Κόμματα & Κοινωνία
Η κομματική αντιπαράθεση ανάμεσα στα δύο κόμματα γινόταν ερήμην των πραγματικών κοινωνικών δυνάμεων, όπως και σήμερα συμβαίνει με τα δύο μεγάλα κόμματα, που και τα δύο είναι αστικά αλλά το ένα ντρέπεται να το πεί. Πάντα στην Ελλάδα η νομή της εξουσίας προέχει απ’ το ταξικό συμφέρον.
Οι δήθεν
Υπάρχει ένας στίχος του Βασίλη Τιτσάνη, ερμηνευμένος από τον Στέλιο Καζαντζίδη, που πιστεύω ότι περιγράφει αρμοδίως τη σχέση των πολιτών με τους πολιτικούς: Όλοι με ρωτούν πώς έχω καταντήσει κι εγώ με απορία τους κοιτώ1 Η αποξένωση της κοινωνίας από αυτό που ονομάζεται πολιτικές διεργασίες καταγράφεται ως η ισχυρότερη παράταξη, με 43,91%, και μάλιστα με αυξανόμενη τάση. Χωρίς αυτό να υποδηλώνει απαραίτητα ή αποκλειστικά αδιαφορία, η απαξία που εκφράζεται με την αποχή, το άκυρο και το λευκό, επιτρέπει στον πρώτο, που τα ποσοστά του με αναγωγή στο σύνολο του εκλογικού σώματος είναι κάτω από το 20%, να πρωταγωνιστήσει.
Ο Παπατζής
Η αρχετυπική φυσιογνωμία του πολιτικού παπατζή1, ο Γεώργιος Σταυρόπουλος, γνωστότερος ως Γεώργιος Παπανδρέου, είχε πεί σε μια εύστοχη ρητορική αποστροφή του αναφερόμενος στον Κύπριο Στρατηγό Γεώργιο Γρίβα (Οργάνωση Χ, ΕΟΚΑ): εδοξάσθη κρυπτόμενος και κατεποντίσθη εμφανιζόμενος. Νομίζω ότι ο μέχρι πρότινος διάδοχός του στο αξίωμα, Α Τσίπρας, τηρουμένων των αναλογιών, θα μπορούσε να κερδίσει επάξια τόσο τον τίτλο, όσο και την αποστροφή.
Dr. Jekyll and Mr. Hyde
Την ώρα που τα σαρδόνια2 χαμόγελα επιστρέφουν στα αυτάρεσκα πρόσωπα των θιασωτών της εγχώριας ολιγαρχίας και των ποικίλων παρατρεχάμενών της, αποκαλύπτεται σ’ όλο της το μεγαλείο η πολιτική γύμνια της ηγεσίας του κυβερνώντος κόμματος. Πρίν συνεχίσω όμως θα πρέπει να κάνω την αυτοκριτική μου.
Περιμένοντας τους Βαρβάρους
Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα κι αυτοί βαρυούντ’ ευφράδειες και δημηγορίες, συνεχίζει το επίκαιρο ποίημα του Μεγάλου Αλεξανδρινού (Κ.Π. Καβάφης) από το μακρινό 1904. Εκτός από τις δημηγορίες όμως ορισμένοι απ΄ αυτούς, γονιδιακά προδιαγεγραμμένοι για τον ολοκληρωτισμό, ‘βαριούνται’ και τη δημοκρατία. Θα επιχειρήσω μια επιγραμματική ανακεφαλαίωση των πρόσφατων γεγονότων. Όποιος αρκέστηκε στην αγοραία ενημέρωση, θα πρέπει μάλλον να διερωτάται για το πώς οι προτάσεις του J C Juncker, που πριν το δημοψήφισμα παρουσιάζονταν να μην έχουν κοινά με τις αντιπροτάσεις του Α Τσίπρα, μετά την προχτεσινή ψηφοφορία στη Βουλή εμφανίζονται να μην έχουν διαφορές.
