Η γενικότερη κατάσταση, με κορυφαία εκδήλωση τη συμπεριφορά των αδίστακτων πρωταγωνιστών και των ανέκφραστων, κλεισμένων στη βαθιά αδιαφορία τους, ακολούθων τους, ακόμα κι όταν πλήττονται, κάνει επίκαιρα τα λόγια του Στεπάν Τροφίμοβιτς Βερχοβένσκι*: Αν αυτή η βλακεία ήταν ηθελημένη, προσποιητή, προμελετημένη, θα ήταν σχεδόν μεγαλοφυής. Αλλά θα πρέπει να είμαστε δίκαιοι με τους συντάκτες τούτων των γραπτών: η βλακεία τους δεν είναι παραποιημένη, είναι η βλακεία η πιο γνήσια, η πιο αγνή, η πιο ποταπή, είναι η ουσία της βλακείας στην πιο καθαρή της μορφή, κάτι σαν χημικό στοιχείο. Αν [οι συντάκτες τούτων των γραπτών] εκφράζονταν έστω και λίγο πιο έξυπνα, όλος ο κόσμος θα καταλάβαινε την ποταπή βλακεία τους· τώρα όμως, στέκονται όλοι άφωνοι μπροστά σ' αυτές τις σελίδες: δεν πιστεύουν ότι μπορεί να είναι τόσο βαθιά βλακώδεις.  "Αδύνατον να παραδεχτούμε ότι δεν υπάρχει σ' αυτές κάτι περισσότερο", λέει από μέσα του ο καθένας μας, και προσπαθούμε να βρούμε το μυστικό τους, πιστεύουμε ότι μαντεύουμε το μυστήριό τους, πασχίζουμε να διαβάσουμε ανάμεσα στις αράδες. Ω, ποτέ ως τώρα η βλακεία δεν πέτυχε τέτοιον θρίαμβο...έναν θρίαμβο τόσο δικαιολογημένο, αν και συχνά τον δικαιούνταν...Αφού, ας το πούμε παρεμπιπτόντως, η βλακεία είναι τόσο χρήσιμη στην ανθρωπότητα όσο και η υπέρτατη μεγαλοφυΐα...(*Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι,Οι Δαιμονισμένοι, 1871, στο Αφέντες και Δούλοι του Πωλ Γκρεβεγιάκ, 2020, Σελ.217-218)                        

Κλείνοντας να επαναλάβω: Για τον ευαίσθητο άνθρωπο ο κυνισμός και η περηφάνια είναι αντίστοιχα το ξίφος του και η ασπίδα του. Τα υπόλοιπα είναι μνησικακίες ηττημένων και πικρίες ξεπεσμένων.