Στην ερώτηση αν κάποιος άνθρωπος μπορεί να είναι ευχαριστημένος με μια ζωή γεμάτη σοφία, κατανόηση, γνώση, τεράστια μνήμη της καθολικής ιστορίας, αλλά δίχως βιώματα ηδονής ή πόνου, μεγάλου ή μικρού, η απάντηση που δίνει ο Πλάτωνας στον Φίληβο1 είναι ένα κατηγορηματικό: Όχι. Είμαστε αγκυροβολημένοι στη ζωή του αισθήματος, που είναι μέρος της ανθρώπινης μας φύσης, και δεν μπορούμε να την εγκαταλείψουμε ακόμη και για να γίνουμε “θεατές παντός χρόνου και πάσης ουσίας”2.
Τα μαθηματικά των πυθαγόρειων έμαθαν στον Πλάτωνα να βλέπει το αιώνιο στο γήινο, το υπεραισθητό στο υλικό. Η αστρονομία γύρισε τη ματιά του από τους περιορισμούς της Γης στην απεραντοσύνη του Σύμπαντος και σ’ εκείνα τα αινιγματικά σώματα του Κόσμου, που κινούνται μόνα τους, άρα φαίνονται να είναι έμψυχα κι ορατοί θεοί και που οι κινήσεις τους είναι κανονισμένες με μέτρα κι αριθμούς και γι’ αυτό αντιληπτές από τη νόηση. Έτσι τα μαθηματικά έγιναν η ζύμη για το μυστικισμό του Πλάτωνα.
Όσον αφορά το μυστικισμό, θυμίζω πως και ο Albert Einstein προς το τέλος της ζωής του αναγνώρισε το ρόλο της μεταφυσικής στην επιστήμη και ενοχλούνταν από την αδυναμία της φυσικής να προσφέρει έναν ολοκληρωμένο και πειστικό ορισμό του χρόνου3. (Ο ίδιος είχε καταλήξει στο συμπέρασμα μιας κατάστασης αιωνιότητας όπου το παρόν, το παρελθόν και το μέλλον υπάρχουν ταυτόχρονα. Σημειώνω πως την ίδια αντίληψη για το χρόνο είχαν και οι Ίνκας.)
Το απόσπασμα που ακολουθεί προέρχεται από την Bild-Zeitung. Η Μπιλντ είναι γερμανική λαϊκή εφημερίδα που εκδίδεται σε 3,5 εκατομμύρια φύλλα την ημέρα και έχει τη μεγαλύτερη κυκλοφορία σ’ όλη την Ευρώπη.
Το περιεχόμενό της έχει περιγραφεί ως: διαβόητο για το μείγμα κουτσομπολιού, επιθετικής γλώσσας και αισθησιασμού, αλλά και υποστηρίζεται ότι: ασκεί τεράστια επίδραση στους πολιτικούς της Γερμανίας.
Έτσι, αφήνοντας στην άκρη την ποικιλία των επιθετικών προσδιορισμών που μπορεί να προκαλεί το απόσπασμα, ας επικεντρωθούμε στο νόημα όσων προτείνει:
Όταν κάνουμε ντους χρησιμοποιούμε κατά μέσο όρο 12 με 15 λίτρα νερό το λεπτό. Εάν χρησιμοποιείτε μια λεγόμενη οικονομική κεφαλή ντους, μπορείτε να εξοικονομήσετε σχεδόν τη μισή. Ανάλογα με τον τύπο θέρμανσης, απαιτούνται μεταξύ 1,5 και 8 κιλοβατώρες ενέργειας για το ντους. Κόστος: μεταξύ 60 σεντς και 1,80 ευρώ.
Κάθε Γερμανός καταναλώνει περισσότερα από 120 λίτρα πόσιμου νερού καθημερινά. Ο Δρ Rechenberg λέει πως: Αυτό το μέγεθος περιλαμβάνει την προσωπική υγιεινή, το ξέπλυμα της τουαλέτας, το μαγείρεμα, το ποτό και το πλύσιμο των ρούχων, μεταξύ άλλων.
Εάν θέλετε να εξοικονομήσετε νερό και ενέργεια, θα πρέπει να το κάνετε αποφεύγοντας το παρατεταμένο αφρόλουτρο. Εξάλλου, το μπάνιο καταναλώνει περίπου τρεις φορές περισσότερο νερό και ενέργεια από το ντους.
Ο Ουμπέρτο Έκο συμβούλευε να μη βιάζεσαι να φανείς έξυπνος για να μην αποδειχτείς στη συνέχεια ανόητος.
