Στη φωτογραφία θα μπορούσε να είναι η γιαγιά μου η Ελένη. Κατάγονταν από την περιοχή της Μερζιφούντας. Την αρχαία Ηλιούπολι στο δυτικό Πόντο, στην επαρχία της Αμάσειας, που είχε ιδρυθεί το 222 π.Χ.

Στην περιοχή τους, που ήταν και παραμένει ένα από τα κέντρα του φιλειρηνικού και προοδευτικού τουρκικού αλεβιτισμού¹, ζούσαν χωρίς προστριβές με τους Τούρκους συντοπίτες τους. Τη νύχτα της 5ης προς την 6η Μαΐου, γιόρταζαν μαζί, ορθόδοξοι και αλεβίτες, τη μνήμη του Hıdırellez².

Παρακινημένοι από τον υπέρμαχο της Μεγάλης Ιδέας Μητροπολίτη Αμάσειας Γερμανό Καραβαγγέλη, που είχε παντρέψει και τους προγόνους μου, είχαν εξεγερθεί ένοπλα και είχαν εκτελέσει ατάκτους και λιποτάκτες του οθωμανικού στρατού. Αρχικά, το 1921, και αφού δικάστηκαν και απαγχονίστηκαν ισάριθμοι χριστιανοί αντάρτες, ανάμεσά στους εφτά και δύο μέλη της ευρύτερης οικογένειας, εξορίστηκαν στη βορειοδυτική Μεσοποταμία (σημερινό Ιράκ).

Η ιστορία είναι κάτι που έκαναν ελάχιστοι άνθρωποι,

ενώ όλοι οι υπόλοιποι όργωναν χωράφια

και κουβαλούσαν κουβάδες με νερό.

Γιουβάλ Νώε Χαράρι, Sapiens, Σελ 112.    

Με οργισμένες δημοσιεύσεις στον τύπο εκδήλωναν τη διπλωματική τους αμηχανία οι δυτικοί, όταν στις 24 Αυγούστου 1939 ανακοινώνονταν η υπογραφή του Συμφώνου Μη Επίθεσης Μολότωφ - Ρίμπεντροπ. Η προαναγγελία είχε γίνει με ένα άρθρο στην εφημερίδα Izwestija τρείς ημέρες νωρίτερα, στις 21 του μήνα, στο οποίο ο συντάκτης υποστήριζε ότι, μετά την Εμπορική Συμφωνία Γερμανίας-Σοβιετικής Ένωσης της 19^ης Αυγούστου 1939, ανέκυπτε το ζήτημα της περαιτέρω αναβάθμισης των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών και πιο συγκεκριμένα των πολιτικών. Αγανακτισμένο το αμερικανικό Time Magazine επινοούσε τον τίτλο Communazi Pact για τη Συμφωνία και το επίθετο Communazis για να χαρακτηρίσει τους πρωταγωνιστές. Η λονδρέζικη εφημερίδα Evening Standard, που τότε βρισκόταν υπο αγγλική ιδιοκτησία, δημοσίευε στις 20 Σεπτεμβρίου 1939 την παραστατική γελοιογραφία της επικεφαλίδας. Δεν ήταν όμως αυτοί οι μόνοι που αιφνιδιάστηκαν, επειδή η πραγματικότητα ξεπερνούσε τη φαντασία τους. Ο επικεφαλής του Κομμουνιστικού Κόμματος των ΗΠΑ Earl Browder δήλωνε ότι οι πιθανότητες ύπαρξης μιας τέτοιας συμφωνίας ήταν οι ίδιες που θα είχε εκείνος να εκλεγεί στη θέση του προέδρου του εμπορικού επιμελητηρίου. Κι όλα αυτά πριν αποκαλυφθεί η ύπαρξη του μυστικού πρωτοκόλλου του Συμφώνου, βάσει του οποίου οι δύο χώρες μοίραζαν μεταξύ τους την ανατολική Ευρώπη.

