Panama What?
‛Ρίζα γὰρ πάντων τῶν κακῶν ἐστιν ἡ φιλαργυρία.
Ρίζα όλων των κακών είναι η απληστία.
(Πρώτη Επιστολή Παύλου προς Τιμόθεον 6,10)
Οι δηλώσεις του Mark Pieth, Καθηγητή του Ποινικού Δικαίου και επί 24 χρόνια Επικεφαλής της Ομάδας Εργασίας του ΟΟΣΑ με αντικείμενο την Καταπολέμηση της Διαφθοράς και έδρα στην ελβετική Βασιλεία, οριοθετούν τις βασικές παραμέτρους και κατ’ επέκταση την προέλευση της μιας όψης του εν λόγω ζητήματος: Οι πολιτικοί δεν δείχνουν κανένα ενδιαφέρον να αποστραγγίσουν τους φορολογικούς παραδείσους. Αν δεν ήθελαν να τους διατηρήσουν, θα μπορούσαν να τους αφανίσουν την επόμενη ημέρα. Την αντιφατική συμπεριφορά των Ευρωπαίων και των Αμερικανών τη θεωρεί ενδεικτική της ύπαρξης υπόγειων διαύλων διεκπεραίωσης ευαίσθητων κρατικών υποθέσεων. Επισημαίνει ακόμη ότι οι φορολογικοί παράδεισοι αποτελούσαν ανέκαθεν τη συγκαλυμμένη δίοδο εξυπηρέτησης των χρηματοδοτικών αναγκών των Μυστικών Υπηρεσιών.
Η άλλη πλευρά φωτίζεται και απορρέει από το ακόρεστο πάθος για πλουτισμό και υπαγορεύεται από την ακαταμάχητη επιθυμία για διάκριση, που και τα δύο αποτελούν ειδοποιά γνωρίσματα των διάφορων παραλλαγών της επικρατούσας κοινωνικοοικονομικής αντίληψης. Και ειδικότερα στην casino εκδοχή του καπιταλιστικού συστήματος. Είτε αυτό λειτουργεί υβριδικά, σχεδιασμένο κεντρικά και ελεγχόμενο δήθεν δημόσια, είτε αυτό δρα στην αυθεντικότερη, υποτίθεται φιλελεύθερη, μορφή του αχαλίνωτα.
Τα Καυδιανά Δίκρανα.
Λέγουσιν οι Άραβες επιστεύσαμεν. Ειπέ αυτοίς δεν είναι αληθές.
Είπατε μάλλον, ησπάσθημεν τον Ισλαμισμόν.
Διότι η πίστις δεν εισέδυσεν εισέτι εις την υμετέραν καρδίαν.
Το Ιερό Κοράνιο, Κεφάλαιο ΜΘ΄, Στίχος 14.
Μετάφραση-Σχόλια Γεράσιμου Ι Πεντάκη,
Εκδόσεις Δημιουργία-Απ Χαρίσης, Δεύτερη Έκδοση 1995, Σελ 382.
Σε περιόδους αμφιβολίας και φόβου ο συντηρητισμός έχει το πλεονέκτημα. Προτείνοντας δοκιμασμένες πρακτικές, υπόσχεται ασφαλείς λύσεις. Αυτό, όπως τώρα, δεν είναι πάντα σωστό, ενώ λίγες φορές είναι χρήσιμο. Και δεν είναι σωστό και χρήσιμο όχι επειδή έτσι θέλει κάποια σπουδαιοφανής θεωρία, αλλά επειδή, παρ’ όλα αυτά, αντίκειται στο αισθητήριο και τη βούληση μιας ευρείας πλειοψηφίας των πολιτών της Ενωμένης Ευρώπης. Με την έννοια αυτή οι αγχωμένες κραυγές για περιχαράκωση, όσο ελκυστικές κι αν ακούγονται, είναι αναχρονιστικές. Συνιστούν σπασμωδικές προτάσεις οπισθοδρόμησης. Είναι το σημείο όπου η αντίδραση, αξιοποιώντας την απειλή και τον τρόμο, επιβάλλεται στη συντήρηση. Σ’ αυτό το σημείο βρίσκεται η Ευρώπη σήμερα. Στη χρονική συγκυρία όπου η ανάγκη για άμυνα και προστασία τείνει να υποκατασταθεί από την αστυνομοκρατία και την επιθετικότητα.
Ο Διάφανος Άνθρωπος
Γινόμαστε κούφια κόκαλα. Θα επιστρέψουμε στη ζωή; Άσκοπη μεταμόρφωση!
