Για το πώς οδηγηθήκαμε στην κατάσταση αυτή, αν ποτέ βγήκαμε από το τέλμα πραγματικά, όπως και για το τι θα πρέπει να κάνουμε για να ορθοποδήσουμε, έχει διατυπωθεί μια ενδιαφέρουσα ποικιλία εξωτικών αλλά και νηφάλιων προτάσεων. Στο άρθρο αυτό θα ασχοληθούμε επιγραμματικά με το πώς το ελληνικό πρόβλημα ανέδειξε τις εσωτερικές αντιφάσεις και τους υπόγειους ανταγωνισμούς των αθεράπευτα υποκριτικών διεθνών οργανισμών. Οι λόγοι και οι επιπτώσεις των ενεργειών του τότε Πρωθυπουργού Γ Παπανδρέου να αποταθεί στο ΔΝΤ μπορούν να κατανοηθούν πλήρως μόνο μέσα από το πολυεπίπεδο πλέγμα των σχέσεων αυτών. Το μακρινό 1971 ο τότε Αμερικανός Υπουργός Οικονομικών Τζον Κόναλι δήλωνε κυνικά ενώπιον ενός διεθνούς ακροατηρίου ότι ‘το δολάριο είναι το νόμισμά μας και το πρόβλημά σας’. Η κυριαρχία του δολαρίου άρχισε να απειλείται σοβαρά από το 2006 και μετά. Στα τέλη της χρονιάς αυτής σχεδόν το σύνολο των Κεντρικών Τραπεζών ανά τον κόσμο είχαν επενδύσει περί το 25% των συναλλαγματικών τους διαθεσίμων σε ευρώ. Το Σεπτέμβριο του επόμενου έτους, το 2007, ο τότε Διοικητής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Αμερικής, Άλαν Γκρίνσπαν, υποστήριζε ότι το δολάριο δεν είχε πλέον κάποιο ιδιαίτερο προβάδισμα και θεωρούσε πιθανή την αντικατάστασή του ως παγκόσμιου νομίσματος από το ευρώ. Τον ορατό πλέον κίνδυνο, που μάλιστα προέρχονταν από συμμαχικές δυνάμεις, ανέλαβαν να αποσοβήσουν οι αμερικανικές τράπεζες και οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης. Την ίδια περίοδο άρχιζαν τα συμβάντα με τη διακυβέρνηση Κ Καραμανλή, της οποίας η θαρραλέα εξωτερική πολιτική (south stream) ενοχλούσε τους κατεστημένους διεθνείς συσχετισμούς. Στην αποδόμηση του εν λόγω πολιτικού συνέβαλε επιπρόσθετα και η παρωδία της επανίδρυσης του κράτους. Το ετήσιο μισθολογικό κόστος του δημοσίου από τα 18 δισεκατομμύρια ευρώ το 2004 εκτινάχτηκε στα 31 δισεκατομμύρια στα τέλη του 2009. Ταυτόχρονα αναδύονταν το άστρο του Γ Παπανδρέου, ο οποίος με τους συνεργάτες του έκανε ότι περνούσε από το χέρι του για να στρέψει την ευρωπαϊκή ηγεσία και κυρίως τους Γερμανούς εναντίον της χώρας. Αμέσως μετά την εκλογική νίκη έσπευσαν να δηλώσουν ότι προηγούνταν οι προεκλογικές δεσμεύσεις, για να μην πληγεί η αξιοπιστία τους. Παράλληλα όμως ανακοίνωσαν ότι το έλλειμα για το 2009 δεν θα περιορίζονταν ούτε στο 3,7%, όπως διατείνονταν η προηγούμενη Κυβέρνηση, ούτε και στο 6,4%, όπως εκτιμούσε η ΕΕ, αλλά θα ήταν διψήφιο. Τελικά έδωσαν ένα μέγεθος της τάξης του 13,6% το οποίο αργότερα η Τρόικα διόρθωσε σε 15,4%. Η ομοβροντία των οργισμένων επιθέσεων από τους Ευρωπαίους παράγοντες και τα απαξιωτικά σχόλια από τον διεθνή τύπο, που συνειδητοποιούσαν τι πραγματικά συνέβαινε, αντιμετωπίστηκαν στην Αθήνα με στωικότητα, αν όχι με ανακούφιση. Εξασφαλίζονταν έτσι ένα ακλόνητο άλλοθι έναντι των απαιτήσεων της εκλογικής πελατείας εσωτερικά και η ευθύνη μετακυλίονταν στους προηγούμενους, οι οποίοι είχαν πράξει το ίδιο. Το σπουδαιότερο όμως ήταν ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί απογυμνώνονταν από κάθε αξιοπιστία, η οποία αντανακλούνταν ως διαχειριστική ανεπάρκεια στη σταθερότητα του κοινού νομίσματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι τη συγκεκριμένη περίοδο ένας άλλος ηγέτης στην περιοχή μας, ο Recep Tayyip Erdoğan, έχοντας αντιληφθεί τον πραγματικό ρόλο του ΔΝΤ, φρόντιζε να απεμπλέξει την πατρίδα του πρόωρα (2013) από τα πλοκάμια του εν λόγω οργανισμού. Οι επενδυτές ‘δραπέτευαν΄ από το ασταθές ευρώ στην ασφάλεια του δολαρίου. Η ελληνική οικονομία του 2,6% της Ένωσης ‘διέβρωνε’ την υπόσταση του ευρώ, ενώ η χρεοκοπημένη Καλιφόρνια του 13,6% της αμερικανικής οικονομίας του αστρονομικού δημόσιου χρέους όχι μόνον δεν συνιστούσε απειλή, αλλά παρουσιάζονταν ως όαση σιγουριάς. Το αμελητέο βάρος του ελληνικού πολιτικού προσωπικού στη διεθνή σκηνή γινόταν η κρίσιμη μάζα που θα πυροδοτούσε τις αλυσιδωτές αντιδράσεις και θα προλείαινε το δρόμο του ΔΝΤ στην ευρωπαϊκή νομισματική ένωση. Παράλληλα εκμεταλλεύονταν άριστα τις διχογνωμίες στους κόλπους της γερμανικής Κυβέρνησης για την πρόσκληση του διεθνούς οργανισμού. Ο πρωτόγονα δαιμονοποιημένος στη χώρα μας Wolfgang Schäuble δήλωνε στην εφημερίδα Die Zeit ‘ Η Ελλάδα ως κερκόπορτα των Αμερικανών στο μεγαλεπήβολο εγχείρημα της Ευρώπης. Το Βερολίνο δεν είναι έτοιμο να προβεί σε μια τέτοια συνθηκολόγηση. Την ευθύνη για το ευρωπαϊκό νόμισμα φέρει η ευρωπαϊκή νομισματική ένωση’. Στο ίδιο πνεύμα αρνητικός όσον αφορά την εμπλοκή του ΔΝΤ υπήρξε και ο τότε Πρόεδρος του Eurogroup, Jean Claude Juncker. Όμως η Καγκελάριος αποφάσισε διαφορετικά. Ακολουθώντας την εισήγηση του Otmar Issing, πρώην επικεφαλής οικονομολόγου της ΕΚΤ, από το 2007 Συμβούλου της Goldman Sachs και από το 2008 Προέδρου της γερμανικής κυβερνητικής επιτροπής για την αναμόρφωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος υιοθέτησε την προτροπή του: ‘θα προτιμούσα να αποταθούμε στο ΔΝΤ’ Αν τώρα το Ταμείο αποχώρησε πραγματικά από τις διαπραγματεύσεις η εξέλιξη αυτή συνιστά μια επιτυχία στην πορεία της ευρωπαϊκής χειραφέτησης και ένα λόγο για Schadenfreude. Σύμφωνα με τον Νέστωρα της γερμανικής δημοσιογραφίας Peter Scholl-Latour (Der Fluch der bösen Tat,2014) το ευρύχωρο γραφείο της Angela Merkel κοσμείται από ένα πορτρέτο μιας άλλης σημαντικής Πρωσίδας, της Μεγάλης Αικατερίνης³ την οποία έχει ως ένα από τα πρότυπά της. Ο δυναμισμός και η αποφασιστικότητα της Αυτοκράτειρας, που στην ευρωπαϊκή δύση ερμηνεύονταν ως αυθαίρετος αυταρχισμός, στη Ρωσία παρουσιάζονταν ως αναγκαία προϋπόθεση για μια λειτουργική διακυβέρνηση. Υπό την πίεση και των αποκαλύψεων για παρακολουθήσεις και υποκλοπές της NSA στη χώρα της που ίσως να συνιστούν και παραβιάσεις νόμων για τη βιομηχανική κατασκοπεία, έφτασε μάλλον η ώρα η Καγκελάριος να μιμηθεί την Αυτοκράτειρα. Συν τον εξηλεκτρισμό⁴ για την Ελλάδα.     

