Η Γοητεία της Παράνοιας.
Σε ένα σημείο του τρίτου μέρους του κινηματογραφικού έπους Ο Νονός ο Don Lucchesi σχολιάζει: όποιος πιστεύει στο λαό χτίζει στην άμμο.
Η άποψη αυτή, που λέγεται από τον επικεφαλής του τραπεζικού ιδρύματος του Βατικανού που θέλει να δικαιολογήσει τις ατασθαλίες του, είναι ωμή και υποτιμητική. Ωστόσο η κυνικότητα δεν αφαιρεί τίποτα από την αλήθεια.
Η υπερβατική γοητεία της παράνοιας κινείται ανάμεσα στα άκρα που οριοθετούν απ’ τη μια μεριά η αποστροφή του Peppino De Filippo: Δεν είναι αλήθεια, μα το πιστεύω, κι από την άλλη ο διαδεδομένος παραλογισμός του: Δεν το πιστεύω, μα είναι αλήθεια.
Νομίζω ότι σ’ αυτό το έδαφος της εύφορης αντιφατικότητας αναπτύσσεται η διεστραμμένη ή έστω ιδιότυπη προτίμηση μιας κρίσιμης μερίδας – αφού μιλάμε για επιλογή δεν μπορούμε να αναφερόμαστε σε μάζα – προς τους πρωταγωνιστές της συγκροτημένης αντίδρασης, που έχει το θάρρος να είναι παρακμιακή,
Dilettanten-Verein.
Η διεθνής επικοινωνιακή κατακραυγή που πήρε το ζήτημα των υποκλοπών δείχνει πως όσο προβληματική είναι η δυτική εκδοχή της δημοκρατίας στην ουσία της, τόσο πιο ευαίσθητη θέλει να παρουσιάζεται στους τύπους της.
Δεν υποβαθμίζω την ιδιοτελή κατάχρηση του δικαιώματος του κράτους στην αυτοπροστασία. Και εδώ ισχύει ο νόμος του Παράκελσου: η δόση κάνει το δηλητήριο. Ωστόσο οι ευαισθησίες διάφορων μέσων, όπως των NYT, του Guardian ή της La Repubblica, που κατά περίσταση κάποια από αυτά λειτουργούν ως κυβερνητικά φερέφωνα, θα πρέπει να αξιολογούνται με περίσκεψη.
Από την άλλη έχουμε την αξιοθρήνητη κυβερνητική διαχείριση του ζητήματος με τις κραυγαλέες αντιφάσεις και την απελπιστική ρελάνς που επιχειρείται από χτες.
Μέσα στην τοξική πολιτική ατμόσφαιρα, που δεν περιορίζεται στο σύνηθες μίγμα θλίψης και γελοιότητας, ξεχωρίζει πέρα από κομματικές ταυτίσεις η αξιοπρόσεκτα ουσιαστική και εύστοχη δήλωση του Νίκου Ανδρουλάκη.
Πρακτικά Μαθήματα Διπλωματίας.
Ο Otto Von Bismarck,1815 - 1898, έλεγε: Προτιμώ να μαθαίνω από τα λάθη των άλλων για να αποφεύγω τα δικά μου1.
Οι Φινλανδοί φαίνεται ότι ακολουθούν την προτροπή του. Αυτό τουλάχιστον δείχνει ο επαναπροσδιορισμός της πρόθεσής τους να εγκαταλείψουν την ουδετερότητα και να ενταχτούν στο ΝΑΤΟ.
Ο ρεαλιστικός διπλωματικός ελιγμός αποδεικνύει ότι η Φινλανδία δεν βρίσκεται τυχαία στην πρώτη θέση2 της κατάταξης σε θέματα διακυβέρνησης.
Οι εξελίξεις στην Ουκρανία σηματοδοτούν μια καθοριστική ήττα της Δύσης. Η διαφαινόμενη έκβαση θα επηρεάσει καίρια και για μεγάλο διάστημα τις διεθνείς σχέσεις.
Η επόμενη μέρα θα βρει μειωμένα σοβαρά και ίσως αμετάκλητα το κύρος και τη θέση των ΗΠΑ και της ΕΕ.