Το Ιερό Κοράνιο,79,10-12
Οι ασφαλιστικές, το διαδίκτυο και οι εργοδοσίες ανακαλύπτουν την επόμενη φλέβα χρυσού: το ψηφιοποιημένο1 άτομο. Παγκόσμιοι επιχειρηματικοί κολοσσοί αξιοποιούν την ανθρώπινη ματαιοδοξία επενδύοντας στις ανάγκες ευρέων πληθυσμιακών ομάδων. Η ανοχή, αν όχι η συμπαιγνία, των αμήχανων Κυβερνήσεων στο όνομα μιας αμφίβολης προόδου θεωρείται εξασφαλισμένη, γιατί τα εκτιμώμενα οικονομικά οφέλη είναι θηριώδη. Η σφαίρα του ιδιωτικού2 αίρεται και, αν όντως ισχύουν τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων στο εξωτερικό, αυτό συμβαίνει με τη σύμφωνη γνώμη μιας σημαντικής μερίδας πολιτών.
Τρέλας Εγκώμιον
Με ένα συνειδητό παράδοξο ο Σωκράτης αιφνιδιάζει τον συνομιλητή του, τουλάχιστον όσο θα έκανε και μ’ εμάς σήμερα. Υποστηρίζει λοιπόν ο Πατέρας του Δυτικού Ορθολογισμού1: τα μεγαλύτερα αγαθά μας έρχονται δια της μανίας, και για να μετριάσει την εντύπωση του παράδοξου που προκάλεσε στον έκπληκτο Φαίδρο συμπληρώνει: με την προϋπόθεση ότι αυτή μας δίνεται ως θεία προσφορά2. Παραπέμποντας στο Σωκράτη φυσικά και δεν υποστηρίζω ότι είναι προτιμότερο να είναι κάποιος τρελός παρά νουνεχής, άρρωστος ή υγιής.
Απρόσιτοι
Η ένταση των ημερών και η αγωνία για τις εξελίξεις, που υποβόσκει κάτω από την φαινομενικά ήρεμη κοινωνική επιφάνεια, επιβάλλει έστω και μια σύντομη φανταστική απόδραση σε άλλους κόσμους. Άλλωστε η υπολογισμένη χωροχρονική απόσταση διευρύνει την εικόνα, προσθέτοντας έτσι στην ορθή στάθμιση των μεγεθών της παρατήρησης. Οι ρεμπέτες γνώριζαν την αξία της αναχώρησης από την ανιαρή και αηδή καθημερινότητα, όταν σάλπαραν με το ‘καράβι απαλά’ για ‘νύχτες μαγικές κι ονειρεμένες’.
Μαγεία – Όνειρα – Παράλληλοι Κόσμοι
O κόσμος μας δεν ούτε μοναδικός, ούτε απόλυτος. Είναι ένα ακόμη σύστημα μέσα σ’ ένα σύμπλεγμα επάλληλα διατεταγμένων κόσμων. Ο ενεργειακός προγραμματισμός μας εμποδίζει την ικανότητά μας να αντιληφθούμε και να εισχωρήσουμε στις επόμενες σφαίρες, που είναι εξ ίσου αληθινές. Έτσι περιοριζόμαστε στο να θεωρούμε την καθημερινή ζωή ως τον ένα και μοναδικό υπαρκτό κόσμο.
Phono Sapiens-Η Αθόρυβη Επανάσταση
Τον Ιανουάριο του 2007 ο Steve Jobs παρουσιάζοντας το πρώτο smartphone υπόσχονταν στους οπαδούς του και προφήτευε στο κοινό ότι η συγκεκριμένη συσκευή θα άλλαζε τα πάντα. Οχτώ χρόνια αργότερα το iPhone της Apple αποτελεί το κλασικό σύμβολο της επικοινωνιακής τεχνολογίας των αρχών του 21ου αιώνα. Οι δυνατότητες των συγκεκριμένων συσκευών θέτουν σε κίνηση το μοχλό σημαντικών αλλαγών, δεδομένου ότι η χρήση τους επηρεάζει αθόρυβα, αλλά ριζικά βασικούς τομείς της ανθρώπινης συμπεριφοράς, που με τη σειρά τους επαναπροσδιορίζουν τις κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές σχέσεις.
