Σαν σήμερα πριν 20 χρόνια, στις 14 Σεπτεμβρίου 2001, σιωπούσε για πάντα ο Στέλιος Καζαντζίδης.

Στην καθαρότητα της φωνής του αντιλαλούσαν οι καμπάνες των βυζαντινών εσπερινών τα ξάστερα απογεύματα. Στη μελωδικότητά του αναδύονταν ο πλούτος των μουσικών χρωμάτων της δημοτικής και της ρεμπέτικης παράδοσης. Ο όγκος του συνόψιζε τις ελπίδες και τους καημούς μια ολόκληρης εποχής που τη στιγμάτιζε η στέρηση, ο χαφιεδισμός, τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων και οι δρόμοι της ξενιτιάς.

Ήταν 13 χρονών όταν το 1944 βγήκε στη βιοπάλη για να συντηρήσει την μάνα και τον αδερφό του. Ο οικοδόμος πατέρας του ήταν ενταγμένος στον ΕΛΑΣ. Δούλευε για την Επιμελητεία του Αντάρτη. Στα χρόνια του εμφυλίου τον δολοφόνησαν παρακρατικοί αντικομμουνιστές. Φτώχια, ορφάνια και γονιδιακά προδιαγεγραμμένη άκαμπτη αντιστασιακή συνείδηση. Όπως συμβαίνει σε κάθε αυτοδημιούργητο μεγάλο δεν του έλειπαν οι αντιφάσεις, οι ιδιοτροπίες οι εμμονές, που τα προκαλούσε η πάλη με τους εσωτερικούς δαίμονες και με τη σειρά τους ήταν επιπτώσεις και συμπτώματα των βιωμένων κοινωνικών τραυμάτων.

Όταν βρεθούν μπροστά στην καταστροφή και τους εγκαταλείψουν οι εύλογες ελπίδες, καταφεύγουν σε φανταστικά σχήματα,

στη μαντική και τους χρησμούς και όσα άλλα τέτοια τρέφουν τις προσδοκίες που οδηγούν στην καταστροφή¹.

Θουκυδίδης, Διάλογος των Μηλίων.

Η κοινωνική βάση της αντίληψης είναι η σωματική βεβαιότητα πως ο κόσμος είναι φτιαγμένος από απτά αντικείμενα. Ονομάζεται κοινωνική βάση γιατί όλοι καταβάλλουν μια σθεναρή και λυσσαλέα προσπάθεια να μας καθοδηγήσουν να αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο έτσι όπως τον αντιλαμβανόμαστε. Η συνειδησιακή προσοχή μας είναι προσηλωμένη αταλάντευτα σε μια διάσταση της πραγματικότητας².

Έτσι καταλήγουμε να τη θεωρούμε ως τη μοναδική. Αυτός είναι ο σημαντικότερος φραγμός στην απεραντοσύνη της σκέψης. Αυτή είναι η βασική αιτία για τα σκοτάδια και τη νοσηρότητα του νου. Δέσμιοι αυτής πνευματικής χειραγώγησης δεν είμαστε μόνο εμείς οι απλοί και καθημερινοί άνθρωποι. Θύματά της υπήρξαν και κορυφαίες επιστημονικές προσωπικότητες. Ο κόσμος που βλέπουμε και ο κόσμος που υπάρχει είναι δύο διαφορετικά πράγματα.  

Όταν κανείς μιλά, είναι για να κρύψει τα θεϊκά μυστήρια

από εκείνους που δεν μπορούν να τα συλλάβουν.

Ψευδο-Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, 5^ος αιώνας. Επιστολή Θ΄,1,452.

Οι άνθρωποι άρχισαν να μας βλέπουν σαν προάγγελους καταστροφών, φορείς δυστυχίας. Απογοητεύτηκαν κι άρχισαν να κάνουν σχέδια να μας θυσιάσουν σε χρυσούς βωμούς πάνω στους οποίους τιμούσαν εκείνους τους εξαιρετικά σεβαστούς προφήτες που οι ίδιοι τους παρερμήνευαν μόνιμα.

• Είναι καιρός να φύγουμε, είπε το πνεύμα.