Το Αναπόφευκτο.
Lightning rules all.
Heraclitus.
Με το απόφθεγμα του: Τὰ δε πάντα οἰακίζει κεραυνός (Όλα τα κατευθύνει η δύναμη) ο Ηράκλειτος, 535 – 475 π. Χ., περιγράφει ψυχρά και συνοπτικά την αντικειμενική πραγματικότητα πέρα από ρομαντικές ψευδαισθήσεις και ιδεαλιστικές αυταπάτες.
Τη συγκεκριμένη άποψη την επανέλαβαν αρκετοί διανοητές πολλές φορές. Επέλεξα την αλληγορική εκδοχή του Σκοτεινού Προσωκρατικού γιατί, αν κρίνω σωστά, ο Henry Kissinger φαίνεται να του δείχνει μια αξιοπρόσεκτη προτίμηση. Στο τέλος του βιβλίου του World Order, που το εξέδωσε το 2014 στην ηλικία των 91 ετών, τον επικαλείται συχνά.
Η προχωρημένη ηλικία του συγγραφέα είναι ενδεικτική και αποκαλυπτική για μια σειρά σοβαρά πράγματα: Έχει συμφιλιωθεί με τον εαυτό του, έχει κάνει ειρήνη με τον κόσμο, βρίσκεται πλέον πέρα από την τετριμμένη καθημερινότητα και μπορεί άνετα να αδιαφορεί για τους τύπους της πολιτικής ορθότητας.
Ιστορικός Μηδενισμός & Σαγκάη.
Σύμφωνα με τον Economist* η Σανγκάη ταλαιπωρείται από την Omicron. Η πυκνότητα - 3.925 κάτοικοι ανά Km2 - και το μέγεθος του πληθυσμού (~ 26 εκατομμύρια), που θα οδηγούσε στην κατάρρευση οποιοδήποτε σύστημα υγείας, σε συνδυασμό με τη στρατηγική zero-covid οδήγησε στα δρακόντεια μέτρα. (*April 9th-15th, p. 43-44.)
Έτσι δεν αποφεύχθηκαν κάποιες θλιβερές εικόνες όπου ιατρικό προσωπικό να βιαιοπραγεί κατά πολιτών. Η πλέον αμφιλεγόμενη και σκληρή τακτική των υγειονομικών αρχών υπήρξε ο χωρισμός δεκάδων μολυσμένων παιδιών ακόμα και βρεφών από τους γονείς τους που δεν νοσούσαν. Στις περιπτώσεις, οι οποίες ήταν και οι περισσότερες, όπου νοσούσαν και οι ίδιοι οι γονείς, μπορούσαν να συνοδεύουν τα άρρωστα παιδιά τους. Κι όλα αυτά με μέσο όρο 7 ημερών 1.101 νέα κρούσματα σε μια πόλη των 26 εκατομμυρίων. Το αντίστοιχο μέγεθος στη χώρα μας είναι 11.220. (CSSE - Johns Hopkins University, 14.4.2022)
Κάπως έτσι όμως η Κίνα των 1,4 δισεκατομμυρίων - 153 κάτοικοι ανά Km2 - έχει όλο κι όλο 4.638 νεκρούς από κορονοϊό και η Ελλάδα των 11 εκατομμυρίων με πυκνότητα 81 άτομα ανά Km2 μετράει 28.130 νεκρούς. (Στοιχεία από Statista έως 11.4.2022)
Η Συμμετρία στην Ιστορία & Ο Νέος Ψυχρός Πόλεμος.
Η κλιμάκωση της σύγκρουσης Ανατολής – Δύσης προκαλεί τον Νέο Ψυχρό Πόλεμο. Μ’ έναν μακάβριο τρόπο η εξέλιξη αυτή μπορεί να ευνοήσει τις κοινωνίες. Συνέβη και στο παρελθόν. Ο Jean Monnet, ένας από τους πατέρες της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, έλεγε ότι η κρίση συσπειρώνει.
Είμαστε δέσμιοι της Ανάγκης.
Σε μια της διάσταση η Ανάγκη είναι υπαρκτή. Είμαστε δέσμιοι της Ιστορίας. H Ιστορία προηγείται της γέννησής μας. Ιστορία είναι πρώτα και κύρια τα γεγονότα που διαμόρφωσαν και καθορίζουν τις συνθήκες που ζούμε. Οι ερμηνείες αλλάζουν από εποχή σε εποχή. Το παρόν δίνει νόημα στο παρελθόν.
Είμαστε επίσης δέσμιοι και στην εξωλογική διάσταση της Ανάγκης. Μια ποικιλία αυθαίρετων δογμάτων επιβάλει να αποδεχτούμε ότι για να πάμε στον παράδεισο πρέπει πρώτα να πεθάνουμε. Με τη σκανδαλώδη προϋπόθεση βέβαια ότι θα έχουμε περάσει μια ζωή με στερήσεις και δοκιμασίες, οι οποίες θα εξαργυρωθούν στον άλλο κόσμο.
Ανησυχητικές Ιστορικές Αναλογίες.
Η Ουκρανία γίνεται η Πολωνία του 1939. Οι συνειρμοί είναι αναπόφευκτοι και καταθλιπτικοί.
Στα προεόρτια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, από τις 6 Απριλίου του 1939, η Πολωνία επαναπαύονταν στις εγγυήσεις Βρετανών και Γάλλων για την ανεξαρτησία της και τις υποσχέσεις τους για στρατιωτική συμμαχία.
Πριν όμως συνεχίσω θα πρέπει να υπενθυμίσω δύο ιδιαίτερα ουσιαστικές λεπτομέρειες που αναδεικνύουν το σαθρό υπόβαθρο της συμφωνίας και θα διευκολύνουν την κατανόηση της συνέχειας: Οι δεσμεύσεις των Βρετανών και Γάλλων αφορούσαν αποκλειστικά και μόνο επιθετικές ενέργειες από τη Γερμανία. Οι Πολωνοί αντιδρούσαν σθεναρά στις διαπραγματεύσεις Γαλλίας-Βρετανίας και Σοβιετικών, που διενεργούνταν παράλληλα με εκείνες των Γερμανών με τους Σοβιετικούς και είχαν ως αποτέλεσμα τη Συμφωνία Οικονομικής Συνεργασίας του Γ΄ Ράιχ και της ΕΣΣΔ στις 19 Αυγούστου του1939 και στη συνέχεια το Σύμφωνο Molotov-Ribbentrop που υπογράφηκε στις 2 π.μ. της 24ης Αυγούστου 1939.
Λιπαντικό στους Τροχούς της Ιστορίας.
Το θλιβερό video – απόσπασμα με την ομιλία του απελπισμένου Volodymyr Zelenskiy είναι αποκαλυπτικό των σκληρών νόμων που διέπουν τον κόσμο της διπλωματίας. Ενός κόσμου που οι άνθρωποι, όπως εσείς κι εγώ, δεν είμαστε παρά το λιπαντικό στους Τροχούς της Ιστορίας.
Σήμερα επιβεβαιώνεται για μια ακόμη φορά ο Egon Bahr, ο Αρχιτέκτονας της Ostpolitik του Willy Brandt που 91 ετών τότε στα τέλη του 2013 παραδέχονταν ψυχρά ότι: Η διεθνής πολιτική δεν αφορά ποτέ τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η διεθνής πολιτική ενδιαφέρεται μόνο για τα κρατικά συμφέροντα.
Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας διδάσκεται μ’ έναν ιδιαίτερα πικρό τρόπο τον Χρυσό και Άγραφο Κανόνα της Χαρτοπαιξίας που συνοψίζει τους νόμους της ζωής και ισχύει απαρέγκλιτα και στην πολιτική. Όταν κάθεσαι σ’ ένα τραπέζι να παίξεις πρέπει σύντομα να καταλάβεις πιο είναι το κορόιδο που θα πληρώσει. Αν δεν το καταλάβεις γρήγορα, σημαίνει ότι το κορόιδο είσαι εσύ. Πρέπει να εγκαταλείψεις άμεσα.
