αφορά τον επιτιθέμενο. Συμπληρωματικά στα προηγούμενα, όπως αντιλαμβάνεται ο καθένας, το διαδίκτυο εμπλουτίζει τα σκηνοθετικά μέσα δημιουργίας άλλοθι για προληπτικά χτυπήματα. Κάποιες φωνές για αυτοσυγκράτηση ή έλεγχο στον κυβερνοχώρο αντιμετωπίζονται ως αφελή ευχολόγια. Ειδικά όταν με την απύθμενη δυτική υποκρισία χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία, το Ιράν και η Βόρεια Κορέα στοχοποιούνται ως η επίκαιρη εκδοχή του Άξονα του Κακού στον κυβερνοχώρο ή όταν ο Αμερικανός Πρόεδρος κατατάσσει τον Ρώσο ομόλογό του στην ίδια κατηγορία επικινδυνότητας με τον IS και τον Ebola.
Αυτά όμως μπορεί να είναι σε ικανοποιητικό βαθμό γνωστά. Εκείνο που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό είναι το πόσο άμεσες, ευρείες και απρόβλεπτες είναι οι κακόβουλες διαδικτυακές ενέργειες ήδη. Οι ΗΠΑ, αναγνωρίζοντας έμμεσα ότι είναι ευάλωτες, προειδοποιούν ρητά ότι σε περίπτωση σοβαρής επίθεσης σε κρίσιμους τομείς των πολιτικών ή κοινωνικών υποδομών τους επιφυλάσσονται να ανταποδώσουν με συμβατικό στρατιωτικό τρόπο. Αν τους πιστέψει κάποιος, όπως θα φανεί παρακάτω, έχουν τους λόγους τους. Οι υπόλοιποι της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας έσπευσαν να ανακοινώσουν τη συμπαράστασή τους δηλώνοντας ότι εχθρικές πράξεις στον κυβερνοχώρο εναντίον μέλους θα ενεργοποιούν το άρθρο 5 της συμφωνίας, που αφορά τη συνδρομή σε εκείνον που δέχτηκε την επίθεση. Κάπου εδώ όμως αρχίζουν τα δύσκολα, καθώς τα πράγματα περιπλέκονται επικίνδυνα. Θεωρείται σχεδόν ανέφικτο να προσδιοριστεί ανεπιφύλακτα ποιος είναι ο επιτιθέμενος. Μετά την επίθεση που είχε δεχτεί η Εσθονία από τις 27 Απριλίου έως και τις 9 Μαΐου 2007, οπότε και είχαν παραλύσει τμηματικά διάφορες υποδομές της και η οποία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, οι υποψίες στράφηκαν στη Ρωσία. Ωστόσο όπως αποκαλύφθηκε αργότερα το 25% των υπολογιστών που μετείχαν στις ενέργειες είχε δραστηριοποιηθεί από αμερικανικό έδαφος. Οι υπολογιστές που διενήργησαν τα πρόσφατα hacking σε δημόσιες γερμανικές υπηρεσίες εντοπίστηκαν στο Μπαλί.
Σε μια προσομοίωση ψηφιακής επίθεσης διάρκειας εννιά ημερών με την κωδική ονομασία Cyber 9/11 στα μέσα του περασμένου Ιούνη που οργανώθηκε στις εγκαταστάσεις υψίστης ασφαλείας στο Suffolk της Virginia συγκεντρώθηκαν οκτακόσιοι Αμερικανοί πολιτικοί και στρατιωτικοί ειδικοί από εκατό τομείς για να εκτιμήσουν τις επιπτώσεις μιας τέτοιας εκτεταμένης ενέργειας. Τα αποτελέσματα υπήρξαν άκρως ανησυχητικά. Το συμπέρασμα ήταν ότι όσο πιο ψηφιοποιημένος είναι ένας οργανισμός, τόσο πιο τρωτός γίνεται. Κάθε προστατευτικό τείχος μπορεί να σπάσει καθιστώντας τη διαδικτυακή ασφάλεια ουτοπία. Μετά το πέρας της άσκησης ο Αντιναύαρχος Kevin Lundsay, στέλεχος της υπηρεσίας US Cyber Command, δήλωνε στο Military Times ότι το ερώτημα δεν είναι το εάν, αλλά το πότε θα πραγματοποιηθεί μια ανάλογη επίθεση. Ο πρώην Υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Leon Panetta περιμένει από το 2012 ένα ψηφιακό Pearl Harbor.