Ηθικός Αγνωστικισμός & Κοινωνία των Κρειττόνων
Στον κόσμο των επαγγελματιών χαρτοπαικτών υπάρχει ένας άγραφος θεμελιώδης κανόνας, ο οποίος τηρείται ευλαβικά. Λέει λοιπόν αυτός ο κανόνας: όταν κάθεσαι σ’ ένα τραπέζι να παίξεις πρέπει σύντομα να καταλάβεις πιο είναι το θύμα, που θα του τα πάρουν. Αν δεν μπορέσεις να ξεχωρίσεις απ΄ την αρχή, ποιος είναι αυτός, τότε εσύ είσαι το κορόιδο. Τα μαζεύεις και φεύγεις. Η νοοτροπία που σχετίζεται με την παραπάνω αρχή και ξεχωρίζει τον ερασιτέχνη από τον επαγγελματία, κυριαρχεί ως πολιτική λειτουργία στις ανεπτυγμένες δυτικές κοινωνίες, επειδή εξασφαλίζει, έστω μεσοπρόθεσμα, την ευημερία του χρηματιστικού κεφαλαίου. Διαμορφώνει παράλληλα έναν κυριολεκτικά αθέμιτο ατομισμό ως στάση ζωής, που δηλητηριάζει κυρίως τα νεώτερα μέλη της κοινωνίας. Αυτά, πιο ενήμερα και αφυπνισμένα, έχουν απομυθοποιήσει τα διάφορα ιδεολογικά ευχολόγια και ανταποδίδουν τα ίσα γυρνώντας την πλάτη και προσέχοντας τον εαυτό τους: Εγώ Ε Π Ε. Οι διαβρωτικές αυτές αντιλήψεις, που έχουν εισαχθεί, κατά ένα μέρος, ως αντιδάνεια, επικρατούν στην ελληνική πραγματικότητα με την κύρια, αλλά όχι αποκλειστική, ευθύνη της αξιοθρήνητα υποκριτικής πολιτικής ‘elite’ του τόπου.
Homo economicus vs Freizeitweltmeister
Ένας από τους κόσμια αρνητικούς, αλλά και ενδιαφέροντες, χαρακτηρισμούς που μας έχουν αποδοθεί στην περίοδο της κρίσης ήταν αυτός των Freizeitweltmeister (παγκόσμιοι πρωταθλητές στον ελεύθερο χρόνο). Με τον προσδιορισμό αυτόν προβάλουν πάνω μας ένα από τα πολιτισμικά αδιέξοδα της καπιταλιστικής ηθικής των αρπακτικών, δηλαδή της στενά οικονομίστικης λογικής του γρηγορότερα, περισσότερα και μάλιστα συνεχώς. Η προκλητική άνεση των νοτίων, και ειδικότερα των ελλήνων, σκανδαλίζει πολλούς από τους βόρειους και προκαλεί τα αμήχανα σχόλια των ηγεσιών τους, δεδομένου ότι ο χρόνος ανάγεται σε πραγματική πολυτέλεια. Στους προχωρημένους, ήτοι μη-γιάπικους, δείκτες ευημερίας, ο ελεύθερος χρόνος (με την έννοια muse, που σημαίνει ρεμβασμός, ονειροπόληση, ενατένιση) βαρύνει σημαντικά.
Εγκράτεια
Ουκ εν τω πολλώ τω ευ, Wellness Gulag, Αποχή, Κατανάλωση, Μέτρο.
Δεν σκοπεύουμε να υμνήσουμε τον ασκητισμό, ούτε και έχουμε κάνει όρκο πενίας. Ζώντας σε μια κοσμική κοινωνία δυτικού τύπου και μόνη η αναφορά σ’ αυτά τα θέματα είναι υποκριτική και γελοία. Επίσης θεωρούμε τις υστερικές οικολογικές αντιλήψεις και ενέργειες σοβαρά ύποπτες και τη δημόσια ευθύνη του μεμονωμένου πολίτη (να λες : αν καταστραφεί ο κόσμος εγώ φταίω) ως επικίνδυνο ιστορικό αναχρονισμό, που εξυπηρετεί εκείνους που επιδιώκουν να δεσμεύσουν ανθρώπους ηθικά και ψυχικά σε πολιτικές ιδεολογίες ή θρησκευτικές κοσμοθεωρίες, με σκοπό να συνεχίσουν να απολαμβάνουν οι ίδιοι τα προνόμια της καθοδήγησης και κυρίως της εκπροσώπησής τους. Μην ξεχνάτε ότι για την επικρατούσα γιάπικη αντίληψη το τρέχον πολιτικό και θρησκευτικό νόμισμα είναι ο, κατά τη γνώμη του, ‘συνειδητοποιημένος ηλίθιος’.