Οι Καλοί, Οι Κακοί & Οι Γερμανοί.
Πριν μερικές ώρες ο Ουκρανός Πρέσβης στο Η.Β. δήλωνε ότι το Κίεβο μπορεί να αποσύρει το αίτημά του για ένταξη στο ΝΑΤΟ, αν αυτό θα απέτρεπε το ενδεχόμενο πολέμου με τη Ρωσία1.
Η δύση, με εξαίρεση ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, διασύρεται. Στις ευρωπαϊκές χώρες που εξαιρούνται δεν περιλαμβάνεται η Ελλάδα.
Στον αντίποδα του σημερινού ουκρανικού μηνύματος, το ελληνικό υπουργείο των εξωτερικών - σήμερα επίσης - εξέδωσε εντολή προς τους Έλληνες της Ουκρανίας να εγκαταλείψουν άμεσα την χώρα.
Ήδη πριν τρείς εβδομάδες, στις 25 Ιανουαρίου 2022, αναλυτές σημείωναν ότι η ουκρανική κρίση θα μπορούσε να επαναπροσδιορίσει για πάντα τη θέση των ΗΠΑ στον κόσμο2.
Ο Πρόεδρος Volodymyr Zelensky υπήρξε επιφυλακτικός από την αρχή. Έχοντας υποστεί τη δυσάρεστη εμπειρία της προσπάθειας των D. Trump και R. Giuliani να τον εμπλέξουν στα προεκλογικά τους σε βάρος του J. Biden, τόσο ο ίδιος όσο και οι επιτελείς του αμφισβήτησαν ευθύς εξαρχής τα κίνητρα των Αμερικανών και τις πληροφορίες τους για μια επικείμενη ρωσική εισβολή. Η μόνιμη επωδός των δηλώσεων της ουκρανικής κυβέρνησης ήταν και παραμένει ότι: Οι Ουκρανοί φοβούνται το κρύο. Όχι τους Ρώσους.
Don’t Look Up.
Η κρίση σκότωσε το καθήκον. Στην πολιτική θεολογία του νεοφιλελευθερισμού η δημόσια ευθύνη είναι αναχρονισμός.
Αυτό παρωδεί το έργο Don’t Look Up και προκαλεί την αλλεργική αντίδραση της κρατικοδίαιτης ιθαγενούς διανοουμενίστικης νομενκλατούρας. Η κακοφωνία από τις αμήχανες υλακές1 των προηγουμένων κατορθώνει να δείξει ότι η μαύρη κωμωδία του Adam McKay είναι ενοχλητικά αριστουργηματική.
Όπως είναι γνωστό, οι φολκλορικές ερμηνείες είναι από τη φύση τους ευνοϊκές για τους ευνοούμενους της κοινωνικής τάξης2. Φολκλορική ονομάζεται η ερμηνεία που παίρνει τα επιφανειακά φαινόμενα για πραγματικότητα και τις συνέπειες για αιτίες: οι φτωχοί φταίνε για την κατάντια τους.
Οι σουρεαλιστές φώναζαν πως η ζωή αντιγράφει την τέχνη. Και είχαν δίκαιο καθώς αναδιατύπωναν τη θέση του Πλάτωνα ότι η τέχνη είναι ένα μέσο για την αποκάλυψη της αλήθειας3.
Απέναντι στους επικριτές του ο Adam McKay θα μπορούσε να υιοθετήσει τη στάση του Οκταβιανού, όπως την περιγράφει ο Κοϊντιλιανός4. Ένας αξιωματούχος, που ο Αύγουστος τον απέλυσε με ατιμωτικό τρόπο, είπε ικετευτικά στον αυτοκράτορα: Τι εξήγηση θα δώσω στον πατέρα μου; Τότε ο Αύγουστος του απάντησε: Πες του πως σε απογοήτευσα!
1. υλακή : γάβγισμα. 2. Jean Meynaud, Οι Πολιτικές Δυνάμεις στην Ελλάδα 1946 - 1965, Τόμος Α΄, Σελ.65. 3. Πολιτεία, 598b. 4. Marcus Fabius Quintilianus 6, 3, 64.