Η μαμά έκλαιγε από πάνω μου, με ικέτευε με απλά λόγια αγάπης και με συγκίνησε κάπως. Έβρεχε τόσο δυνατά ώστε πλημμύρισαν τα σπίτια της κοιλάδας. Ένας βρυχώμενος ποταμός, ενθουσιασμένος με την προοπτική της νέας καταστροφής, εισέβαλε στη χώρα, γκρέμισε τα σπίτια, ξερίζωσε τα δέντρα, που αμέσως ξαναρίζωσαν, κι κατέστρεψε τμήματα του μαγεμένου δρόμου. Το πνεύμα μ’ άρπαξε και με οδήγησε πάνω από τα ερείπια. Η ακρόπολη είχε καταστραφεί. Ο χρόνος είχε επιταχυνθεί πάνω από τη χώρα. Ηλιοτρόπια και ιβίσκοι, άγριες βιολέτες και κρίνοι έπνιγαν τους άλλοτε περιποιημένους χώρους όπου εκείνοι οι άνθρωποι τελούσαν τα μυστήριά τους. Η πόλη τους μύριζε νεκρά χωράφια. Ο κόσμος είχε βυθιστεί στο πένθος, όχι για τα παιδιά και τους συγγενείς που είχαν χάσει τη ζωή τους στην πλημμύρα, αλλά για την καταστροφή κομματιών του δρόμου. Οι θρήνοι τους αντηχούσαν παντού. Ο ήλιος ήταν τώρα κάτασπρος. Ο ουρανός ήταν μαύρος. Τ’ αστέρια είχαν μεθύσει από τη λαμπρότητα των ίδιων τους των απερίγραπτων χρωμάτων. Ο δρόμος των δύο χιλιάδων χρόνων είχε καταστραφεί κι οι άνθρωποι έκλαιγαν τη μοίρα τους.

Μια μυστικιστική σοφία λέει ότι το υπερπέραν δεν συγχωρεί εκείνους που βάζουν τους εαυτούς τους στο κέντρο του σύμπαντος. Χάνονται. Αναζητούν ασαφείς σκοπούς, φευγαλέα νοήματα και την "αυτοπραγμάτωση" κοιτώντας πεισματικά μέσα τους. Μόνο μέσα τους. Έτσι, πιστεύοντας ότι περικλείουν το σύνολο, φτάνουν στο τέλος. Καταναλώνονται οι ίδιοι στο βωμό της ματαιοδοξίας. Πασχίζουν να κλείσουν το εσωτερικό κενό που απειλεί να τους καταπιεί με τον καταναλωτισμό. Η ψευδαίσθηση του καταναλωτισμού δεν εξαντλείται στα υλικά αγαθά. Ακόμη κι όταν δεν το παραδέχονται, ζουν την τιμωρία τους ήδη σ' αυτόν τον κόσμο.

Άλλοι, ακολουθώντας την πίστη τους, βάζουν στο κέντρο της ζωής τους και τους συνανθρώπους τους. Αν είναι έντιμοι στο σκοπό τους, τα πάνε καλύτερα από τους προηγούμενους.  Ο 71χρονος Κινέζος Yong Yuanshu μένει πιστός στον όρκο που έδωσε στην επιστήμη και στο κόμμα. Εδώ και πάνω από 50 χρόνια υπηρετεί τους τρείς χιλιάδες συνανθρώπους του στο χωριό Meijianghu της περιφέρειας Guizhou στη Νοτιοδυτική Κίνα. Αυτή είναι η ιστορία του:

A village doctor has dedicated himself to safeguarding villagers' health in a remote region of Guizhou, China for more than half a century. #GLOBALink #CPCMember #Vlog pic.twitter.com/t4Z9LRUP29

— China Xinhua News (@XHNews) June 3, 2021

Η ιστορία του Oleg Penkovsky - Ironbark (Ο Κορμός) - ενός εφτά φορές παρασημοφορημένου ήρωα του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου και Συνταγματάρχη της GRU που συντρίβεται, όταν αποκαλύπτεται η προδοτική δράση του σε βάρος της χώρας του. Σε συνεργασία με τον Βρετανό επιχειρηματία Greville Wynne - The Courier - είχε αποκαλύψει τα σοβιετικά σχέδια της εγκατάστασης πυραύλων στην Κούβα. Εκτιμάται ότι με τις ενέργειές του είχε συμβάλει καθοριστικά στην αποκλιμάκωση της Κρίσης των πυραύλων της Κούβας, 16 Οκτ 1962 – 28 Οκτ 1962.

Παρά τη στυλιζαρισμένη, δηλαδή απλουστευτική, διαίρεση σε καλούς και κακούς, αναδεικνύεται η τραγικότητα της επιλογής ανάμεσα στην προσωπική ηθική άποψη και στις πολιτικές προτεραιότητες της εξουσίας που υπηρετεί. 

Το πολιτικό δράμα εποχής The Courier, 2020, αποζημιώνει τον θεατή, αν μη τι άλλο με την εξαίρετη μουσική επένδυση από τον σύγχρονο Πολωνό συνθέτη Abel Korzeniowski. Στο video  που επισυνάπτεται το υπέροχο δείγμα ενός νοσταλγικού Waltz με εμφανείς τις επιρροές από τον σπουδαίο Dmitri Shostakovich: