Δίλημμα & Πεπρωμένο
ὁ λόγος δηλοῖ, ὅτι τὸ ἑκάστῳ πεπρωμένον ἀθεράπευτόν ἐστι. Αίσωπος, Μύθοι, 196. (Το δίδαγμα του μύθου: Καθένας με το πεπρωμένο του, και τούτο δεν έχει γιατρειά.)
— stavroula (@stavroulaber) December 27, 2020
annus horribilis
Η λατινική φράση "annus horribilis" σημαίνει "φρικτό έτος" (Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι περιορίζεται μόνο στις 365 ημέρες της ημερολογιακής χρονιάς)
Στα 4 λέπτα του video που επισυνάπτεται ο Ελβετός Cee-Roo συνοψίζει τα στιγμιότυπα μιας χρονιάς γεμάτης με πόνο, συγκινήσεις, απώλειες και συγκλονιστικά γεγονότα.
Οι περισσότεροι, εκτός από εκείνους που το περιορίζουν στην οικονομική του διάσταση και το βλέπουν σαν ευκαιρία, θα συμφωνούσαν πως το 2020 ανακεφαλαιώνει τα σημαντικότερα γεγονότα μιας τελικά αναπόφευκτης περιόδου - μεταίχμιο που θα θέλαμε είτε να είχαμε αποφύγει, είτε να τη βιώναμε λιγότερο δραματικά.
Και ενώ το παρελθόν αργεί και το μέλλον καθυστερεί, οι μεταξύ μας διαφορές, κυρίως ανάμεσα στους νεότερους και στους παλιότερους*, θα αποσαφηνίζονται με την απαραίτητη δόση συγκρουσιακής αγωνίας. Η σπουδαιότερη από αυτές τις διαφορές θα είναι πάντα ότι οι νεότεροι δεν θα τολμούν να κοιταχτούν στον καθρέφτη της συνείδησης, όταν θα χρειαστεί να κλίνουν προς τη μεριά της αδικίας· οι παλιότεροι έχουν κοιταχτεί ήδη. Αυτός είναι και ο λόγος της βασανιστικής καθυστέρησης στην εναλλαγή, βασικό προαπαιτούμενο της οποίας είναι να επιβιώσουμε. Έστω και για να προλάβουμε την επόμενη φάση. Όχι μόνο εμείς! Και οι γύρω μας! Προσοχή!
Το βίντεο που έχουν ήδη παρακολουθήσει εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι σ' όλο τον κόσμο αναφέρεται στην πανδημία του κορωναϊού, τις αμερικανικές εκλογές, την πολύνεκρη έκρηξη στον Λίβανο, την υπόθεση Τζορτζ Φλόιντ, τον θάνατο του Ντιέγκο Μαραντόνα, τις καταστροφικές φωτιές στον πλανήτη, τον τραγικό θάνατο του Κόμπι Μπράιαντ, τους έρημους δρόμους, τις μάχες στα νοσοκομεία, την απόγνωση γιατρών και νοσηλευτών και τόσα άλλα γεγονότα που συγκλόνισαν το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη.
Ακόμη και έτσι Καλές Γιορτές, Ευτυχισμένος ο Καινούργιος Χρόνος Με Όλους Όρθιους!
* Ο διαχωρισμός σε νεότερους και παλιότερους δεν είναι αναγκαστικά βιολογικός.
Εμβολιαστικό Πανδαιμόνιο
Είτε πρόκειται για τεράστια λογιστική αστοχία στις παραγγελίες των εμβολίων, είτε για σιωπηλή ανασκευή των εκτιμήσεων για την πραγματική χρησιμότητα του φαρμάκου, τέτοιες συμπεριφορές και μάλιστα σε επίπεδο κορυφαίων επιτελών σε ευρωπαϊκούς θεσμούς αποτελούν το σπουδαιότερο λίπασμα για το βιότοπο που αναπτύσσεται η δυστοπική συνωμοσιολογία. Ειδικά όταν άλλοι υπεύθυνοι προειδοποιούν για το επόμενο τρίτο και ίσως χειρότερο κύμα.
Πιο συγκεκριμένα: Η Biontech πρότεινε στην Ε.Ε. 400-500 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου της. Οι Βρυξέλες παρήγγειλαν 200 εκ. δόσεις με πρόβλεψη (option) για άλλες 100 εκ. δόσεις. H Moderna πρότεινε στην Ε.Ε. μέχρι 300 εκ. δόσεις. Οι Βρυξέλες παρήγγειλαν μόνο 80 εκ. δόσεις με πρόβλεψη για άλλες 80 εκ. δόσεις.
Όσον αφορά τις παρενέργειες του φαρμάκου των Biontech και Pfizer, σύμφωνα με δημοσίευση του New England Journal of Medicine, αυτές περιορίζονται κυρίως στην εκδήλωση κόπωσης, πονοκέφαλου και ερεθισμούς με πόνους στο σημείο του εμβολιασμού. Το φάρμακο δοκιμάστηκε σε 44.820 άτομα των δύο φύλων σ' όλο το ηλικιακό εύρος, το διάστημα από τα τέλη Ιουνίου έως τα μέσα Νοεμβρίου του 2020. Ως συνηθέστερο σύμπτωμα και ανάλογα με την ηλικία των ατόμων καταγράφηκε ο πόνος στο σημείο του εμβολιασμού σε ποσοστά από 66% έως 83% και ο ερεθισμός στο 5% έως το 7%. Σύμφωνα με το ίδιο περιοδικό, οι ειδικοί είναι καθησυχαστικοί και υποστηρίζουν ότι οι πανενέργειες είναι οι συνήθεις για εμβολιασμούς.
Οι ενδεικτικές τιμές των διαφόρων εμβολίων παρουσιάζονται στην εικόνα της επικεφαλίδας και έχουν ανακοινωθεί με επιφυλάξεις ως προς τη διαμόρφωση του τελικού κόστους.
John le Carre
Ο David Cornwell, γνωστότερος ως John le Carre, πέθανε μετά από μια σύντομη ασθένεια στην Κορνουάλη, νοτιοδυτική Αγγλία, το Σάββατο βράδυ.
Ο επικεφαλής της βρετανικής υπηρεσίας πληροφοριών MI6, Richard Moore, δήλωσε ότι: υπήρξε ένας γίγαντας της λογοτεχνίας που άφησε το σημάδι του στην MI6 μέσω των υποβλητικών και λαμπρών μυθιστορημάτων του. Εξερευνώντας τις προδοσίες στην καρδιά της βρετανικών μυστικών υπηρεσιών σε μυθιστορήματα κατασκοπείας, ο Le Carre αμφισβήτησε και απομυθοποίησε τις δυτικές αντιλήψεις για τον Ψυχρό Πόλεμο, καθορίζοντας για εκατομμύρια ανθρώπους τις ηθικές αμφισημίες της μάχης μεταξύ της Σοβιετικής Ένωσης και της Δύσης.
Σε αντίθεση με τον James Bond, το δημιούργημα του Ian Fleming, που δεν αμφισβητεί ποτέ τίποτε, οι ήρωες του Le Carre παγιδεύονται στην ερημιά των αντικατοπτρισμών μέσα στη βρετανική αντικατασκοπεία, όπως αναδείχτηκε από την προδοσία του Kim Philby, ο οποίος απέδρασε στη Μόσχα το 1963: Δεν είναι πια πόλεμος George. Αυτό είναι το πρόβλημα, εξηγεί ο Connie Sachs, ο αλκοολικός εμπειρογνώμονας των Βρετανικών Μυστικών Υπηρεσιών, για τους σοβιετικούς πράκτορες, στον κατάσκοπο George Smiley στο μυθιστόρημα Smiley’s People το 1979. Όλα είναι γκρίζα. Μισοί άγγελοι πολεμούν μισούς διαβόλους. Κανείς δεν ξέρει πού είναι τα όρια, ομολογεί ο Sachs στο τελευταίο μυθιστόρημα της τριλογίας Karla του Le Carre.
Αυτή η ζοφερή σκιαγράφηση του Ψυχρού Πολέμου συνδιαμόρφωσε τις δημοφιλείς δυτικές αντιλήψεις για τον ανταγωνισμό μεταξύ της Σοβιετικής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών που κυριάρχησαν στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα μέχρι την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991. Ο Ψυχρός Πόλεμος, για τον Le Carre, ήταν A Looking Glass War, όπως ο τίτλος του μυθιστορήματός του του 1965, με αντιήρωες που οι υπηρεσίες τους διετίθεντο προς πώληση - ή προδοσία - σε καθοδηγητές και αρχιπράκτορες στη Μόσχα, στο Βερολίνο, στην Ουάσιγκτον και στο Λονδίνο.
