Augustus praefecto, quem cum ignominiā mittēbat, subinde interponenti precibus: «Quid respondēbo patri meo?» dixit «Dic me tibi displicuisse». (Ένας αξιωματούχος, που ο Αύγουστος τον απέλυσε με ατιμωτικό τρόπο, είπε ικετευτικά στον αυτοκράτορα: «Τι εξήγηση θα δώσω στον πατέρα μου;» Τότε ο Αύγουστος του απάντησε: «Πες του πως σε απογοήτευσα!)
Η γενικότερη κατάσταση μου θυμίζει αυτό το απόσπασμα του Κοϊντιλιανού (6, 3, 64). Εκείνοι που στη δημόσια ζωή, τόσο σε επίπεδο προσώπων όσο και συλλογικών φορέων, θα έπρεπε να έχουν την τύχη του αξιωματούχου είναι γνωστοί και μη εξαιρετέτοι. Το πρόβλημα είναι η απουσία ενός Οκταβιανού Αυγούστου. Κι αυτό δεν περιορίζεται μόνο στη χώρα μας.
Κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα των μεταβατικών περιόδων είναι η απουσία προσανατολισμού. Βρισκόμαστε στην εποχή της ασάφειας, κυριαρχεί η ρευστότητα. Το αύριο που έχει αρχίσει καιρό τώρα θα διαρκέσει πολύ.
Στην ιδιωτική ζωή οι προφητείες και τα σχέδια καταλήγουν ή μπορεί να καταλήξουν ένα μάτσο χαρτιά που έχουν γραμμένες τις ματαιώσεις και το λήθαργό μας. Οι αναμνήσεις τους όμως θα ζουν διάσπαρτες μέσα στο σώμα. Εξαφανίζονται όταν τις αφήσεις στην ησυχία τους, όταν δεν τις δίνεις σημασία. Μακάριοι εκείνοι που ο βάλτος της μνήμης τους είναι ρηχός. Αυτοί μπορούν να κοιτάζουν πίσω χωρίς νοσταλγία. Και να θυμούνται πόσο τυχεροί ήταν που υπήρξαν αδέσμευτοι, ξένοι κι απελεύθεροι*. Απαλλαγμένοι από τις υποχρεώσεις που δημιουργεί η συνείδηση της προέλευσης, ζουν σ' ένα διαρκές παρόν. Λουσμένοι στα καθαρτήρια νερά της Λήθης, απολαμβάνουν το φως του Ήλιου**, που φροντίζουν να τον έχουν πάντα μπροστά τους για να ρίχνει και να κρατάει τις σκιές πίσω τους.
Οι άλλοι καταφέραμε να αντιμετωπίσουμε κάθε λογής εξαφανίσεις στο παρελθόν, κανείς δεν υπέφερε τρομερά, κανείς δεν φαίνεται να νοιάζεται πολύ. Θα καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε κάπως κι ό,τι πρόκειται να συμβεί στη συνέχεια.
*απελεύθερος: στην αρχαιότητα, ο δούλος που απέκτησε την ελευθερία του. **Κι αυτό όμως είναι επικίνδυνο: Ἐάν τις τὸν ἥλιον ἀναιδῶς ἐγχειρῇ θεάσασθαι, τὴν ὄψιν ἀφαιρεῖται. (Αν κάποιος επιχειρεί να κοιτάξει κατά πρόσωπο τον ήλιο με αναίδεια, χάνει το φως του)