Στο μεταξύ και πριν τη συνέχεια η Μόσχα διαψεύδει ως "στημένη προβοκάτσια για τους ξένους ανταποκριτές" το σκηνικό στην Bucha και παράλληλα ζητάει έκτακτη συζήτηση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για το θέμα.
Θυμίζω ότι στις 31/3 ο Δήμαρχος της πόλης επιβεβαίωνε πως οι Ρώσοι είχαν αποχωρήσει στις 30/3 χωρίς να αναφερθεί σε καμία "σφαγή" και ακόμη ότι η "αποκάλυψη" έγινε μετά από 4 μέρες.
Τις ίδιες αυτές ημέρες η ελληνική κοινωνία αγανακτεί και ταράζεται από τα εγκλήματα της φερομένης ως παιδοκτόνου.
Περιμένοντας λοιπόν την επαλήθευση ή τη διάψευση των κατηγοριών ας προσεγγίσουμε το περιεχόμενο των πολιτικών και κοινωνικών αντιδράσεων χωρίς την υστερία των συναισθηματισμών.
"Όμως δεν είχα την μυστικοπάθεια. Άρχισα να ζωγραφίζω πάλι ανθρώπους με στολή και παράσημα μέσα σε κήπους. Δεν είχαν καμία κίνηση. Ήταν ανέκφραστοι και κρατάγανε λουλούδια. Αργότερα οι μικρές αυτές φιγούρες των ανθρώπων με τις στολές που έκανα άρχισαν να διαλύονται, να γίνονται τα όντα τα χρωματιστά με τα λουλούδια γύρω γύρω, άλλοτε καλά, άλλοτε τρομερά...Είναι όμως πλάσματα απόκοσμα, της δικιάς μου φαντασίας, όπως προήλθαν μέσα από τις σκοτεινές εκκλησίες. Μου αρέσει η κόκκινη μάζα η η μπλέ, όχι όμως αφηρημένη. Θέλω όμως να συμβολίζει κάτι το χρώμα η οι γραμμές. Για αυτό πάντα οι φιγούρες που ζωγραφίζω είναι διαλυμένες και ζουν στα λουλούδια. Ίσως είναι πεθαμένες." Αλέκος Φασιανός, Αθήνα 1964.
Στους ποικίλους συμβολισμούς του έργου του Αλέκου Φασιανού βρήκε την εφαρμογή και μια ακόμη αναίρεσή της η περιφρονητική αποστροφή των σχολαστικών* του 12 αιώνα πως: pictura est laicorum literatura (η ζωγραφική είναι η λογοτεχνία των λαϊκών ανθρώπων.)
Ωστόσο ήταν ο Πάπας Γρηγόριος ο Μέγας που από τον 6ο αιώνα προώθησε την εικονογραφία: για να μπορούν να διαβάζουν και όσοι δεν ξέρουν γράμματα. Ακόμη και μια απλή ματιά και μόνο στα έργα του Μιχαήλ Αγγέλου στην Καπέλα Σιξτίνα είναι αρκετή για να αποκαλύψει στον καθένα τα εκλπλκτικά αποτελέσματα της διορατικής παρότρυνσης του Πάπα Γρηγόριου του Μέγα.
Το μήνυμα της DW στο video που ακολουθεί μπορεί να είναι πολύ φιλόδοξο*. Η μουσική επένδυση όμως είναι εξαίρετη. Απολαύστε την:
(*Ωστόσο για κάποιους ακροατές οι στίχοι μπορεί να έχουν - σίγουρα έχουν - και άλλες αναγνώσεις που αναταράζουν τις αναμνήσεις στο σιωπηλό λυκόφως της βαθιάς μνήμης.)
Videmus nunc per speculum et in aenigmate1.
Το φθινόπωρο είναι η εποχή των ποιητών, των ερημιτών και των ονειροπόλων.
Το γαλήνιο ημίφως των σύντομων και γλυκών ημερών και οι μακριές ήσυχες νύχτες αναδεικνύουν τη φωταύγεια2 του σιωπηλού αθέατου κόσμου.
Τα μάτια στρέφονται στο υπεραισθητό. Ένα κατάλληλο πρόγραμμα3 μπορεί να εξασκήσει τις ψυχές στον μετεωρισμό4.
Στη συνέχεια θα παρουσιαστεί ένα τέτοιο ωρολόγιο πρόγραμμα. Ωστόσο πριν από αυτό η οικονομία της συζήτησης επιβάλλει μια αποσαφήνιση. Το κεντρικό θέμα της ανάρτησης αφορά τη μεσαιωνική λατρεία στο φως. Και ειδικότερα στο εσωτερικό φως. Η ταύτιση του Μεσαίωνα με τον σκοταδισμό είναι μια ακόμα ανιστορική πλάνη.