Οι προδοσίες οικογενειών, εραστών, ιδεολογιών και της πατρίδας, διατρέχουν όλα τα έργα του Le Carre. Η παραπλάνηση και η εξαπάτηση αποτελούν τρόπους παρουσίασης και ερμηνείας της ιστορίας των εθνών. Ο David Cornwell εστιάζει ιδιαίτερα στη συναισθηματική αποτυχία της Βρετανίας να κατανοήσει τη δική της μετα-αυτοκρατορική παρακμή, που πολιτικά εκδηλώνεται με την απελπιστική διαχείριση της οδυνηρής πτώσης. Αυτή ήταν η κυριότερη επίδραση του John Le Carre, ο οποίος πιστώθηκε από το Oxford English Dictionary την εισαγωγή όρων όπως "mole" (τυφλοπόντικας, διπλός πράκτορας), "honey pot" (το βάζο με το μέλι) και "pavement artist" (καλλιτέχνης του πεζοδρομίου) στη λαϊκή αγγλική γλώσσα.
Οι περισσότεροι Βρετανοί κατάσκοποι είχαν εξοργιστεί από τον John Le Carre, ο οποίος χαρακτήριζε την MI6 ως ανίκανη, αδίστακτη και διεφθαρμένη. Μέχρι και πριν μερικούς μήνες συμμετείχε σε εκδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά του Brexit, του οποίου υπήρξε σφοδρός πολέμιος. Σε συνεντεύξεις του, όπως στο Der Spiegel στις 21 Οκτωβρίου 2019, δεν έκρυβε την αντιπάθειά του για τον Boris Johnson και την αποστροφή του για την "κακομαθημένη και υπερφίαλη" κοινωνική τάξη που ο Βρετανός Πρωθυπουργός ανήκει, την οποία θεωρεί υπεύθυνη για την κατάντια της χώρας, ειδικά μετά τη νεοφιλεύθερη επανάσταση της αντιδραστικής Margaret Thatcher.
Το σύντομο video που ακολουθεί είναι ένα είδος κατατοπιστικού επικήδειου:
'Tinker Tailor Soldier Spy' author John le Carré has died at age 89 https://t.co/gozRDSjsJd pic.twitter.com/wzVKIStKiR
— Reuters (@Reuters) December 14, 2020
Παγκόσμια Ημέρα Βουνού
Η επαφή κι ακόμα περισσότερο η ζωή στην απομακρυσμένη και αμόλυντη φύση προφυλάσσει από τον ψυχοφθόρο και εξουθενωτικό σκεπτικισμό και τον διαρκή αποπροσανατολισμό που αυτός προκαλεί και στον οποίο υποκύπτουν συνήθως και κυρίως οι άνθρωποι των πόλεων. Η ζωή όμως στη φύση όμως εκτός από ειδυλλιακή είναι απαιτητική. Η βασικότερη προϋπόθεση είναι να τα έχεις βρει με τον εαυτό σου. Η πορεία προς την εκπλήρωση αυτής της προϋπόθεσης αρχίζει όταν κατορθώσεις να βγάλεις τον εαυτό του από το κέντρο του κόσμου. Στην απεραντοσύνη της φύσης και στον κολοσσαίο όγκο των βουνών τίποτα δεν περιστρέφεται γύρω από εσένα και τα αστεία όριά σου. Ο αρχάριος έχει τη θέση ενός εκτεθειμένου θηράματος. Όποιος αντέξει και περάσει αυτό το στάδιο μετατρέπεται σε θηρευτή που βρίσκεται σε κατάσταση εγρήγορσης. Είναι η διαδικασία που μαθαίνεις να διαισθάνεσαι και να διακρίνεις την απειλή ανάμεσα στις συνήθεις και θορυβώδεις διδικασίες της φυσικής ζωής. Είναι το στάδιο που αφυπνίζεται και οξύνεται η έκτη αίσθηση. Στη διάρκεια αυτής της διαδικασίας αντιλαμβάνεσαι ότι τις περισσότερες φορές οι κίνδυνοι και οι απειλές στα βουνά είναι αθόρυβοι και αδιόρατοι. Στο τέλος αυτού του σταδίου έχεις μάθει να "ακούς" στη σιωπή και να "βλέπεις" στο σκοτάδι. Όταν συμβαίνουν αυτά έχεις ενσωματωθεί στο περιβάλλον. Η αγωνία ελέγχεται, οι παλμοί πέφτουν, η καρδιά ηρεμεί. Τα αγρίμια αισθάνονται την ήρεμη σιγουριά και την απουσία κινδύνου που αποπνέεις. Κινείσαι χωρίς να διαταράζεις. Είσαι ένας ουδέτερος παρατηρητής, που γνωρίζει να φυλάγεται και να προσέχει χωρίς να τον εξαντλούν η εγρήγορση και ο φόβος. Μπροστά σου ανοίγεται ένας κόσμος άγριας, ανόθευτης και γαλήνιας ωραιότητας. Ακολουθεί ο εσωτερικός διάλογος και η ενατένιση. Η ψυχή απελευθερώνεται. Αναθυμάται την προέλευσή της και αναστοχάζεται τον προορισμό της.
Δείτε ένα σύντομο σχετικό video της Food and Agriculture Organization of the United Nations:
χιονισμένο μοναχικό δέντρο
Η βραβευμένη φωτογράφος Ina Fassbender αποτυπώνει ένα χιονισμένο μοναχικό δέντρο στο βουνό Kahler Asten στο Winterberg της Γερμανίας. Πολύσημη φωτογραφική αποτύπωση του πνεύματος του απολογισμού και της διάθεσης για ενδοσκόπηση που υποβάλλουν αυτές οι μέρες.
Σύμβολο καρτερικότητας σε μια ζοφερή εποχή, από εκείνες τις βασανιστικές που συχνά και μυστήρια συμβαίνουν κάτω από τον βαρύ ουρανό. Τις σκοτεινές και απόκρυφες μέσα στον άλλοτε βουερό και τώρα σιωπηλό αναβρασμό της ζωής του τυφλού εγωισμού, των συγκρουομένων συμφερόντων, της σκοτεινής διαφθοράς και των κρυφών και φανερών εγκλημάτων.
Μιας περιόδου που απαιτεί σκληρές προσαρμογές και αυξημένες ψυχικές αντοχές, που όμως θα οδηγήσουν, όσους, νέους κυρίως, θα επιδείξουν το αναγκαίο σθένος, σε επίπεδα ωριμότητας και κατανόησης που άλλοι, οι περισσότεροι, δεν θα μπορούσαν να πλησιάσουν σε χρόνια ολόκληρα ξένοιαστης και ατάραχης ζωής. Αυτά για μένα υποδηλώνει η μυστική μαγεία της εικόνας.
(Σημείωση: Η φωτογραφία δεν είναι ασπρόμαυρη. AFP News Agency)
Χυδαιότητα & Νοσταλγία
Μετά την απελευθέρωση της Αθήνας, στις 12 Οκτωβρίου του 1944, οι υπερβολές στους πανηγυρισμούς, ειδικά στις αριστοκρατικές συνοικίες των Αθηνών, επισύρουν την οργή του Βρετανού Πρέσβη, Ρέτζιναλντ Λήπερ. Αρχικά συστήνει στα μέλη των Βρετανικών Δυνάμεων να περιορίσουν τις εμφανίσεις τους σε παρόμοιες εκδηλώσεις. Υπενθυμίζει ότι στην Ελλάδα βρίσκονταν για δουλειά. Αργότερα αναγκάζεται να απαγορέψει τις δεξιώσεις με την αιτιολογία ότι οι καλοζωισμένοι αστοί πρέπει να σταματήσουν επιτελούς να προκαλούν τον πεινασμένο λαό! Ο υπερπληθωρισμός έχει φτάσει σε αστρονομικά μεγέθη: ένα ψωμί τιμάται 80 δισ δραχμές. (Ιατρίδης Ο. Ιωάννης, Εξέγερση στην Αθήνα, 1973)
Λοιπόν,σας λέω, πως εγώ πραγματικά στεκόμουν μπροστά της σαν χαμένος, όταν μου πέταξε κατάμουτρα πως την έκλεψα! Πως φώναζε, πως έβριζε! Ήταν γυναίκα λυσσασμένη και χωρίς κανένα χαλινό. Μα κρίνετε και μόνος σας: πρώτα-πρώτα δεν την κατάκλεψα, όπως είπατε πρωτύτερα. Η ίδια μου χάρισε τα λεφτά της κι επομένως αυτά ήταν δικά μου... Σκέφτηκα λοιπόν πως δίνοντάς της πίσω τα λεφτά, μπορεί κιόλας να την κάνω δυστυχισμένη. Θα της αφαιρούσα έτσι την ηδονή να είναι απόλυτα δυστυχισμένη εξαιτίας μου και να με καταριέται για τούτο σ' όλη της τη ζωή. Πιστέψτε, φίλε μου, σε δυστυχίες αυτού του είδους υπάρχει μάλιστα κάποια ανώτερη απόλαυση, να νιώθεις τον εαυτό σου απόλυτα αθώο και μεγαλόψυχο και να 'χεις όλο το δικαίωμα ν' αποκαλείς εκείνον που σ' αδικεί παλιάνθρωπο. Αυτό το μεθύσι που προέρχεται από οργή, απαντιέται, εννοείται, στις σιλερικές* φύσεις. Δεν αποκλείεται αργότερα η γυναίκα εκείνη να μην είχε ψωμί να φάει, μα είμαι βέβαιος πως ήταν ευτυχής. Και εγώ δεν θέλησα, ακριβώς, να της στερήσω αυτήν την ευτυχία και γι αυτό δεν της έστειλα πίσω τα λεφτά. Και μ' αυτό τον τρόπο δικαιολογήθηκε απόλυτα ο κανόνας μας πως όσο πιο φωναχτή και ογκώδης είναι η ανθρώπινη μεγαλοψυχία τόσο πιο πολύ εγωισμό έχει μέσα της, και μάλιστα τον πιο απαίσιο. (Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, Ταπεινωμένοι και Καταφρονεμένοι, 1861)
*σιλερικές, δηλαδή ρομαντικές φύσεις. Από το όνομα του σπουδαίου Φρίντριχ Σίλερ, 1795-1805, Γερμανού θεατρικού συγγραφέα, ποιητή, ιστορικού και πρώτου μεγάλου εκπροσώπου του ρομαντικού κινήματος. Ο ρομαντισμός κήρυξε την αγάπη για τη δικαιοσύνη και την ελευθερία, για την τιμωρία των ενόχων, για τη ζωή, την ελπίδα για το αύριο του ανθρώπου.
Diego Armando Maradona
It was an honour competing against you, Diego. ? pic.twitter.com/gc7JmBFyfy
— Belgian Red Devils (@BelRedDevils) November 25, 2020
Δεν Αποθνήσκουν οι Θεοί
Δεν αποθνήσκουν οι θεοί. Η πίστις αποθνήσκει
του αχαρίστου όχλου των θνητών.
Είν’ οι θεοί αθάνατοι. Aπό τα βλέμματά μας
τους κρύπτουσι νεφέλαι αργυραί.
Εάν η γη καλύπτεται με σκότος, μη φοβείσαι.
Μη ό,τι είναι έρεβος νόμιζε διαρκές.
Φίλε, πλησίον ηδονών, ανθών, κοιλάδων είσαι·
θάρρει, και βάδισον εμπρός. Ιδού το λυκαυγές!
Ομίχλη μόνον ελαφρά το βλέμμα σου τρομάζει.
Υπό τον πέπλον ευμενής η φύσις διά σε
ρόδων, και ίων, κι ευγενών ναρκίσσων ετοιμάζει
στεφάνους, των ασμάτων σου ευώδεις αμοιβαί.
Απόσπασμα από το (ατελές και αποκηρυγμένο, όπως το είχε κατατάξει ο Κ.Π. Καβάφης) ποίημα Ο Ποιητής και η Μούσα (1886). Η Μούσα (πιθανόν η Τερψιχόρη - λυρική ποίηση) απευθύνεται και εμψυχώνει τον μάλλον απελπισμένο ποιητή.
Ο τίτλος και οι στίχοι της επικεφαλίδας από τη Μνήμη (1896) των Αποκηρυγμένων ποιημάτων του Κ.Π.Καβάφη.
όταν ο λαός ακυρώνει στην πράξη
Πριν τις πομπώδεις κρίσεις και γνωματεύσεις, όπως της ανήσυχης Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων ή διαφόρων προβληματισμένων συνταγματολόγων και τις αγωνιστικές προτροπές αντιπολιτευτικών παραταξιακών φορέων για την προστασία της δημοκρατίας, ο ίδιος ο λαός ακυρώνει στις παραλίες την απόφαση 1029/8/18 (ΦΕΚ 5046 Β'/ 14-11-2020) του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας για την προσωρινή γενική απαγόρευση των συναθροίσεων σε όλη την Επικράτεια.
Κλείνω το σύντομο αυτό σχόλιο με μια παρατήρηση: Πολιτική είναι ο τρόπος που κάθε ιστορική περίοδος και κάθε κοινωνία αρχομένων και αρχόντων δικαιολογεί τις ανισότητές της. Τόσο εκείνες που κληρονομεί και διατηρεί, όσο και εκείνες που δημιουργεί και υποστηρίζει.
Τα υπόλοιπα είναι διαδικασίες σε μια φαρσοκωμωδία, που συχνά, κυρίως με την ευθύνη απροσάρμοστων φανατικών σε αναζήτηση ρόλων, περιλαμβάνει και τραγικά επεισόδια.