Αρκεί βέβαια να δέχονται όχι μόνο αδιαμαρτύρητα, αλλά και ευγνώμονα τις επιταγές των αυτόκλητων εκπολιτιστών τους. Είπαμε να παρίστανται. Όχι και να ερωτώνται, ζητώντας μάλιστα και την άποψη των ομοίων τους. Ένα άλλο αίσθημα που επίσης με διακατέχει ως πολίτη της Ευρώπης και κάτοικο αυτής της χώρας είναι παρόμοιο με εκείνο του Josef K.Του ήρωα του Franz Kafka (Η Δίκη,1925) τον οποίο, χωρίς να έχει διαπράξει κάποιο έγκλημα, συκοφαντούν και κατατρέχουν ανώνυμες και ασαφείς δυνάμεις, έναντι των οποίων ελάχιστα μπορεί να αντιτάξει. Κάτι σαν τις απειλητικές αγορές, τους απόμακρους θεσμούς και την αμάχητη γραφειοκρατία. Αξίζει λοιπόν κάποιος να αντισταθεί, έστω και για την αξία της ίδιας της πράξης, έστω και για να αποκαλυφθούν τα πρόσωπα των υπηρετών και των πυλωρών των δήθεν υπέρτερων και ανώνυμων αυτών δυνάμεων. Θα μείνουμε εκεί και θα δώσουμε τον αγώνα. Θα τον χάσουμε ή θα τον κερδίσουμε στην παλαίστρα και το γήπεδο. Όχι στα αποδυτήρια και στις παράγκες. Με την έννοια αυτή η πρόταση της κυβέρνησης και η υπερψήφισή της (178 έναντι 120) αποτελούσε μια ή την ενδεδειγμένη, πάντως σίγουρα αιφνιδιαστική επιλογή. Υπενθυμίζω ότι το αποτέλεσμα του αιφνιδιασμού εξαρτάται από την επιτυχία της παραπλάνησης. Όταν βέβαια η πραγματικότητα ξεπερνάει τη φαντασία1, όπως μάλλον, έστω και περιστασιακά, συμβαίνει με τις ηγεσίες των θεσμών, σχεδόν οποιαδήποτε μη προϋπολογισμένη ενέργεια μπορεί να θεωρηθεί αναπάντεχη. Ωστόσο η συγκεκριμένη κίνηση επιδέχεται διάφορες αναγνώσεις και ερμηνείες. Από τις δηλώσεις των στελεχών του ΔΝΤ προκύπτει ότι ή μη καταβολή των δόσεων στις 30 Ιουνίου δεν θα θεωρηθεί αυτόματα πιστωτικό γεγονός. Η Διευθύντρια του Οργανισμού έχει τη δυνατότητα να συγκαλέσει το Συμβούλιο και να το ενημερώσει για την καθυστέρηση σε διάστημα ενός μηνός, υπενθυμίζει παράλληλα ότι είναι έτοιμη να επιστρέψει στις διαπραγματεύσεις. Σε μια πρώτη φάση η ευρωπαϊκή ηγεσία ανακοίνωσε δεν θα παρατείνει το υφιστάμενο πρόγραμμα, από την άλλη πλευρά όμως η Διοίκηση της ΕΚΤ ανακοινώνει ότι θα στηρίξει τις ελληνικές τράπεζες, διατηρώντας τον μηχανισμό (ELA), αλλά δεν θα αυξήσει πλέον το όριο (€89bn). Αυτό καθιστά αναγκαίο το μέτρο του περιορισμού του ύψους στην κίνηση των κεφαλαίων και την προσωρινή αναστολή της λειτουργίας των τραπεζικών καταστημάτων. Η γερμανική πολιτική ηγεσία συσκέπτεται υπό την Καγκελάριο, την οποία ανοιχτά μια μερίδα του γερμανικού και όχι μόνο τύπου κατηγορεί για διστακτικότητα. Επιπρόσθετα της καταλογίζουν αργοπορία στην κατανόηση του προβλήματος, το οποίο στη βάση του είναι πολιτικό. Τουλάχιστον οι συνεργάτες της συνεχίζουν να πιστεύουν