Εφόσον πιστεύουμε ότι το Σύμπαν δεν αναπτύσσεται τυχαία, αλλά εξελίσσεται σύμφωνα με κάποιους νόμους, είμαστε τελικά υποχρεωμένοι να συνδυάσουμε τις επιμέρους θεωρίες σε μια πλήρη ενιαία θεωρία που θα καθορίζει τα πάντα μέσα σ' αυτό. Υπάρχει όμως κάποιο θεμελιώδες παράδοξο στην αναζήτηση μιας τέτοιας πλήρους ενιαίας θεωρίας. Οι ιδέες για τις επιστημονικές θεωρίες προϋποθέτουν ότι οι άνθρωποι είμαστε όντα νοήμονα, ελεύθερα να παρατηρούν το Σύμπαν και ικανά να εξάγουν σωστά συμπεράσματα από τις παρατηρήσεις τους. Είναι λογικό λοιπόν να υποθέτουμε ότι θα προοδεύμουμε συνεχώς προς τους νόμους που κυβερνούν το Σύμπαν μας. Αν όμως υπάρχει πράγματι μια πλήρης ενιαία θεωρία, αφού αυτή θα καθορίζει τα πάντα μέσα στο Σύμπαν, θα καθορίζει επίσης και τις πράξεις μας. Κατά συνέπεια, η ίδια η θεωρία θα καθορίζει και την έκβαση της αναζήτησής μας γι αυτήν! Και γιατί θα πρέπει να καθορίζει ότι θα εξάγουμε σωστά συμπεράσματα από τις παρατηρήσεις; Δεν θα μπορούσε εξίσου καλά να καθορίσει ότι θα εξάγουμε λανθασμένα συμπεράσματα; Ή και καθόλου συμπεράσματα;
Αυτά τα αισιόδοξα, όσον αφορά το ενδιαφέρον των ανθρώπων για την παρατήρηση και τη διάθεση για κατανόηση της αληθινής και αιώνιας αρμονίας του Σύμπαντος, τα λέει ο Stephen Hawking*.
Σαν σήμερα πριν 20 χρόνια, στις 14 Σεπτεμβρίου 2001, σιωπούσε για πάντα ο Στέλιος Καζαντζίδης.
Στην καθαρότητα της φωνής του αντιλαλούσαν οι καμπάνες των βυζαντινών εσπερινών τα ξάστερα απογεύματα. Στη μελωδικότητά του αναδύονταν ο πλούτος των μουσικών χρωμάτων της δημοτικής και της ρεμπέτικης παράδοσης. Ο όγκος του συνόψιζε τις ελπίδες και τους καημούς μια ολόκληρης εποχής που τη στιγμάτιζε η στέρηση, ο χαφιεδισμός, τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων και οι δρόμοι της ξενιτιάς.
Ήταν 13 χρονών όταν το 1944 βγήκε στη βιοπάλη για να συντηρήσει την μάνα και τον αδερφό του. Ο οικοδόμος πατέρας του ήταν ενταγμένος στον ΕΛΑΣ. Δούλευε για την Επιμελητεία του Αντάρτη. Στα χρόνια του εμφυλίου τον δολοφόνησαν παρακρατικοί αντικομμουνιστές. Φτώχια, ορφάνια και γονιδιακά προδιαγεγραμμένη άκαμπτη αντιστασιακή συνείδηση. Όπως συμβαίνει σε κάθε αυτοδημιούργητο μεγάλο δεν του έλειπαν οι αντιφάσεις, οι ιδιοτροπίες οι εμμονές, που τα προκαλούσε η πάλη με τους εσωτερικούς δαίμονες και με τη σειρά τους ήταν επιπτώσεις και συμπτώματα των βιωμένων κοινωνικών τραυμάτων.
Όπως συμβαίνει και με τη θρησκεία, για τους περισσότερους η τέχνη είναι μαγεία. Για τους λιγότερους είναι ορθολογισμός. Οι περισσότεροι μένουν στην προσωρινή ψυχαγωγία που προσφέρει το αισθητικό αποτέλεσμα. Οι λιγότεροι βλέπουν ένα στάδιο στη διαδικασία της αποκάλυψης της αλήθειας. Παρακολουθείστε στό σύντομο video - απόσπασμα από τη συνέντευξη στη ΝΕΤ το 2010 τον Μίκη Θεοδωράκη να περιγράφει με τον χειμαρρώδη λόγο του την ακαριαία μεταστροφή των βασανιστών της Gestapo σε γενναιόδωρους λάτρεις της μουσικής.