Γιατί Όχι
Σε ένα ανυπέρβλητο κείμενό του ο βραβευμένος με Nobel (1957) Γάλλος Συγγραφέας και Φιλόσοφος Albert Camus (1913-1960) διαπιστώνει: Αρκεί ο Θεός να εκτοπιστεί από αυτόν τον ιστορικό κόσμο και αμέσως γεννιέται η γερμανική ιδεολογία, όπου η δράση δεν είναι πλέον τελειοποίηση, αλλά καθαρή κατάκτηση, δηλαδή τυραννία. Και συνεχίζει: Ωστόσο ο ιστορικός απολυταρχισμός, παρ’ όλους τους θριάμβους του, δεν έπαψε ποτέ να συγκρούεται με μια ακατανίκητη επιθυμία της ανθρώπινης φύσης της οποίας η Μεσόγειος, εκεί όπου η διάνοια είναι αδελφή του θαμπωτικού φωτός, φυλάει το μυστικό1.
Ο Απρόθυμος Ηγεμόνας
Ενώ η αγωνία κορυφώνεται και η διαίρεση υποδαυλίζεται, στη συντριπτική του πλειοψηφία ο ελληνικός λαός παραμένει υποδειγματικά ψύχραιμος. Οι επισκέπτες αυτής της σελίδας ίσως θυμούνται ότι πάντα επέμενα στην άποψη ότι, έστω και την τελευταία στιγμή, θα βρεθεί η χρυσή τομή. Δηλαδή κάποια κοινά αποδεκτή λύση, που αφενός θα περισώζει το όποιο κύρος έχει απομείνει στις απρόθυμες ευρωπαϊκές (i.e.γερμανικές) ηγεσίες και παράλληλα θα εναρμονίζεται με τις γενικότερες λαϊκές (i.e. ελληνικές) απαιτήσεις για μια βιώσιμη προοπτική.
Ίτε Παίδες Ελλήνων
Σε μία θεολογική σύνοδο που είχε συγκαλέσει ο Αυτοκράτορας Κάρολος ο Ε΄ στο Valladolid της Ισπανίας το μακρινό 1550-1 αποφασίστηκε ότι οι ιθαγενείς κάτοικοι του δυτικού ημισφαιρίου, δηλαδή οι Αμερικάνοι της εποχής εκείνης, ήταν ανθρώπινα όντα με ψυχή και άρα υπήρχε η δυνατότητα να σωθούν. Μπορούσε λοιπόν να δρομολογηθεί ο προσηλυτισμός και η κατάκτησή τους. Πρέπει λοιπόν να θεωρείται πρόοδος το γεγονός ότι στη σύγχρονη εποχή δύνανται να παρίστανται στα συνέδρια του (μη θεσμοθετημένου) Eurogroup και εκπρόσωποι των ιθαγενών.
Schadenfreude
Περιγράφοντας τη γενικότερη κατάσταση της Ελλάδας ο αμερικανός Henry Parker Willis σημείωνε ‘Η χώρα βρίσκεται σε αξιολύπητη κατάσταση: οικονομικά αναξιόπιστη, παραλυμένη από τις πολιτικές έριδες και από δημοσιονομικής άποψης σάπια’. Ενάμιση αιώνα αργότερα, 147 χρόνια για τη ακρίβεια, το περιεχόμενο της εμβληματικής αυτής δήλωσης2 παραμένει πένθιμα επίκαιρο και συναρπαστικά προκλητικό ως υπόθεση εργασίας τόσο για τους ευρωπαϊκούς, όσο και για τους διεθνείς θεσμούς.
Ούτε Αγία, Ούτε Ρωμαϊκή, Ούτε Αυτοκρατορία
Όποιος ασχολήθηκε έστω και στοιχειωδώς με την ελληνική ιστορία θα πρέπει να αναγνώρισε δύο σταθερά χαρακτηριστικά στην πορεία αυτού του έθνους μέσα στο χρόνο. Το ένα είναι η μόνιμα διχαστική μας διάθεση με αποτέλεσμα τη διαρκή εσωτερική αντιπαράθεση. Το άλλο είναι ότι στη χώρα που ανθεί η φαιδρά πορτοκαλέα οι αυτοκρατορίες συναντούσαν πάντα μια απρόσμενα δυσανάλογη αντίσταση, που είτε τους ακύρωνε στα πεδία των μαχών, είτε τους μετάλλασσε αλλοιώνοντάς τους εσωτερικά.