Αλλά κι εμείς νομίζομε ότι δεν θα μας λείψει η εύνοια των θεών, γιατί ούτε οι αξιώσεις μας ούτε οι πράξεις μας απομακρύνονται από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις των ανθρώπων ή από τις αρχές που εφαρμόζουν στις μεταξύ τους σχέσεις. 

Από ό,τι μπορεί κανείς να εικάσει για τους θεούς και από ό,τι είναι βέβαιο για τους ανθρώπους, πιστεύομε ότι και οι θεοί και οι άνθρωποι ακολουθούν πάντα έναν απόλυτο νόμο της φύσης, να επιβάλλουν πάντα την εξουσία τους αν έχουν τη δύναμη να το επιτύχουν. Τον νόμο αυτόν ούτε τον θεσπίσαμε, ούτε τον εφαρμόσαμε εμείς πρώτοι. Τον βρήκαμε να ισχύει και τον ακολουθούμε, όπως θα τον ακολουθούν αιώνια όσοι μας διαδεχθούν και ξέρομε καλά ότι κι εσείς και οποιοιδήποτε άλλοι θα εκάνατε τα ίδια αν είχατε την δύναμή μας. 

Όσο, λοιπόν, για την εύνοια των θεών, δεν έχομε κανένα λόγο να φοβόμαστε ότι θα υστερήσομε. Όσο για την προσδοκία σας ότι οι Λακεδαιμόνιοι από αίσθημα τιμής θα έρθουν να σας βοηθήσουν, σας μακαρίζομε για την απλοϊκότητά σας, αλλά δεν ζηλεύομε την ανοησία σας. 

Οι Λακεδαιμόνιοι δείχνουν πραγματικά μεγάλες αρετές στις μεταξύ τους σχέσεις και απέναντι των θεσμών τους, αλλά θα είχε πολλά να πει κανείς για την συμπεριφορά τους προς τους ξένους. Για να τους χαρακτηρίσομε με μια λέξη, θα μπορούσαμε να πούμε ότι, από όλους τους άλλους ανθρώπους που ξέρομε, αυτοί είναι που δείχνουν φανερά ότι θεωρούν έντιμο το ευχάριστο και δίκαιο το συμφέρον. Και οι αντιλήψεις τους αυτές δεν ταιριάζουν καθόλου με τις δικές σας τωρινές, παράλογες ελπίδες.

Θουκυδίδης, 5.105. 

#Ukraine #UkraineRussiaWar #History