Σύμφωνα με την κινηματογραφική έρευνα Zero Days του Αμερικανού Alex Gibney ο επίσημος χρόνος γέννησης του λογισμικού για αμιγώς στρατιωτική χρήση υπήρξε το 2007. Τότε στο Oak Ridge του Tennessee οι ειδικοί του National Laboratory είχαν δοκιμάσει επιτυχώς τον περιβόητο ιό Stuxnet με σκοπό να πλήξουν τις ατομικές εγκαταστάσεις του Ιράν, ώστε να καθυστερήσουν το πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου της χώρας. Ο τότε Αμερικανός Πρόεδρος George W Bush είχε εγκρίνει την ενέργεια που με τη συνδρομή των Ισραηλινών πέτυχε την καθυστέρηση του ιρανικού προγράμματος για μερικούς μήνες.
Υπολογίζεται ότι 15 κράτη είναι σε θέση να διεξάγουν αποτελεσματικά αυτό που ονομάζεται cyberwar. Ανάμεσά τους η κινέζικη μονάδα με τον κωδικό 61398 και εκτιμάται ότι απασχολεί κάποιες δεκάδες χιλιάδες hackers, η οποία λογοδοτεί κατευθείαν στον Πρόεδρο της χώρας και εστιάζει κυρίως στη βιομηχανική κατασκοπεία. Το Ισραήλ θεωρείται μια υπερδύναμη στο χώρο με τη δική της περιβόητη μονάδα 8200, όπως και η Ρωσία για την οποία φημολογείται ότι διαθέτει μια ομάδα elite περίπου τεσσάρων χιλιάδων cybersoldiers, που κατηγορούνται από τους άμεμπτους δυτικούς ότι επιδίδονται στην πολιτική κατασκοπεία και τα sabotage. Προχτές, στις 21 Οκτωβρίου, έγινε γνωστό ότι υπήρξαν εκτεταμένες δυσλειτουργίες στα αμερικανικά δίκτυα, που οδήγησαν στις περιοδικές πτώσεις της πλατφόρμας εταιριών όπως Twitter, Netflix, Spotify, Airbnb, Reddit, Etsy, Sound Cloud και The New York Times. Οι δολιοφθορείς αναζητούνται.
Ωστόσο, όπως είναι ευρέως γνωστό, το άθροισμα των ενεργειών των προηγουμένων είναι ζήτημα αν αντισταθμίζει έστω και ένα μέρος της δραστηριότητας της NSA, χωρίς να συνυπολογίζονται οι σύμμαχοί της και κυρίως οι Βρετανοί.
Εδώ και μερικές εβδομάδες κυκλοφορούν στο διαδίκτυο εργαλεία hacking με εξωτικές ονομασίες, όπως epicbanana και extrabacon, προϊόντα υποκλοπής από την NSA. Οι ειδικοί που τα απέκτησαν από μια ομάδα προμηθευτών με την επωνυμία Shadow Brokers και τα δοκίμασαν, διαπίστωσαν ότι ήταν ακόμη ενεργά. Η βαρύτητα της συγκεκριμένης διαρροής εκτιμάται ως εφάμιλλη των αποκαλύψεων του Edward Snowden. Η Washington Post δημοσίευσε μια δήλωση ενός πρώην hacker της NSA, ο οποίος υποστηρίζει ότι αυτού του είδους τα προγράμματα αποτελούν τα κλειδιά του βασιλείου.
Ο Marco di Fabio, επικεφαλής της γερμανικής ερευνητικής ομάδας RiskViz, που επίσημα τουλάχιστον ειδικεύεται στην ψηφιακή αντικατασκοπεία θεωρεί ευτυχή συγκυρία το γεγονός ότι οι τρομοκράτες επιμένουν ακόμη να χρησιμοποιούν παραδοσιακά μέσα, όπως βόμβες και πιστόλια.
Παραπομπή:
1. éminence grise: Αποδίδεται στην ελληνική με την μάλλον αδόκιμη έκφραση Γκρίζα Εξοχότητα και δηλώνει τον ισχυρό πολιτικό ιθύνοντα ή σύμβουλο της εξουσίας που λειτουργεί από το παρασκήνιο. Ο τίτλος είχε αποδοθεί στον καπουτσίνο μοναχό François Leclerc du Tremblay λόγω του σταχτόχρωμου ράσου του. Στη Γαλλία του 17ου αιώνα ο F L du Tremblay υπήρξε το δεξί χέρι και ο άνθρωπος με τη σημαντικότερη επιρροή στον τότε Πρωθυπουργό Armand Jean du Plessis, cardinal-duc de Richelieu et de Fronsac.
Κύριες Πηγές: Henry Kissinger, Παγκόσμια Τάξη, 2014. The New York Times. Der Spiegel. Russia Today.