Είναι τρομερό να βλέπεις τις μάταιες προσπάθειες των δημιουργών να ξεπαγώσουν τους ανθρώπους. Να ταράξουν την επιφάνεια των ψυχών τους και να τους αφυπνίσουν με έναν λυρισμό επιτέλους χωρίς αυταπάτες, με έναν ρομαντισμό πέρα από τη σαγήνη των ψευδαισθήσεων.

Στη φετινή, διακοσιοστή, επέτειο της γέννησης του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι το ξέσπασμα του Αλιόσα Καραμάζοφ παραμένει το ίδιο επίκαιρο με την εποχή που γράφτηκε (1879), ίσως και ακόμη πιο επίκαιρο από τότε: Όσο περισσότερο αγαπάω την ανθρωπότητα γενικά, τόσο λιγότερο αγαπάω τον άνθρωπο ειδικά. Δεν είναι ότι επαναστατώ εναντίον του Θεού μου, αλλά δεν αποδέχομαι και δεν μπορώ να αποδεχτώ τον κόσμο που Εκείνος δημιούργησε.

Και άλλωστε, το να είσαι μισάνθρωπος έχει τη λυτρωτική του χάρη - γράφει ο Γούντι Άλλεν – οι άνθρωποι δεν μπορούν ποτέ να σε απογοητεύσουν.