Μ’ άλλα λόγια αυτό που ονομάζουμε παράδοξο δεν είναι παρά το μήνυμα που δεν αναγνωρίσαμε έγκαιρα. Οι αλγόριθμοι των νομοτελειών δεν επαληθεύονται πάντα. Στις περιπτώσεις αυτές βρισκόμαστε πιο κοντά στην περιοχή της βιολογίας, η οποία τις χαρακτηρίζει ως κλαδογένεση1. Αντιπροσωπευτικό δείγμα τέτοιας εξέλιξης είναι ο αχταρμάς2 που προκλήθηκε από την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία. Η αιφνιδιαστική αποτυχία των σχεδίων των μαμόθρεφτων εμπνευστών της ανατροπής, μέσα και έξω από τη γειτονική χώρα, εκδηλώνεται με ένα είδος ιερής οργής υπέρ της δημοκρατίας και των ανθρώπινων δικαιωμάτων, όταν τα ποτάμια του αίματος στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής συνεχίζουν να τρέχουν από τις πηγές που καλλιέργησαν οι ίδιοι. Και όπως είναι αναμενόμενο για κάθε ανάγωγο και υπερφίαλο γραφειοκράτη, η προφανής ερμηνεία της αστοχίας τους προέρχεται από το χώρο της συνωμοσιολογίας. Έτσι υπονοούν ή υποστηρίζουν ότι ο Kasımpaşa’nın Kabadayısı3 οργάνωσε την απόπειρα για να ισχυροποιήσει τη θέση του. Χωρίς να χρειάζεται να γίνει αναφορά στην παράδοση των πραξικοπημάτων στην Τουρκία ή στην πρόσφατη περίπτωση του κωδικού Βαριοπούλα, ο αριθμός των νεκρών μέχρι τώρα και ο επαπειλούμενος βαθύτατος διχασμός στη χώρα με τους κατά χιλιάδες διωγμούς, επιβάλλουν τουλάχιστον μια πιο ψύχραιμη και πάντως όχι βεβιασμένη προσέγγιση.
Δεν ξέρω αν ο Recep Tayyip Erdoğan είναι καλύτερος από τους σημερινούς επικριτές του. Αυτό θα το δείξει το τέλος της ιστορίας του και τα σημάδια που θ’ αφήσει στην πορεία της χώρας του. Δεν γνωρίζω επίσης αν είναι και χειρότερος από αυτούς. Σίγουρο είναι ότι η δυτική και κυρίως η ευρωπαϊκή διπλωματία επαναλαμβάνει αναλογικά κάποια από τα ολέθρια και περιττά λάθη του Μεσοπολέμου. Σχεδιάζει την ασφάλεια της χωρίς να υπολογίζει τη μακράν ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη της Ευρώπης, τη Ρωσία, έναντι της οποίας λεονταρίζει περιττά μέσω του ΝΑΤΟ, όπως επισημαίνει ο Γερμανός Υπουργός των Εξωτερικών Frank Walter Steinmeier. Επείγεται να απαλλαγεί από τη Βρετανία, συμπράττοντας ουσιαστικά στις επικίνδυνες μεθοδεύσεις των αντιευρωπαϊστών του Ηνωμένου Βασιλείου και αντιδρά με σπασμωδικές απειλές εξ αφορμής των εξελίξεων στην Τουρκία, την οποία όμως μερικούς μήνες πριν θώπευε, χωρίς να συνειδητοποιεί πόσο οι επιλογές της έχουν αφαιρέσει από την αίγλη της.
Οι μοχλοί που κινούν την ιστορία επιταχύνουν. Ήδη προγραμματίζεται συνάντηση του Τούρκου Προέδρου με τον Ρώσο ομόλογό του, ίσως και τον Αύγουστο. Τέτοια εποχή το 1922 οι δύο απόβλητοι και προσωρινά ηττημένοι του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Γερμανός Walther Rathenau και ο Ρώσος Georgi Chicherin συναντιόντουσαν στο ιταλικό Ραπάλο, στην περιοχή της Γένοβας για να υπογράψουν το Μυστικό Παράρτημα, που συνόδευε την ομώνυμη Συνθήκη. Σύμφωνα μ’ αυτό η ΕΣΣΔ επέτρεπε στη Reichswehr να εκπαιδεύει το στρατιωτικό της προσωπικό της σε βάσεις της Σοβιετικής Ένωσης και φυσικά σε όπλα που ήταν απαγορευμένα στη Γερμανία από την Συνθήκη των Βερσαλλιών. Εκεί είχαν εκπαιδευτεί μεταξύ άλλων ο μετέπειτα Στρατάρχης Walther von Brauchitsch και ο περιβόητος Στρατηγός Heinz Guderian, ο εμπνευστής του Blitzkrieg.
Παραπομπές:
1. Κλαδογένεση: δημιουργία νέας γενεαλογικής σειράς μέσω ειδογένεσης. biotech.aua.gr
2. Αχταρμάς: γενικό ανακάτεμα, δημιουργία αναστάτωσης, νοητική σύγχυση. Από την τουρκική λέξη aktarma < aktarmak. Επίσης: μεταθέτω, μετακινώ, μεταφέρω.
3. Kabadayı: μάγκας, τραμπούκος, παλικαράς. Kasımpaşa: Λαϊκή παράκτια γειτονιά της Κωνσταντινούπολης, στην περιοχή Beyoğlu, όπου έζησε κατά τη νεότητά του και στους δρόμους της έμαθε να επιβιώνει ο Τούρκος Πρόεδρος.
Στην επικεφαλίδα το έργο Le Blanc-seing από το 1965 του Βέλγου Ζωγράφου Rene Magritte, 1898- 1967. Με την πρώτη ματιά, φαίνεται σαν μια συνηθισμένη εικόνα κάποιας γυναίκας που κάνει ιππασία στο δάσος. Ωστόσο η γυναίκα και το άλογο συμπλέκονται υπερβατικά με το περιβάλλον. Ότι είναι στο προσκήνιο μετατίθεται πίσω και αυτά που η θέση τους ήταν πίσω έρχονται μπροστά. Ο R Magritte αντιμετωπίζει τον κενό χώρο ως αντικείμενο, το οποίο προβάλλει. Στα τελευταία έργα του ο σουρεαλιστής καλλιτέχνης έθετε έναν επιπλέον προβληματισμό: τι συμβαίνει όταν ο κενός χώρος αντιμετωπίζεται σαν ένα αντικείμενο; Είναι το τίποτα κάτι; art 22.gr