Σύμφωνα με την Υπηρεσία Ερευνών της Διεύθυνσης Ιστορίας του Γερμανικού Στρατού (MGFA) στο τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου η Σοβιετική Ένωση, των τότε 190,7 εκατομμυρίων, μετρούσε 13 εκατομμύρια νεκρούς στρατιώτες και 14 εκατομμύρια νεκρούς πολίτες, που αντιστοιχούσαν στο 14,1% του πληθυσμού της. Από το γενικό σύνολο των περίπου 65 εκατομμυρίων νεκρών στρατιωτών και πολιτών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου τα 27 εκατομμύρια ή το 41,5% υπήρξαν Σοβιετικοί. Τα αντίστοιχα μεγέθη απωλειών σε ανθρώπινες ζωές για τις ΗΠΑ ήταν 407 χιλ, για το Ηνωμένο Βασίλειο 333 χιλ και για τη Γαλλία 360 χιλ. Η Γερμανία μετρούσε συνολικά 6.355 χιλ νεκρούς, από τους οποίους 5.185 στρατιώτες και 1.170 πολίτες. Το μέγεθος των απωλειών, φτάνοντας στο 8% επί του συνολικού πληθυσμού των 79,4 εκατομμυρίων του 1939, δηλαδή συμπεριλαμβανομένων και των κατοίκων Αυστρίας και Σουδητίας, και ειδικά όσο αφορά τους άμαχους πολίτες, είναι σημαντικά χαμηλότερο από εκείνο των Πολωνών και των Σοβιετικών.

Αμοιβαία Βέβαιη Καταστροφή

Στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας Kim Jong-Un δήλωσε ότι: ολόκληρες οι ΗΠΑ είναι εντός της εμβέλειας των πυρηνικών όπλων μας, κι ένα κουμπί βρίσκεται πάντα πάνω στο γραφείο μου. Αυτό είναι η πραγματικότητα, δεν είναι απειλή.

Παρά την ωμότητά της η νηφάλια και μάλλον ειλικρινής αυτή δήλωση δεν ενδείκνυται για οργισμένες αντιδράσεις, ηθικολογικές κραυγές και πολιτική εκμετάλλευση, ειδικά από τους ηγέτες του δυτικού κόσμου: Ο Κιμ Γιονγκ Ουν απλώς επαναλαμβάνει σε γενικές γραμμές το κεντρικό νόημα του δόγματος Mutual Assured Destruction (MAD) που είχε υιοθετήσει το ΝΑΤΟ καθ’ όλη την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου και επαπειλήθηκε η εφαρμογή του από την άνοιξη του 1975.

οἱ γὰρ ἄνθρωποι πρὸς ἃ ἔπασχον τὴν μνήμην ἐποιοῦντο.

γιατί οι άνθρωποι προσάρμοζαν τις αναμνήσεις τους σ’ αυτά που πάθαιναν.

Θουκυδίδης, Ἱστοριῶν Β 54,3

Στο Φ.Ε.Κ. 379 της 31ης Αυγούστου 1936 δημοσιεύεται ο Αναγκαστικός Νόμος 45/1936 Περί συστάσεως Υφυπουργείου Τύπου και Τουρισμού παρά τω Υπουργείω των Εξωτερικών. Τα πλαίσια λειτουργίας του θεσμού τίθενται με ιδιόχειρη εγκύκλιο του Ι Μεταξά, ο οποίος κατέχοντας και τη θέση του Υπουργού των Εξωτερικών επέβλεπε άμεσα το έργο του Θ Νικολούδη. Αξίζει να σημειωθεί ότι άμεσος βοηθός του Θεολόγου Νικολούδη, στον οποίο είχε ανατεθεί η διεύθυνση της αυστηρής λογοκρισίας, υπήρξε ο διπλωμάτης Γεώργιος Σεφεριάδης. Άγνωστος τότε στο ευρύ κοινό, γνωστός όμως στους λογοτεχνικούς κύκλους ως Γεώργιος Σεφέρης, είχε αποδεχθεί με ιδιαίτερη ευχαρίστηση την απόσπαση του στο υπουργείο Προπαγάνδας.