Οι άνθρωποι, όταν τους προσπερνάει η ζωή, περιορίζονται στα προσωπικά τους και αναζητούν παρηγοριά στη φύση: ιδιωτικές καταστάσεις, σύντομα επεισόδια, επιφανειακές συγκινήσεις.
Το τι σημαίνει να σε προσπερνάει η ζωή το εξηγεί ο Ψευτο-Ξενοφών: Ο λαός έχει, λοιπόν, την αξίωση να πληρώνεται για να τραγουδάει, για να τρέχει, για να χορεύει και για να ταξιδεύει με τα καράβια ώστε αυτός να παίρνει χρήματα και οι πλούσιοι να γίνονται πιο φτωχοί.1
Σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο πλησιάζουμε ή φτάσαμε στην εποχή του ροκοκό2α και των fêtes galantes.2β
Κάπως έτσι υποδεχόμαστε ένα ακόμη Θερινό Ηλιοστάσιο. Με τους θρύλους και τις παραδόσεις για νεράιδες και ξωτικά που κάποτε μπορεί να μας συνέπαιρναν αλλά τώρα είναι ξεχασμένες.
Οι αποδράσεις στην εξοχή, ακόμη και η ζωή στην ύπαιθρο δεν θα τις φέρουν πίσω: Δεν υπάρχει καμία ελπίδα επιστροφής σε μια παραδοσιακή πίστη που έχει εγκαταλειφθεί, επειδή ο βασικός όρος γι’ αυτόν που κρατάει μια παραδοσιακή πίστη είναι ότι δεν θα πρέπει να γνωρίζει πως είναι λάτρης της παράδοσης3.
Τα χρόνια της αθωότητας και της δεισιδαιμονίας πέρασαν. Ξυπνάμε. Επιτέλους.
Παραπομπές:
1. Ψευτο-Ξενοφών, Ἀθηναίων Πολιτεία 1,13: ἀξιοῖ γοῦν ἀργύριον λαμβάνειν ὁ δῆμος καὶ ᾄδων καὶ τρέχων καὶ ὀρχούμενος καὶ πλέων ἐν ταῖς ναυσίν, ἵνα αὐτός τε ἔχῃ καὶ οἱ πλούσιοι πενέστεροι γίγνωνται.
Ένας επιπλέον λόγος να αισθανόμαστε υπερήφανοι για τους προγόνους μας. Ακόμα και ο νεοφιλελευθερισμός έχει τις ρίζες του στη γενέτειρα της δημοκρατίας, την Αθήνα του 5ου π.Χ. αιώνα.
2α-2β. Ροκοκό: Καλλιτεχνικός ρυθμός που τον χαρακτηρίζει η κατάχρηση διακοσμητικών στοιχείων και η επιδίωξη μιας μάλλον εξεζητημένης χάρης. Εμφανίστηκε στη Γαλλία κατά την ταραγμένη περίοδο της Αντιβασιλείας*, 1715-1753.
Ο όρος fête galante προτάθηκε την ίδια περίοδο, το 1717, από τη Γαλλική Ακαδημία για να περιγράψει αρχικά την τεχνοτροπία του ζωγράφου Antoine Watteau, 1684–1721. Σύμφωνα με το Dictionary.com οι fêtes galantes αναπαριστούν κομψά ντυμένα άτομα ή ομάδες να διασκεδάζουν φαινομενικά ανέμελα στην ύπαιθρο ή σε πάρκα.
(*Στη διάρκεια της Αντιβασιλείας υπό τον δούκα Φίλιππο της Ορλεάνης η Γαλλία βίωσε έκπτωση της πολιτικής, σοβαρή οικονομική κρίση και διπλωματικό τέλμα. Η χώρα βρέθηκε απομονωμένη στην Ευρώπη. Σημαντικό μέρος του αγροτικού πληθυσμού εξαθλιώθηκε, ενώ συνεχίζονταν οι ταραχές με τους Ουγενότους.)
3. Al-Ghazali, 1058 - 1111. Γνωστός επίσης με το εξελληνισμένο όνομα Αλγάζελ, ήταν Πέρσης θεολόγος, νομικός, φιλόσοφος και μυστικιστής.