Παραπομπές:

1.Η γερμανική λέξη Schadenfreude (die) έχει επικρατήσει διεθνώς ως ο όρος που δηλώνει την χαιρεκακία.

2.Η συγκεκριμένη δήλωση έγινε κατά την προσχώρηση της χώρας στη Λατινική Νομισματική Ένωση το 1868.Ύστερα από μια αναδιάρθρωση του χρέους της και μια χρεοκοπία η Ελλάς τελικά απεβλήθη το 1908. Μερικά χρόνια αργότερα, το 1914,ο οργανισμός διαλύθηκε. Dirk Müller (Σύγκρουση,2013,σ 173)

3.Μεγάλη Αικατερίνη, 1729 – 1796. Πρωσικής καταγωγής Αυτοκράτειρα της Ρωσίας από το 1762, της οποίας η ηγεμονία ταυτίστηκε με μια ιστορική περίοδο πολιτιστικών επιτευγμάτων, εδαφικών επεκτάσεων και κοινωνικών μεταρρυθμίσεων. Η πολιτική της συνδέθηκε στενά με την αναγέννηση των Ελλήνων λόγω της συνθήκης Κιουτσούκ-Καϊναρτζή το 1774.

4.Δίνοντας τον ορισμό του τι είναι ο κομμουνισμός ο Λένιν είχε δηλώσει:Κομμουνισμός είναι η ισχύς των σοβιέτ συν τον εξηλεκτρισμό της χώρας.