ότι όλα είναι θέμα ανταγωνισμού, ο οποίος μπορεί να βελτιώνεται με την περιστολή των λειτουργικών εξόδων. Η εμπειρία των τελευταίων ετών στην ΕΕ καταδεικνύει ότι τέτοιου είδους μέτρα δεν βελτίωσαν τις οικονομικές επιδόσεις ή τις επηρέασαν ελάχιστα. Ο Donald Tusk δηλώνει ότι δεν τέλειωσαν ακόμη όλα, ο Jean Claude Juncker θέλει να απευθυνθεί στον ελληνικό λαό, ο Jeroen Dijsselbloem μάλλον έχει κατακτήσει ήδη το ακαταλόγιστο. Με μια λέξη Confusio (λατινική λέξη: η πλήρης σύγχυση). Έχω ξαναγράψει ότι θα διέλθουμε την κοιλάδα των δακρύων. Οι έμμεσες και άμεσες παρεμβάσεις εντός και εκτός θα ενταθούν, η τρομολαγνεία θα αποχαλινωθεί, ώστε να επιστρέψει ηττημένος και επαίτης ο Α Τσίπρας στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να πειθαναγκαστεί στη μη φορολόγηση φέρ’ ειπείν των τριγωνικών συναλλαγών των επιχειρήσεων. Μπορεί να ακούγεται αμετροεπές, αλλά δεν αποκλείεται στην ελληνική περίπτωση να επιχειρείται ένα είδος καταστολής των απαιτήσεων των ευρωπαϊκών λαών. Στη χώρα μας οι αριθμοί είναι ενδεικτικοί και γνωστοί από καιρό, μετρημένοι από ανεξάρτητα ευρωπαϊκά ιδρύματα. Η κρίση κόστισε στα ανώτερα οικονομικά στρώματα κατά μέσο όρο 9% του εισοδήματος τους. Το αντίστοιχο ποσοστό στις φτωχότερες ομάδες φτάνει μέχρι και στο εφιαλτικό 340%. Η κυβέρνηση και να το επεδίωκε δεν θα μπορούσε να κάνει διαφορετικά, αν δεν ήθελε να καταστεί ‘χλεύη των ηττημένων’2. Από μια άλλη σκοπιά η ελληνική στάση θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ως ευκαιρία από τη γερμανική κυρίως ηγεσία να απεμπλακεί σταδιακά από τη μονομανή διαχειριστική της αντίληψη και να προσεγγίσει το πνεύμα των Πατέρων της Ευρώπης. Ο λόγος είναι απλός και χιλιοειπωμένος: κοινή γαρ η τύχη και το μέλλον αόρατον3και μάλιστα διαρκεί πολύ4 . Εμείς θα συνεχίσουμε, όπως τότε και όπως πάντα διαιρεμένοι, στο πνεύμα της μνημειώδους αρχής του παιάνα της ναυμαχίας της Σαλαμίνας (480 π.Χ.) Ίτε Παίδες Ελλήνων (Εμπρός Έλληνες Προχωρήστε)5
Παραπομπές
1.Ο Πλάτων (Θεαίτητος, 195 d) ορίζει τη φαντασία ως μίγμα αντίληψης και κρίσης. Ο Αριστοτέλης (Περί Ψυχής, 111) ως το μέσον αισθήσεως και νόησης.
2.Φράση του Γεώργιου Παπανδρέου στις 19 Μαρτίου 1964, όταν 30 βουλευτές της Ένωσης Κέντρου καταψήφισαν τον Γεώργιο Nόβα, που ο ίδιος είχε προτείνει για Πρόεδρο της Βουλής.
3.Απόφθεγμα του Ρήτορα Ισοκράτη, 436 π.Χ.-338 π.Χ.
4.Φράση του Louis Althusser, 1918-1990, Γάλλου Μαρξιστή Φιλοσόφου: Το μέλλον διαρκεί πολύ.
5.Ώ παίδες Ελλήνων, ίτε ελευθερούτε πατρίδ’ ελευθερούτε δε παίδας, γυναίκας, θεών τε πατρώων έδη, θήκας τε προγόνων νυν υπέρ πάντων αγών. Αισχύλου Πέρσες, στχ 402-405.