Η ισοπεδωτική ταύτιση εξυπηρετεί διαφορετικές σκοπιμότητες και ανάγκες. Μια ουσιαστική αξιολόγηση θα είναι δυνατή με την ανακοίνωση των όρων της συμφωνίας και όταν προταθούν οι ανάλογοι νόμοι. Ασφαλείς κρίσεις όμως θα εξαχθούν, όταν υπάρξουν τα πρώτα απτά αποτελέσματα και οι επιπτώσεις από την εφαρμογή των αποφάσεων. Σε κάθε περίπτωση πάντως το ύψος των 86 δισεκατομμυρίων ευρώ και η οριστική απομάκρυνση του ενδεχόμενου Grexit συνιστούν αναμφισβήτητες και σημαντικές επιτυχίες. Επίσης ο διάλογος που άρχισε για το χρέος, πρέπει να προσμετρηθεί στα θετικά, όπως και οι προτάσεις για τη σταδιακή άρση της φορολογικής και δικαστικής ασυλίας των γνωστών και οργανωμένων ομάδων συμφερόντων. Αυτά όμως εν καιρώ τω δέοντι. Τώρα προέχει η κατανόηση της δραματουργικής κλιμάκωσης της πολιτικής κρίσης. Με το δημοψήφισμα, υπό συνθήκες ωμού εκβιασμού, ακυρώθηκε μεταξύ άλλων και η ποικίλως εκφρασμένη πρόθεση διαφόρων παραγόντων για εξωθεσμικές παρεμβάσεις. Ωστόσο το πρόβλημα υποτροπίασε από τη στάση κυβερνητικών στελεχών και βουλευτών, όπως και της πρωτόφαντης συμπεριφοράς του τρίτου πολιτειακού παράγοντα και συγκεκριμένα της Προέδρου της Βουλής. Την ώρα που νηφάλιοι και έμπειροι παρατηρητές διαπιστώνουν στην περίπτωση του Έλληνα Πρωθυπουργού έναν Ηγέτη εν τη γενέσει, στην κρισιμότερη φάση της εθνικής πλέον προσπάθειας, ο Αλέξης Τσίπρας αμφισβητείται. Ωθούμενος από τις εξελίξεις στην επιλογή με τη λογική του ‘δυοίν κακοίν προκειμένοιν το μη χείρον βέλτιστον’, όπως χωρίς περιστροφές δήλωσε ο ίδιος, δεν έπεισε έναν σημαντικό αριθμό στελεχών. Σε κάποιους από αυτούς ίσως θα μπορούσε να αναγνωριστεί, υπό την πίεση των συνθηκών, η καταφυγή στην ιδεολογική ουτοπία της πτωχής πλην εντίμου Ελλάδος. Δεν γνωρίζω αν και τι είδους εμπειρίες έχουν οι ίδιοι με τη φτώχεια ή τι προετοιμασία έχουν κάνει για να την αντιμετωπίσουν, το σίγουρο είναι ότι η χώρα με διατροφική εξάρτηση πάνω από 65% δεν θα είναι καν πτωχή. Θα είναι ενδεής. Δεν χρειάζεται να αναφερθώ στα φάρμακα και στα καύσιμα. Εκείνοι που έζησαν στη στέρηση και δεν το ξέχασαν ή έχουν μάτια να βλέπουν γύρω τους, γνωρίζουν ότι η ένδεια και η αξιοπρέπεια είναι ένας τόσο απαιτητικός συνδυασμός, που μόνο κάποιοι Ασκητές τον κατορθώνουν. Σε κάποιους άλλους αποδεικνύεται η διαχρονική αλήθεια του αποφθέγματος ‘αρχή άνδρα δείκνυσι’ (η εξουσία αποκαλύπτει τον χαρακτήρα, Βίας ο Πριηνεύς, 625-540 πΧ, Ένας από τους Επτά Σοφούς της Αρχαίας Ελλάδας) Για τους περισσότερους από αυτούς όμως ισχύει ο Τρίτος Βασικός Νόμος της ηλιθιότητας: ‘ηλίθιος ονομάζεται το άτομο που οι πράξεις του προκαλούν ζημιές σε ένα άλλο άτομο ή σε μία ομάδα ατόμων, χωρίς το ίδιο να αποκομίζει κέρδη, ενώ πιθανά να υφίσταται ακόμη και ζημιές’¹ Αποφεύγω τις άλλες αναγνώσεις της πράξης. Μια από αυτές θα ήταν η εκμετάλλευση της ανεδαφικής προσδοκίας μιας κατηγορίας ψηφοφόρων, που θα επιθυμούσαν μια ρήξη με σκοπό και τη δική τους σεισάχθεια² Πάντως για όλους τους προηγούμενους θα έπρεπε να ισχύει ένας από τους πλέον ουσιώδεις νόμους του εμπνευστή της δημοκρατίας Σόλωνα, τον οποίο πρώτος εφάρμοσε ο Κλεισθένης³ και προέβλεπε ποινή στέρησης των πολιτικών δικαιωμάτων σε περίπτωση επιλογής της ουδετερότητας ως θέσης. Μια άλλη κατηγορία συνελλήνων που γενικά ενοχλείται από τον Έλληνα Πρωθυπουργό, χαρακτηρίζοντάς τον αφελή επαρχιώτη, είναι αυτή των δοκησίσοφων γραικύλων⁴, που έκαναν ‘σταδιοδρομία’ απολαμβάνοντας την ‘πνευματική επιτυχία’ της δυστυχίας του να είναι Έλληνες. Αναγνωρίζω την υψηλή ψυχοθεραπευτική αξία του αυτοσαρκασμού. Σ’ αυτούς όμως ο αυτοσαρκασμός, εκφυλίζεται σε εμπαθή ειρωνεία, που λειτουργεί ως περιφρονητική κριτική του ελληνικού λαού, στον οποίο προβάλλουν τα προσωπικά τους ελλείματα και την αμηχανία του τακτοποιημένου τους κόσμου. Κλείνοντας και σε απάντηση των γνωστών folklore χαρακτηρισμών που κυκλοφορούν σε βάρος μας, με γερμανική κυρίως ενορχήστρωση, και προφανώς υιοθετούνται από τέτοιου είδους συνέλληνες, θα απαντήσω με την άποψη ενός επιφανούς Γερμανού, πραγματικά όμως πνευματικού δημιουργού, του Friedrich von Schiller⁵ Εξηγεί λοιπόν αυτός σε μια επιστολή του: Οι Έλληνες όχι μόνο μας ταπεινώνουν με μια απλότητα που είναι ξένη για την εποχή μας, ταυτόχρονα είναι και αντίζηλοί μας. Κι όμως συχνά αποτελούν το πρότυπό μας στις ίδιες αρετές με τις οποίες συνηθίζουμε να παρηγορούμε τους εαυτούς μας για τους αντίθετους στη φύση τρόπους μας. Με ολοκληρωμένη μορφή και πλήρη ωριμότητα, φιλοσοφώντας και δημιουργώντας, ευαίσθητους και ενεργητικούς, τους διακρίνουμε να εναρμονίζουν τη νεανικότητα της φαντασίας με την αρρενωπότητα της λογικής, σε ένα μαγευτικό ανθρωπισμό. (Περί της αισθητικής αγωγής των ανθρώπων σε μία σειρά επιστολών, Κεφάλαιο 7, Έκτη Επιστολή). Η σημερινή συμφωνία δείχνει ότι η Ευρώπη σε μια κρίσιμη στιγμή άντλησε από τον ιδρυτικό μύθο της και συνεχίζει, διαψεύδοντας την Κασσάνδρα.    

Παραπομπές:

1. 1.Carlo Cipolla, Οι βασικοί νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας, Εκδόσεις Κέδρος, 2012
2. 2.Στην αρχαία Αθήνα, με την ονομασία σεισάχθεια έμεινε γνωστή η πρώτη νομοθετική ρύθμιση του Σόλωνα. Σκόπευε στην ανακούφιση των καταπιεζομένων οφειλετών από τους τοκογλύφους και όχι στην πλήρη διαγραφή των χρεών, όπως λανθασμένα πιστεύεται. Απαγόρευε επίσης το απάνθρωπο έθιμο του ‘επί τοις σώμασι δανείζεσθαι’ (Δημοσθένης, Κατά Τιμάρχου, 746) Ο Σόλων, 638 π.Χ.- 558 π.Χ., υπήρξε Αθηναίος νομοθέτης, φιλόσοφος, ποιητής και ένας από τους επτά σοφούς της αρχαίας Ελλάδας.
3. 3.Ο Κλεισθένης Αλκμεωνίδου ο Αθηναίος, 570-507, υπήρξε ο πολιτικός ο οποίος το 508-507 π.Χ. έθεσε τις βάσεις για τη δημοκρατική μεταρρύθμιση της Αθήνας. Στοχεύοντας στην πολιτική ενεργοποίηση κάθε Αθηναίου πολίτη, ώστε να επικρατήσει ο δήμος οριστικά, εφάρμοσε το Νόμο του Σόλωνα, που υποχρέωνε κάθε πολίτη να ενταχθεί σε κάποια πολιτική μερίδα στη διάρκεια των πολιτικών αγώνων. Αν προτιμούσε την ουδετερότητα, τότε έχανε τα πολιτικά του δικαιώματα.
4. 4.Ο χαρακτηρισμός γραικύλος είναι απόδοση του λατινικού χαρακτηρισμού Graeculus, υποκοριστικό του εθνικού ονόματος Graecus, που χρησιμοποιούσαν οι Ρωμαίοι για τους Έλληνες. Οι Ρωμαίοι συγγραφείς χαρακτηρίζουν τον γραικύλο, δηλαδή την κατηγορία του μικρού Έλληνα με την έννοια του ασήμαντου, ως αργόσχολο και κόλακα της εξουσίας. Τον θεωρούσαν επίσης νωθρό, φλύαρο και απρεπή.
5. 5.Friedrich von Schiller,1759-1805, Γερμανός θεατρικός συγγραφέας, ποιητής και ιστορικός. Είναι ο πρώτος σημαντικός εκπρόσωπος του ρομαντικού κινήματος. Ο ρομαντισμός κήρυξε την αγάπη για τη δικαιοσύνη και την ελευθερία, για την τιμωρία των ενόχων, για τη ζωή, την ελπίδα. Επιστήθιος φίλος του Johann Wolfgang Goethe, το έργο του ενέπνευσε τον Ludwig van Beethoven. Το τέταρτο μέρος της Ενάτης Συμφωνίας του μεγάλου μουσουργού (An die Freude) αποτελεί μελοποίηση στίχων του von Schiller.